New release
Wariantywność współczesnej polszczyzny. Wybrane zagadnienia
Wariantywność obejmuje prawie wszystkie obszary działalności językowej człowieka. Pewnym wyjątkiem są nazwy własne, których kanoniczną postać rejestrują wykazy urzędowe, dokumenty, spisy itp., choć i tu zdarzają się wyjątki. Nie sposób więc ogarnąć całości zagadnienia, stąd próba opisu tych form wariantywnych, które nie doczekały się analiz językoznawczych lub były badane marginalnie.
Praca porusza zarówno kwestie teoretyczne (pojęcie wariantywności językowej, jej typy, uwarunkowania i chronologiczne przeobrażenia), jak i bardziej praktyczne (wariantywność akcentu, fleksji, form hasłowych czterech głównych części mowy, stopniowania przymiotników, form orzecznika przymiotnego, przymiotników tworzonych od nazw miejscowości, nazw mieszkańców, skrótowców oraz ortografii i interpunkcji). Badania tego typu mają szerokie lingwistyczne uzasadnienie, dotyczą bowiem gramatyki, stylistyki, semantyki i pragmatyki. W obszarze ich zainteresowań znajduje się zarówno fonetyczna, jak i graficzna substancja języka. Należałoby odróżnić dwa pojęcia – wariantywność językowa i wariantywność // wariancja w języku. To drugie jest szersze i obejmuje także problematykę wariantów języka, a więc jego wewnętrznej dyferencjacji, toteż nie jest przedmiotem rozważań w niniejszej pracy.
List of contents
- Spis treści:
- Wstęp
- I. Pojęcie wariantywności językowej
- II. Typy wariantywności językowej
- III. Formalne uwarunkowania wariantywności (na przykładzie działania prawa językowego Behaghela)
- IV. Eufoniczne uwarunkowania wariantywności
- V. Wariantywność a ewolucja normy językowej
- VI. Akcent rzeczowników pospolitych
- VII. Akcent nazw geograficznych
- VIII. Niektóre zagadnienia wariantywności fleksyjnej
- IX. Oboczność typu ambasadorzy // amabasadorowie
- X. Rzeczowniki
- XI. Czasowniki
- XII. Przysłówki
- XIII. Przymiotniki
- XIV. Stopniowanie przymiotników
- XV. Orzecznik przymiotny
- XVI. Przymiotniki tworzone od nazw miejscowości
- XVII. Nazwy mieszkańców
- XVIII. Skrótowce
- XIX. Ortografia
- XX. Interpunkcja
- Zakończenie
- Bibliografia
- Wykaz skrótów
Information
See also
Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku
Author/Editor: Rafał Zarębski
W monografii Rafała Zarębskiego "Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku. Analiza i słownik" zgromadzono ekwiwalenty toponimów z dziewięciu średniopolskich tłumaczeń Nowego Testamentu, zróżnicowanych pod względem źródeł, strategii translatorskiej i przynależności konfesyjnej.
Słownik nazw miejscowości województwa świętokrzyskiego
Author/Editor: Marek Ruszkowski
Domaszowice czy Domaszewice? Jadę do Tuczęp czy do Tuczępów (wieś Tuczępy)? Mieszkam we Włoszczowie czy we Włoszczowej? Przymiotnik od nazwy Oblęgorek to oblęgorski czy oblęgorecki? Jak brzmią przymiotniki od nazw Bejsce, Bizorędki? To niektóre z wielu pytań nurtujących nie tylko osoby odwiedzające województwo świętokrzyskie, ale też jego mieszkańców. Takich wątpliwości dotyczących nazw miejscowych jest wiele, a ich rozstrzygnięcie nie zawsze jest proste. Wynika to z kilku przyczyn: bogactwa form nazw miejscowości, ich odmiany odbiegającej często od wzorców deklinacyjnych, lokalnych zwyczajów językowych. Taka sama nazwa może mieć różną odmianę w zależności od tego, w którym regionie Polski leży miejscowość.
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2019
Author/Editor: Magdalena Hawrysz, Magdalena Jurewicz-Nowak
Oddawany do rąk Czytelników tom gromadzi artykuły, dla których pojęciem kluczowym jest dyskurs. Ta pojemna kategoria pozwala skupić się na różnorodnych aspektach zachowań językowych, akcentując nie tylko samą formę przekazu, lecz także jej właściwości i strategie wytwarzania w odniesieniu do sytuacji użycia w szeroko rozumianym kontekście komunikacyjnym. Znajduje to odzwierciedlenie w prezentowanych tu studiach, których autorzy na podstawie różnorodnych źródeł przyglądają się zarówno dyskursom w przeszłości, jak i wielorakim sposobom mówienia o przeszłości.
Słownictwo z zakresu górnictwa solnego XVI–XVIII wieku na tle polszczyzny ogólnej
Author/Editor: Ewa Katarzyna Horyń
Autorka zebrała i przeanalizowała polską leksykę z zakresu górnictwa solnego w XVI–XVIII w. Prezentacja i opis materiału leksykalnego skoncentrowane są na przedstawieniu słownictwa, które swoją tematyką obejmuje dwie sfery – eksploatację soli i handel nią. Materiał został zgrupowany wokół dwunastu kategorii znaczeniowych istotnych dla odtworzenia leksyki związanej z tą gałęzią przemysłu.