Article / interview
Co humanistyka może dać architektom? Rozmowa o przestrzeni, społeczeństwie i literaturze
Czy w działaniach związanych z przekształcaniem i projektowaniem przestrzeni można stosować metody literaturoznawcze i historyczne, wykorzystywać badania z zakresu kulturoznawstwa oraz analizy prowadzonej przez pryzmat zapisów tekstowych? Badacze i wykładowcy studiów podyplomowych "Humanistyka architektoniczna" przekonują, że jest to nie tylko możliwe, ale również inspirujące i potrzebne.
O zależności polityki i przestrzeni, o reprezentacji i praktyce, typie źródeł i metodach ich wykorzystania, o ekologii, emocjach, rozwiązaniach systemowych, pracy architekta i działaniach na styku przestrzeni fizycznej i wyobrażonej, a także od przejściu od literaturoznawstwa architektonicznego do humanistyki architektonicznej usłyszycie w odcinku podcastu z udziałem dr arch. inż. Krystyny Ilmurzyńskiej, dr. hab. Włodzimierza Pessela i dr. Andrzeja Skalimowskiego, z którymi rozmawia dr Aleksandra Wójtowicz, ekspertka w zakresie literaturoznawstwa architektonicznego w projekcie „Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata”, kierowniczka studiów "Humanistyka architektoniczna" w IBL PAN.
***
Kilka słów o Rozmówcach:
- dr arch. inż. Krystyna Ilmurzyńska - adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, specjalistka w zakresie integracji architektury i urbanistyki w kontekście życia społecznego i przyrodniczego. Autorka oraz współautorka projektów architektonicznych, zrealizowanych wspólnie z Markiem Budzyńskim i Zbigniewem Badowskim.
- dr hab. Włodzimierz Pessel - kulturoznawca, skandynawista, badacz kultury miejskiej i urbanomarginaliów (należy zaznaczyć, iż jest to jego autorski koncept) z Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowca Studiów Miejskich przy Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych UW.
- dr Andrzej Skalimowski - historyk specjalizujący się w dziejach społecznych, historii architektury, urbanistyki oraz tematyce związanej z przestrzennym rozwojem przemysłowym, adiunkt w Instytucie Historii Nauki PAN oraz kierownik Działu naukowego Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki.
- dr Aleksandra Wójtowicz - adiunkt w Instytucie Badań Literackich PAN; kierownik studiów podyplomowych Humanistyka architektoniczna oraz projektu Humanistyka architektoniczna jako propozycja w ramach humanistyki obywatelskiej, członkini Zespołu Nazewnictwa Miejskiego m.st. Warszawy. Sformułowała założenia literaturoznawstwa architektonicznego. Autorka m.in. książki "The Staszic Palace as Affective Heterotopia: New Category of Spatial Description" (Peter Lang 2024).
***
Publikacje wymienione w rozmowie:
- "Kulturoznawstwo – dyscyplina bez dyscypliny," red. W. Burszta, M. Januszkiewicz, Warszawa 2010,
- Barbara Bańkowska, Maciej Nowakowski, "Sto lat planowania przestrzeni polskich miast (1910-2010)", Warszawa 2013,
- Błażej Brzostek, "Za progiem. Życie codzienne w przestrzeni publicznej Warszawy lat 1955-1970", Warszawa 2007,
- Marek Budzyński, "Przekształcanie przestrzeni dla trwania Życia", Warszawa 2021,
- Michał Cichy, "Pozwól rzece płynąć", Wołowiec 2017,
- Zbigniew Karpiński, "Wspomnienia", Warszawa 2018,
- Aleksandra Wójtowicz, "Literaturoznawstwo architektoniczne. Wstępne rozpoznania", Warszawa 2019,
- Andrzej Skalimowski, "Sigalin. Towarzysz odbudowy", Warszawa 2023,
- Bolesław Stelmach, "Teatr w budowie. Dziennik podróży", Lublin 2016,
- A. Wójtowicz, M. Budzyński, Krystyna Ilmurzyńska, Bohdan Jałowiecki, Ryszard Mączewski, Krzysztof Mordyński, Anna Kronenberg, Dawid Maria Osiński, Jacek Paulinek, Igor Piotrowski, A. Skalimowski, B. Stelmach, Wojciech Tomasik, Zbigniew Tucholski, "Miejsca trudne - transdyscyplinarny model badań. O przestrzeni placu Piłsudskiego i placu Defilad", pod kier. naukowym A. Wójtowicz, Warszawa 2019,
- Marta Zielińska, "Warszawa - dziwne miasto", Warszawa 1995.
Treść rozmowy dostępna jest również w formie wywiadu W stronę Humanistyki architektonicznej.
***
Za wsparcie w realizacji odcinka dziękujemy Towarzystwu Literackiemu im. Adama Mickiewicza w Warszawie.
Za pomoc w edycji podziękowania składamy również Mateuszowi Franczakowi.
***
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
- Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
- Producent: Torba reportera i podcastera
Identyfikacja wizualna i projekt okładki: Klaudia Węgrzyn
Link do transkrypcji odcinka (w formacie pdf): https://biuletynpolonistyczny.pl/media/articles/files/2024/12/Transkrypcja.pdf
Information
Otrzymała stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców.
Autorka trzech monografii i współautorka pracy przygotowanej pod jej kierownictwem oraz redaktor i współredaktor naukowy siedmiu tomów zbiorowych.
Autorka książek: Metamorfozy Pałacu Staszica (2017), Literaturoznawstwo architektoniczne. Wstępne rozpoznania (2019), współautorka książki Miejsca trudne – transdyscyplinarny model badań. O przestrzeni placu Piłsudskiego i placu Defilad (2019), przygotowanej pod jej kierunkiem naukowym.
Jedna z jej książek w wersji anglojęzycznej ukaże się w międzynarodowym wydawnictwie naukowym Peter Lang.
W ramach grantu NPRH MNiSW kierowała interdyscyplinarnym i międzyinstytucjonalnym zespołem badawczym i wypracowała ścieżkę literaturoznawstwa architektonicznego.
Jako kierownik grantu Narodowego Centrum Nauki zrealizowała inny autorski projekt, którego efektem jest propozycja nowej kategorii badawczej stosowanej obecnie przez przedstawicieli różnych dyscyplin.
See also
"Bibliografia Źródeł dla Nauki i Społeczeństwa" - zaproszenie do wypełnienia ankiety
Szanowni Państwo, W latach 2024-2027 Zespół projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata" przeprowadza w sposób skoordynowany prace bibliograficzne, które utworzą ekspercką "Bibliografię Źródeł dla Nauki i Społeczeństwa". Korzystanie z zasobów humanistyki (i polonistyki) skłoniło nas do przybliżenia społeczeństwu zagadnień związanych ze studiami o niepełnosprawności, medycyną narracyjną, humanistyką medyczną i literaturoznawstwem architektonicznym. Kolekcje tematyczne, które tworzymy, by zagadnienia te przybliżyć, powstają we współpracy bibliografów z ekspertami dziedzinowymi, sprawującymi pieczę merytoryczną nad wynikami projektu i odpowiedzialnymi za merytoryczną jakość kolekcji bibliograficznych i gromadzonych danych.
Humanistyka architektoniczna – studia podyplomowe i inne inicjatywy
O studiach podyplomowych Humanistyka architektoniczna, organizowanych przez Instytut Badań Literackich PAN i Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, z wykładowcami dr. Andrzejem Skalimowskim, kierownikiem Działu Naukowego NIAiU i dr Aleksandrą Wójtowicz, autorką programu i kierownikiem studiów z IBL PAN rozmawia redaktor naczelna "Biuletynu Polonistycznego" Mariola Wilczak.
Spotkanie jako przywilej. Adrianna Beczek o medycynie narracyjnej w praktyce klinicznej
Spotkanie z pacjentem to przywilej. Rozmowa z człowiekiem, który jest w kryzysowej sytuacji, w trudnym, może najważniejszym momencie życia, jest wyjątkowym doświadczeniem.
"Geopolonistyka" - zaproszenie do wypełnienia ankiety
Serdecznie zapraszamy do udziału w "Geopolonistyce", której celem jest stworzenie interaktywnej, wielojęzycznej bazy danych dotyczących polonistyki w świecie. Informacje w formie tekstu, zdjęć, nagrań, podcastów, dla których podstawowym przewodnikiem jest interaktywna mapa, mają tworzyć syntetyczną wiedzę o aktualnym stanie oraz historii polonistyki. „Geopolonistyka” umożliwia rozpoznanie działalności osób oraz instytucji zaangażowanych obecnie i w przeszłości w prowadzenie różnych form badań i nauczania literatury, kultury i języka polskiego poza granicami Polski. Będziemy zaszczyceni, jeśli zechcą Państwo zaprezentować swoją działalność w ramach „Geopolonistyki” i wypełnić udostępnioną przez nas ankietę.