Biuletyn Polonistyczny

Nowość wydawnicza

Data dodania: 15.07.2019
Literaturoznawstwo

Romantyczne cykle liryczne (Sonety krymskieVade-mecumLes Fleurs du mal)

Autor/Redaktor:
ISBN:
978-83-8100-121-2

Praca prezentuje wybrane wiersze z trzech słynnych cykli poetyckich: Sonetów krymskich Adama Mickiewicza, Vade-mecum Cypriana Norwida i Kwiatów zła Charles’a Baudelaire’a. Napięcie między „ja” i światem przyjmuje w tych tekstach postać konfrontacji uświadamiającej własną inność czy wyobcowanie. Można zaobserwować współobecność kilku form świadomości: a) ukierunkowaną na świat zewnętrzny; b) ukierunkowaną na świat wewnętrzny podmiotu; c) wychylającą się ku jakiejś tajemniczej pozaświatowej sferze bytu. Wiąże się z tym poszukiwanie ratunku dla własnego „ja”. Poznając otaczającą rzeczywistość lub doświadczając transcendencji, romantyczny bohater poznaje głównie samego siebie i swoją sytuację w bycie.

Cykl sam w sobie jest rodzajem podróży, w której każde z ogniw współtworzących go konstytuuje swoistą stację w lekturze. Wybrane dzieła wyróżnia też inny rodzaj „podróżowania”. Cykle Mickiewicza, Norwida i Baudelaire’a wiąże topos wędrówki, zawierający interpretację losu ludzkiego. Prezentuje jakąś filozofię istnienia, postawę wobec życia, stosunek do wartości, historycznego dziedzictwa kulturowego. Model wiecznie poszukującego wędrowca należy zresztą — obok typu artysty geniusza — do najlepiej ukształtowanych w romantyzmie wizerunków bohatera.

Przyjmując, że nadrzędnym podmiotem cyklicznym, którego nie należy utożsamiać z podmiotami poszczególnych wierszy, jest w Sonetach krymskich, Vade-mecum i Kwiatach zła poeta, można stwierdzić, iż funkcjonuje on w obcym sobie, a może nawet wrogim środowisku — jest poetą bezdomnym, wręcz wygnańcem. W przypadku dzieł Mickiewicza i Baudelaire’a potrafi jednak czasem ekscytować się podróżą lub myślą o niej, a u Norwida pozostaje najczęściej ironiczny i zgorzkniały. Podmiot Mickiewiczowski wydaje się poza tym bardziej harmonijny i zgodny ze sobą niż ten w Vade-mecum i Kwiatach zła, gdzie ulega jakiemuś rozszczepieniu, rozdrobnieniu na wiele projektów, zdefragmentowaniu. Błądzenie Baudelaire’a zawężone zostaje jednak do poszukiwania doskonałego, odurzającego piękna, tęsknoty za czymś odmiennym od płaskiej rzeczywistości, za czymś ekscytującym, porywającym, upajającym, uskrzydlającym. Natomiast błądzenie Norwida przypomina miotanie się pomiędzy niebem i ziemią w podążaniu za prawdą.

Być może cechą wyróżniającą wielkie dzieła literackie — a do takich niewątpliwie należą Sonety krymskie, Vade-mecum i Kwiaty zła — jest wywoływanie u czytelnika zdziwienia. Wiąże się to z naruszaniem przez tego rodzaju utwory istniejących konwencji i przyzwyczajeń literackich. W każdym z wymienionych powyżej cykli jest coś niecodziennego.

Spis treści

Wstęp ………………………………………………………………………………………... 7

Rozdział pierwszy

ADAM MICKIEWICZ, SONETY KRYMSKIE …………………………………………… 53

     V. Widok gór ze stepów Kozłowa ……………………………………………………. 55

     VI. Bakczysaraj ………………………………………………………………………… 59

     VII. Bakczysaraj w nocy ………………………………………………………………. 63

     X. Bajdary ………………………………………………………………………………. 67

     XV. Droga nad przepaścią w Czufut-Kale …………………………………………... 70

     XVII. Ruiny zamku w Bałakławie …………………………………………………….. 73

     Wskazówki bibliograficzne ……………………………………………………………. 76

Rozdział drugi

CYPRIAN NORWID, VADE-MECUM …………………………………………………… 79

     Za wstęp. (Ogólniki) …………………………………………………………………... 81

     II. Przeszłość …………………………………………………………………………... 83

     VI. W Weronie …………………………………………………………………………. 86

     VIII. Liryka i druk ………………………………………………………………………. 90

     IX. Ciemność …………………………………………………………………………... 93

     XIX. Stolica …………………………………………………………………………….. 96

     XXX. Fatum …………………………………………………………………………... 101

     XL. Cenzor-krytyk ……………………………………………………………………. 104

     XLI. Królestwo ………………………………………………………………………... 107

     LI. Moralności ………………………………………………………………………… 112

     LV. Kółko ………………………………………………………………………………. 116

     LXXXI. Kolebka pieśni. (Do spółczesnych ludowych pieśniarzy) ……………….. 121

     LXXXII. Śmierć ……………………………………………………………………….. 126

     XCV. Nerwy …………………………………………………………………………… 129

     Wskazówki bibliograficzne …………………………………………………………... 135

Rozdział trzeci

CHARLES BAUDELAIRE, LES FLEURS DU MAL (KWIATY ZŁA) ………………… 139

     I. Bénédiction (Błogosławieństwo), przeł. I. Kania ………………………………… 141

     II. L’Albatros (Albatros), przeł. W. Szymborska ……………………………………. 149

     III. Élévation (Wzlot), przeł. W. Szymborska ……………………………………….. 152

     XVII. La Beauté (Piękno), przeł. M. Piechal ………………………………………... 155

     XVIII. L’Idéal (Ideał), przeł. J. Opęchowski …………………………………………. 158

     LXVI. Les Chats (Koty), przeł. A. Międzyrzecki ……………………………………. 162

     CXX. Les Litanies de Satan (Litania do szatana), przeł. S. Korab Brzozowski … 166

     CXXVI. Le Voyage (Podróż), przeł. M. Leśniewska ……………………………….. 174

     Les Plaintes d’un Icare (Skargi jakiegoś Ikara), przeł. Miriam (Z. Przesmycki) … 189

     Wskazówki bibliograficzne ……………………………………………………………. 192

Zakończenie ………………………………………………………………………………. 195

Spis ilustracji ……………………………………………………………………………… 207

Informacje

Rok publikacji:
2019
Strony:
208
Słowa kluczowe:
Data dodania:
15 lipca 2019; 19:43 (Grzegorz Igliński)
Data edycji:
15 lipca 2019; 19:43 (Sylwia Pikula)
Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.