Polish Studies Newsletter

Doctoral thesis

pixabay
Added on: 12.05.2016

Motyw odbicia w polskiej i francuskiej poezji symbolistycznej

Field:
Historia literatury oraz krytyka i interpretacja literacka
Institution:

Ukryte w zwierciadle. Motyw odbicia w polskiej i francuskiej poezji symbolicznej.

 

Poezja symboliczna tworzona na przełomie XIX i XX w. zainicjowała nowoczesny sposób myślenia o dziele literackim jako nigdy w pełni nieodczytanym, ujawniającym swój sens dopiero dzięki każdorazowej twórczej aktywności czytelnika-interpretatora, który z kolei podczas literatury ubogaca się, odkrywając w sobie dotąd nieuświadomione cechy i możliwości. Za pośrednictwem języka poetyckiego może on przybliżyć się do rzeczywistości niedostępnej ludzkiemu poznaniu. Motyw i odbijającej pejzaż tafli jeziora, w polskich i francuskich utworach symbolistycznych, wyobrażał stosunek podmiotu do samego siebie oraz jego relacje ze światem zewnętrznym, a także otwarcie na świat metafizyki.

Niejednokrotnie lustro występowało w tej poezji z tematem Narcyza. Mitologiczna postać bowiem stanowiła idealną figurę mogącą zobrazować nie tylko fascynację własną osobą, ale również niepokój poznawczy, jaki budzi świadomość własnej głębi. W symbolistycznych wizjach poetyckich mit Narcyza oraz motyw zwierciadła pojawiały się również jako znaki metapoetyckie. Kryzysy twórcze oraz niezdolność wypowiedzenia w języku własnego doświadczenia zdradzały w artyście uczucie melancholii, które wyrażone zostało w poszczególnych utworach przez wykorzystanie motywu odbicia w wodzie lub szybie.

Zwierciadło było również kluczowym symbolem odnoszącym się do relacji człowieka z Innym, ubogacającym jego świat wewnętrzny. Druga osoba okazuje się dla poznającego podmiotu lustrem, dzięki któremu może on dostrzec elementy obcości w sobie. Istotną rolę w kształtowaniu świadomości własnego miejsca w rzeczywistości pełniło również dostrzeżenie przez podmiot odbitego w wodzie, otaczającego go świata przyrody oraz miejskiej przestrzeni. Motyw lustra ponadto ukazywał ludzkie pragnienie uwolnienia się od tego, co codzienne i zwrócenia się ku temu, co absolutne i idealne. Jednocześnie jednak przybliżał mu wizję jego nieuchronnego, ostatecznego kresu.

Analiza utworów symbolistycznych pozwala dostrzec, iż to, co bardzo frapowało, artystów przełomu XIX i XX w., to egzystowanie człowieka nieustannie na granicy, w zawieszeniu pomiędzy światem wewnętrznym i zewnętrznym oraz między życiem i śmiercią. Poprzez wykonanie motywu zwierciadła wyrażali oni jakość ludzkiej kondycji, w którą wpisana jest konieczność ciągłej transgresji.

Information

Start date of the doctoral assessment procedure:
23.10.2015
End date:
23.10.2015
Key words:
Added on:
12 May 2016; 14:03 (Olga )
Edited on:
17 April 2017; 12:43 (Olga )

See also

13.09.2018

Ukryte w zwierciadle. Motyw odbicia w polskiej i francuskiej poezji symbolistycznej

14.05.2017

Polszczyzna kresowa przeniesiona z województwa tarnopolskiego na ziemię głubczycką

Głównym celem pracy pt. "Polszczyzna kresowa przeniesiona z województwa tarnopolskiego na ziemię głubczycką" było przedstawienie aktualnego stanu zachowania polszczyzny kresowej, którą posługują się mieszkańcy wsi ziemi głubczyckiej na Opolszczyźnie, przesiedleni z terenów wiejskich i miasteczek dawnego województwa tarnopolskiego na Kresach Południowo-Wschodnich. Podstawą analizy były dane zgromadzone w latach 2010-2014 od 47 informatorów mieszkających w 7 miejscowościach powiatu głubczyckiego (Głubczyce, Nowa Wieś Głubczycka, Grobniki, Pomorzowiczki, Branice, Debrzyca, Zawiszyce), reprezentujących trzy pokolenia kresowian. Najliczniejszą grupę, zaliczoną do I pokolenia kresowian, stanowili najstarsi mieszkańcy – przesiedleńcy urodzeni na Kresach (31 osób) we wsiach i miasteczkach znajdujących się w granicach pięciu powiatów województwa tarnopolskiego: borszczowskiego (Głęboczek), kamioneckiego (Szlązaki), zbaraskiego (Dobrowody, Kapuścińce, Sieniawa, Sieniachówka, Tarasówka, Zarodeczko), złoczowskiego (Wicyń), tarnopolskiego (Czartoria, Łuczka, Nastasów, Konopkówka), miasteczka – Zbaraż, Busk. Były to osoby w wieku od 60 do 87 lat zachowujące w mowie właściwości polszczyzny kresowej. Ponieważ celem pracy było również sprawdzenie, czy i w jakim zakresie zachowują się one w mowie ich potomków, eksploracją zostali objęci także przedstawiciele średniego i najmłodszego pokolenia.  Trójpodział na grupy pokoleniowe pozwolił zaobserwować, które cechy gwarowe zachowały się w mowie informatorów do dziś. Umożliwiło to otrzymanie pełniejszego obrazu zmian językowych, jakie dokonały się  (i wciąż dokonują) na przestrzeni lat w środowisku językowym kresowian.

14.12.2015

Poezja pochwalna i laudacyjna na łamach "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych". Edycja krytyczna ze wstępem

Podjęty temat badawczy to edycja krytyczna utworów panegirycznych zawartych w „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych”, pierwszym periodyku literackim wydawanym w latach 1770–1777. W rozprawie znalazło się 71 wierszy, podzielonych na trzy kategorie. Pierwszą z nich stanowią utwory poświęcone członkom znamienitego rodu Czartoryskich, w dalszej kolejności znalazły się teksty ofiarowane Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu, w kolejnej zaś wiersze dedykowane przedstawicielom oświeceniowych elit, czyli magnatom, poetom i innym ważnym osobistościom stołecznego życia społecznego i kulturalnego. Część opracowywanych wierszy nigdy później nie była publikowana. Warto również zaznaczyć, że do tej pory nie ma holistycznej antologii twórczości poświęconej nie tylko znanym politykom oświecenia stanisławowskiego, ale także mniej znanym działaczom społecznym i oświatowym, pracującym na rzecz tworzącego się dopiero społeczeństwa obywatelskiego. Oprócz opracowanych edytorsko utworów w publikacji znajdują się objaśnienia do tekstów, a także wyczerpujący wstęp historyczno- i krytycznoliteracki.

08.08.2016

Wykładniki spójności w tekstach pisanych przez obcokrajowców (na materiale egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego)

Celem pracy jest analiza mechanizmów spójności językowej w tekstach pisanych przez obcokrajowców, którzy przystąpili do egzaminu certyfikatowego z języka polskiego jako obcego oraz klasyfikacja stosowanych przez cudzoziemców wykładników spójności tekstu. Założeniem rozprawy jest prześledzenie, w jaki sposób zmieniają się sposoby wiązania wyrażeń zdaniowych w zależności od poziomu znajomości języka oraz wskazanie najczęściej popełnianych przez cudzoziemców błędów powodujących naruszenie więzi spójnościowych.

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.