Nowość wydawnicza
Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim
Autorka przedstawia definicję anglicyzmu, historię wpływów języka Szekspira na polszczyznę, a przede wszystkim szczegółowo omawia rożne rodzaje zapożyczeń angielskich i ich funkcjonowanie we współczesnej polszczyźnie, ilustrując ich użycie przykładami z tekstów, a także fotografiami. Pracę uzupełnia obszerna bibliografia.
Z recenzji prof. Kazimierza Ożoga: Jest to opracowanie przeznaczone nie tylko dla językoznawców, mogą z niego skorzystać także uczniowie szkół średnich, studenci kierunków humanistycznych opracowujący relacje język-kultura, wreszcie wszyscy zainteresowani językiem polskim i jego ogromnymi zmianami w ostatnich dziesięcioleciach. Z zainteresowaniem przeczytają ten wykład badacze związków języka i kultury, którzy zastanawiają się nad przyczynami ogromnego wpływu języka angielskiego i kultury z nim związanej na inne języki standardowe w całym świecie. Recenzowana książka mówi wiele o antropologii słowa, bo przeciętny Polak, używając tak licznych zapożyczeń angielskich, zaczyna widzieć przestrzeń wokół siebie oczyma Amerykanina (Anglika).
Spis treści
Rozwiązanie skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1. Co to jest anglicyzm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.1. Rozumienie terminu „anglicyzm” – kwestia etymologii zapożyczeń . . . 19
1.2. Rodzaje anglicyzmów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2. Wpływ języka angielskiego na polszczyznę
z perspektywy historycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
3. Anglicyzmy a pola semantyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
4. Anglicyzmy właściwe/leksykalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
4.1. Anglicyzm właściwy/leksykalny – definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
4.2. Asymilacja zapożyczeń właściwych w języku pożyczającym . . . . . . . 44
4.2.1. Adaptacja fonologiczna zapożyczeń właściwych . . . . . . . . . . . . 45
4.2.2. Adaptacja graficzna zapożyczeń właściwych . . . . . . . . . . . . . . . 50
4.2.3. Asymilacja morfologiczna zapożyczeń właściwych . . . . . . . . . . 54
4.2.3.1. Adaptacja morfologiczna właściwa . . . . . . . . . . . . . . . . 54
4.2.3.2. Odmiana fleksyjna zapożyczeń właściwych . . . . . . . . . 57
4.2.3.3. Derywaty od anglicyzmów właściwych, złożenia,
ucięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
4.2.4. Adaptacja semantyczna zapożyczeń właściwych . . . . . . . . . . . . 61
4.2.5. Uwagi końcowe dotyczące asymilacji zapożyczeń właściwych 63
5. Anglicyzmy semantyczne – anglosemantyzmy . . . . . . . . . 65
5.1. Zapożyczenia semantyczne – definicja ......................... 65
5.2. Zapożyczenia semantyczne a kalki semantyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
5.3. Zapożyczenia semantyczne wielowyrazowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
– 6 –
5.4. Zapożyczenia semantyczne a dopożyczone homonimy leksykalne . . . 76
5.5. Zanglicyzowane latynizmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
5.6. Derywaty od zapożyczeń semantycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
5.7. Elipsa i zapożyczenia semantyczne związane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
6. Angielskie kalki strukturalno-semantyczne . . . . . . . . . 88
6.1. Kalki strukturalno-semantyczne – definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
6.2. Rodzaje angielskich kalk strukturalno-semantycznych w języku
polskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
6.2.1. Podział kalk ze względu na dokładność tłumaczenia – kalki
niedokładne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
6.2.2. Podział kalk ze względu na budowę strukturalną . . . . . . . . . . . . 92
6.2.3. Kalki analityczne, syntetyczne, pomniejszone i powiększone . . . 100
6.3. Idiomatyczność kalk strukturalno-semantycznych . . . . . . . . . . . . . . . . 101
6.4. Rozwój semantyczny kalk strukturalno-semantycznych . . . . . . . . . . . . 103
6.5. Adaptacja leksykalna kalk strukturalno-semantycznych . . . . . . . . . . . . 107
6.6. Derywaty od kalk strukturalno-semantycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
7. Angielsko-polskie półkalki i formacje hybrydalne . . . 117
7.1. Hybrydy jako wynik kontaktu językowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
7.2. Półkalki – definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
7.3. Rodzaje półkalk pochodzenia angielskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
7.4. Formacje hybrydalne – definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
7.5. Rodzaje angielsko-polskich formacji hybrydalnych . . . . . . . . . . . . . . . 129
8. Zapożyczenia morfologiczne z języka angielskiego . . . 132
8.1. Zapożyczenie morfologiczne – definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
8.2. Zapożyczone morfemy słowotwórcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
8.2.1. Zapożyczone sufiksy angielskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
8.2.2. Zapożyczone pseudoafiksy angielskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
8.3. Zapożyczone morfemy fleksyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
9. Inne rodzaje zapożyczeń z języka angielskiego . . . . . . . . 141
9.1. Zapożyczenia fonetyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
9.2. Zapożyczenia ortograficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
9.3. Zapożyczenia pragmatyczne ................................. 142
9.4. Zapożyczanie form adresatywnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
– 7 –
9.5. Zapożyczanie modeli strukturalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
9.6. Wzrost produktywności procesów słowotwórczych . . . . . . . . . . . . . 148
9.7. Zapożyczenia składniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
10. Słowa zamienniki inspirowane angielszczyzną . . . . . . . 152
11. Pseudoanglicyzmy...................................... 155
11.1. Pseudoanglicyzmy – definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
11.2. Rodzaje pseudoanglicyzmów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
12. Internacjonalizmy pochodzenia angielskiego . . . . . . . 160
12.1. Internacjonalizmy – definicja i źródła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
12.2. Rodzaje internacjonalizmów na przykładzie anglicyzmów . . . . . . . . 163
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Indeks przytoczonych anglicyzmów z podziałem na rodzaje . . . . . . . . . . . . . . . 191
Anglicyzmy właściwe/leksykalne (z derywatami) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
Anglicyzmy semantyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
Kalki strukturalno-semantyczne z języka angielskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Półkalki z języka angielskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
Zapożyczenia morfologiczne z języka angielskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Formacje powstałe pośrednio pod wpływem języka angielskiego . . . . . . . . 203
Pseudoanglicyzmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Formacje hybrydalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Słowa zamienniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Indeks przykładów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Informacje
Zobacz także
Leksykalno-stylistyczne zjawiska w Trylogii i Krzyżakach Henryka Sienkiewicza
Autor/Redaktor: Leonarda Mariak
Tom studiów został poświęcony językowi Trylogii i Krzyżaków, czyli najważniejszym powieściom historycznym w dorobku pisarskim Sienkiewicza.
Język Latopisu Supraskiego 1519 r. Fonetyka. Fleksja. Słownictwo
Autor/Redaktor:
Kategoria: Filologie obce Autorzy: Katarzyna Grabowska Rok wydania: 2020 Numer ISBN: 978-83-7431-618-7 Liczba stron: 307 Format: B5 Wydawnictwo UwB
Przepraszam, ma pan może długopis? Prośba we współczesnej polszczyźnie. Cz.1: Prośba jako makroakt mowy
Autor/Redaktor: Agnieszka Katarzyna Rosińska-Mamej
Niniejsza publikacja zawiera opis strategii komunikacyjnych stosowanych przez nadawców próśb w celu osiągnięcia wpływu na postępowanie adresatów tych aktów mowy.
Negacja w języku, tekście, dyskursie
Autor/Redaktor: Bartłomiej Cieśla, Ewa Szkudlarek-Śmiechowicz
Autorzy poddają refleksji naukowej zjawisko negacji. W tomie znalazły się artykuły językoznawców, literaturoznawców, kulturoznawców, prawników, filozofów, logików. Publikacja ma więc charakter interdyscyplinarny, prezentujemy w niej bowiem wyniki badań nad negacją w wymiarze składniowym, semantycznym, logicznym, retorycznym, kulturowym, społecznym.