Polskie przestrzenie wolności i ich reprezentacje w literaturze XIX wieku

Wiek XIX, nazwany przez Alinę Witkowską „wielkim stuleciem Polaków”^[1], jest zarazem – w skali europejskiej – wielkim stuleciem idei wolności. W przypadku Polski te dwie tendencje schodziły się w jedno, w równym stopniu tworząc, jak pisał Józef Bachórz, „czasy wielkiej ekspulsji talentów, a zarazem kształtowania się naszej nowożytnej tożsamości narodowej w pełnych dramaturgii warunkach niewoli”^[2].

Wolność wszakże niejedno ma imię, toteż tęsknota za jej urzeczywistnieniem przejawiała się w XIX-wiecznej Polsce na rozmaite sposoby.

Proponujemy zatem refleksję nad literackimi zapisami (i kreacjami) marzeń oraz dążeń wolnościowych. Pragniemy zwrócić uwagę zwłaszcza na takie zagadnienia, wokół których koncentrowała się uwaga polskich pisarek i pisarzy XIX-wieku. Są wśród nich:

• działalność niepodległościowa (legiony, powstania, spiski itp.),
• praca pisarska, publicystyczna, dziennikarska, naukowa,
• aktywność społeczna (na rzecz emancypacji kobiet, niższych grup społecznych, mniejszości narodowych itp.),
• inicjatywy i projekty zjednoczeniowe (europejskie, kosmopolityczne),
• postawy i wypowiedzi krytyczne wobec dominujących dyskursów wolnościowych,
• wyobrażenia polskiej wolności z perspektywy zagranicy,
• miejsca i przestrzenie wolności (dom, dwór, pracownia uczonego, gabinet pisarza, salon, kościół, szkoła itp.),
• symbole wolności (postaci i motywy literackie),
• style i konwencje literackie, za pomocą których wyrażane były idee wolnościowe.

Planujemy konferencję w tradycyjnej formie, obejmującą zarówno obrady w Rzeszowie z bezpośrednim udziałem prelegentów, jak i atrakcyjną wycieczkę o charakterze turystyczno-naukowym po interesujących miejscach Podkarpacia.

Ze względu na niestabilną sytuację geopolityczną związaną z toczącą się na Ukrainie wojną oraz napływem do Polski uchodźców (według doniesień medialnych liczba mieszkańców Rzeszowa wzrosła niedawno o 53%), a także zmienną sytuację epidemiologiczną (niepewność związana z ewentualnym nawrotem kolejnych mutacji koronawirusa) zastrzegamy sobie możliwość zmiany formy konferencji na tryb zdalny lub hybrydowy. Taka decyzja będzie podyktowana jedynie wyższą koniecznością, ponieważ pragniemy spotkać się z Państwem osobiście w Rzeszowie.

Dla uczestników przewidujemy opłatę konferencyjną w wysokości 600 zł. Zwolnieni są z niej członkowie Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza. O terminie wnoszenia tej opłaty poinformujemy wszystkich zainteresowanych w osobnym mailu.

Zgłoszenia tematów referatów (wraz z abstraktami) prosimy przesyłać na adres: mchrostek@ur.edu.pl lub m.chrostek1@gmail.com.Termin nadsyłania zgłoszeń: 10 czerwca 2022 r.

Przewidujemy publikację materiałów konferencyjnych w jednym z czasopism naukowych wpisanych do wykazu czasopism MNiSW.

Komitet organizacyjny konferencji:                        W imieniu organizatorów:
Prof. dr hab. Marek Stanisz                                         Prof. dr hab. Marek Stanisz
Dr hab. Kazimierz Maciąg, prof. UR
Dr hab. Mariusz Chrostek, prof. UR                          
Dr Elżbieta Kozłowska
Dr Wojciech Maryjka
Dr Anna Dworak
Mgr Marta Polańska
Mgr Ewelina Szumska