Polish Studies Newsletter

Doctoral thesis

Added on: 24.09.2015

"Dzieci" - ostatnia ukończona powieść Bolesława Prusa. Edycja krytyczna

Field:
Historia literatury oraz krytyka i interpretacja literacka
City or town:
Warszawa

Praca jest edycją krytyczną powieści Bolesława Prusa Dzieci, opublikowanej w formie książkowej w 1909 r. To pierwsze wydanie, które porządkuje kwestie związane z bogatą historią tekstu oraz jego różnymi, licznymi wersjami czy wręcz zmienionymi i uzupełnionymi wydaniami. Umożliwiła to głównie wnikliwa kwerenda i dotarcie do wszystkich przekazów, wydrukowanych za życia autora.

Najważniejsze zadania tej pracy to przybliżenie czytelnikowi kontekstu epoki, a ponadto zaprezentowanie zmian dokonanych przez samego autora. Kontekst ów przybliżają m. in. przypisy merytoryczne, budowane z uwzględnieniem realiów kulturowych, wydarzeń i postaci historycznych, wreszcie strony językowej w charakterystycznej dla niej warstwie leksykalnej, semantycznej i stylistycznej etc.

Na całość rozprawy składa się wiele uzupełniających się elementów:

– wstęp z (ograniczoną) częścią interpretacyjną,

– komentarz edytorski z zestawionymi w tabeli przykładami zmian cenzuralnych w różnych wydaniach utworu (wszystkie te fragmenty, ostatecznie usunięte z powieści, zaznaczono odsyłaczem literowym wyróżnionym kolorem czerwonym w tekście i przytoczono w przypisach pod każdym z rozdziałów, co ułatwia ich lekturę dla zainteresowanych czytelników i organizuje przemieszczanie się po tekście w planowanej wersji elektronicznej),

– nota edytorska, zawierająca informacje o modernizacji pisowni czy też zachowaniu form wyrazów charakterystycznych dla wymowy autora oraz objaśnienie oznaczeń edytorskich użytych w przypisach i w tekście powieści (obrazujących zmiany autorskie, poprawki redakcyjne oraz oznaczenia tekstu pochodzące od edytora współczesnego),

– przypisy objaśniające o charakterze językowym i kontekstowym,

– przypisy edytorskie z odmianami kolejnych wersji tekstu (odesłania literowe w obrębie poszczególnych rozdziałów),

– informacje o omyłkach w numeracji odcinków i innych błędach redakcji i/ lub zecerów (zgromadzone w przejrzystej tabeli opatrzonej krótkim komentarzem),

– a także pre-tekst czyli notatki do powieści, rejestrujące proces powstawania koncepcji i planu powieści oraz jej artystycznej formy (odczytane z pozostawionych przez pisarza notatników różnej treści)

oraz aneks – prezentujący dwa poziomy tekstu – przed poprawkami i po autorskiej korekcie zachowanego maszynopisu na prawach autografu, co pozwoliło na ukazanie warsztatu pisarskiego Prusa.

Celem pracy było przygotowanie gruntu dla interpretatorów tak, by tekst mógł pomagać w samodzielnej interpretacji. Stąd starania o rzetelne opracowanie tekstu źródłowego na podstawie wszystkich istniejących materiałów zebranych w całości po to, aby, uzyskawszy pełną wersję powieści ze wskazaniem jej niedoskonałości, pokazać rytm, sposób i efekt pracy pisarza – od pomysłu, przez druk prasowy w odcinkach, zmiany autorskie i redakcyjne (prowadzące do powstania nowego, poszerzonego wydania) oraz ingerencje w tekst dokonane przez wzgląd na cenzurę, aż po publikację wydania książkowego.

Rozprawa to przede wszystkim próba znalezienia takiej metody prezentacji tekstu, która zachowa wszystkie informacje o jego historii, umożliwiając mu istnienie w teraźniejszości i w przyszłości.

Information

Start date of the doctoral assessment procedure:
23.04.2013
End date:
30.09.2015
Key words:
Added on:
24 September 2015; 14:56 (Mariola Wilczak)
Edited on:
29 January 2019; 11:12 (Piotr Bordzoł)

Related to the work

08.05.2018
Event

O „Lalce” krytycznie…

Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Wydawnictwo Episteme oraz Księgarnia Naukowa im. Bolesława Prusa zapraszają na spotkanie poświęcone promocji pierwszej krytycznej edycji jednej z najważniejszych powieści w historii literatury polskiej.

13.04.2018
Event

Spacer po Lublinie śladami Bolesława Prusa

Wydawnictwo Episteme zaprasza na dwugodzinny spacer z Bolesławem Prusem po Lublinie.

14.12.2017
Project

Edycja krytyczna Pism wszystkich Bolesława Prusa

"Edycja Krytyczna Pism Wszystkich Bolesława Prusa" jest międzyinstytucjonalnym projektem badawczym, realizowanym pod auspicjami Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Naukową ambicją uczestników projektu jest zaoferowanie szerokiemu gronu czytelników wszystkich pism Bolesława Prusa opracowanych wedle najnowszych i najlepszych standardów sztuki edytorskiej, wyposażonych w takie komentarze, które z jednej strony nie obciążą tekstów pisarza nadmiarem erudycyjnego objaśnienia, z drugiej strony będą na tyle fachowe i wnikliwe, by inspirować i kierunkować odbiorców do podejmowania trudu jeszcze pełniejszego osobistego poznania spuścizny pisarza i czasów, w których tworzył.

27.10.2017
Event

Środa w Towarzystwie Literackim imienia Adama Mickiewicza: Warsztat filologa. Nowelistyka Bolesława Prusa w perspektywie edytorskiej

Zarząd Warszawskiego Oddziału Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza zaprasza na "Środę w Towarzystwie Literackim". Spotkanie pod tytułem Warsztat filologa. Nowelistyka Bolesława Prusa w perspektywie edytorskiej poprowadzi dr Dawid Maria Osiński. Rozmowa z zaproszonymi gośćmi - redaktor Pism wszystkich prof. Beatą Obsulewicz-Niewińską, autorami opracowań tekstów wchodzących w skład tomu IV i tomu V Nowel, humoresek i opowiadań: prof. Ewą Ihnatowicz, prof. Anną Janicką, dr Joanną Lekan-Mrzewką, dr Izabelą Poniatowską oraz redaktorami tomów: dr Agnieszką Bąbel i Piotrem Bordzołem - zogniskowana będzie wokół problamatyki prac nad edycją małych form prozatorskich autora Lalki. W trakcie spotkania zaprezentowane zostaną najnowsze publikacje, które ukazały się w ramach projektu. Spotkanie odbędzie się 15 listopada 2017 r. o godzinie 17.00 w sali 17 na Wydziale Polonistyki UW, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28.


See also

13.09.2018

Medżuma Eliyahu ben Yosefa Qilci. Wydanie krytyczne rękopisu krymskokaraimskiego ze wstępem, przypisami, komentarzami i indeksami

01.12.2015

Wacław Potocki Syloret". Edycja krytyczna i komentarz

Edycja krytyczna Syloreta Wacława Potockiego została zbudowana według klasycznego schematu: wstęp - edycja - objaśnienia. Wstęp historycznoliteracki zawiera sygnalizowane w skrócie niektóre z ważniejszych i skomplikowanych problemów związanych z utworem (schematy fabularne, technika narracyjna, możliwe źródła literackich inspiracji, propozycja interpretacji). Ze względu na rozmiary dzieła nie dostarcza ich wyczerpującego omówienia, stanowić może jedynie prolegomena filologiczno-interpretacyjne do romansu Potockiego.

05.06.2015

Podróże epistemologiczne, podróże metafizyczne.O wczesnych powieściach Samuela Becketta

Celem pracy jest dokonanie wieloaspektowego oglądu pierwszych czterech powieści Samuela Becketta ("Sen o kobietach pięknych i takich sobie", "Murphy", "Watt" i "Mercier i Camier") wraz z powiązanym z pierwszą z nich zbiorem opowiadań "More Pricks than Kicks". Praca składa się z czterech rozdziałów, w których omawiam każdą z czterech, będących jej zasadniczym przedmiotem powieści, w kolejności chronologicznej względem ich powstawania, albowiem chronologia ukazywania się powieści drukiem znacznie różni się od kolejności ich pisania. 

07.01.2019

Przestrzeń w „Oziminie”, przestrzeń „Oziminy” Wacława Berenta

Aleksandra Wojtowicz w rozprawie doktorskiej Przestrzeń w „Oziminie”, przestrzeń „Oziminy” Wacława Berenta formułuje tezy dotyczące nowego spojrzenia na problem przestrzeni w twórczości Berenta. Praca jest polemiką z tezami badaczy, którzy wskazywali na niemożność odtworzenia przyległości miejsc, labiryntowość i brak logiki przestrzennej w powieści.

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.