Biuletyn Polonistyczny

Nowość wydawnicza

Data dodania: 18.11.2021
Historia literatury

UNIVERSUM SŁOWACKIEGO

Studia o wyobraźni

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 395

ISBN: 978-836-644-84-90

Universum… jest kolekcją artykułów oraz studiów na temat różnych aspektów i przedmiotów wyobraźni poetyckiej Słowackiego. Jarosław Ławski wydobywa jej główne cechy, poruszając się w obszarze wczesnych dzieł poety (1828–1838), ukształtowanych podobnie jak dzieła niesamowitej, transgresyjnej, „szalonej” i frenetycznej szkoły zwanej ukraińską. Pisze więc o wyobraźni Słowackiego w okresie, gdy ona formuje się, rozwija, sama siebie bierze w nawias i sama siebie ocala jako dojrzała propozycja metafizyczna. Wspólną cechą różnych przejawów poetyckiego świata autora „Szanfarego” jest – zdaniem Ławskiego – symboliczny charakter wyobraźni, jej autointerpretacja odwołująca sią do mitów różnych narodów i kultur (od helleńskiej i skandynawskiej po słowiańskie) oraz transgresywność (śmiałe wykraczanie poza literackie strategie zapisu wyobraźni, fragmentowość i autoreferencyjność, teatralizacja frenezji i makabry, dekonstrukcja mitów i tradycyjnych wyobrażeń natury i dziedzictwa kultury). […]

Słowacki w różnych okresach twórczości – od Szanfarego iAraba po Kordiana i [Horsztyskiego] - jest dla Autora poetą „trudnego piękna”. Obszary przyjmowanych przez poetę wartości estetycznych obejmują zarówno estetykę idylli i sielanki, zrodzoną z wczesnoromantycznej, a może jeszcze sentymentalnej naiwności, po terytoria ruin i przestrzenie charakteryzujące się skrajnymi obrazami przemocy i okrucieństwa, sięgającymi wszakże, co trafnie wydobywa Autor książki, po wyobrażenia związane z antyestetyką groteski i dynamiką „transgresyjnej” mistyki. […]

Spis treści

Jarosław Ławski podjął się w swej książce trudnego, choć znanego już z jego poprzednich prac badawczych zadania ujęcia w paradygmaty wibrującej i podatnej na metamorfozy wyobraźni Słowackiego, ustalając dla niej prawa budowania możliwej całości i jej dekonstrukcji, ujawniając mechanizmy zwielokrotniania obrazów, ich (auto)referencyjności, a także jej polimorfii. Autor ukazuje reguły odbijania biografii i autokreacji w świecie wyobraźni poety, ujmując ją jako całość dynamiczną, twórczą, a nie jako iluzję lub fantazję. W tym sensie, choć nie jest to w pracy przedmiotem odwołania samego Autora, wyobraźnia jest światem twórczej „schizomorficznej” energii, o której pisał Gilbert Durand […]. Oczywiście, o ile możliwa jest całość konstruowana ze sprzecznych tendencji, niejako przeciwstawnych sobie wektorów, to w przypadku wyobraźni Słowackiego zamyka się ona – zdaniem Autora książki - w formule paradoksalnego Universum: obszaru silnych opozycji jego energii, terytorium aporetycznego i – jak pisze Ławski – „oksymoronicznego” wyobrażenia. Regułami scalenia tej dynamicznej struktury są – znów paradoksalnie – sprzeczności znaczeń, filiacje przeciwstawnych sensów, obrazowe asocjacje sięgające po groteskę, zwielokrotnienia znaczeń, konstrukcje wniosków wyłaniające się z iluzji mitów, uznanie „śmiałej metafory” i zaskakującej paraboli za drogę poznania. (z recenzji Włodzimierza Szturca)

 

Jarosław Ławski – eseista, krytyk literacki, badacz wyobraźni. Kieruje stworzoną przez siebie Katedrą Badań Filologicznych „Wschód – Zachód” na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Białymstoku. Zainteresowania badawcze: literatura XVIII–XXI wieku, faustyzm i bizantynizm, polsko-wschodniosłowiańskie związki kulturowe, relacje geopolityki i kultury, Młoda Polska oraz twórczość Zygmunta Glogera, Tadeusza Micińskiego, Czesława Miłosza i poetów początku XXI stulecia. Profesor historii literatury, członek Komitetu Nauk o Literaturze PAN, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności.

Informacje

Data dodania:
18 listopada 2021; 22:02 (Paweł Wojciechowski)
Data edycji:
18 listopada 2021; 22:02 (Paweł Wojciechowski)

Zobacz także

18.11.2021
Literaturoznawstwo

Studia o "Królu-Duchu" pod red. nauk. Michała Kuziaka i Jarosława Ławskiego

Autor/Redaktor:

Kraków 2020 ISBN: 978-83-7624-155-595

21.09.2022
Literaturoznawstwo

Niesławne, pospolite, znikome. Robaki i owady w twórczości polskich wieszczów na tle tradycji literackiej

Autor/Redaktor:

Monografia poświęcona została wyobrażeniom zoomorficznym w literaturze, koncentrując się na stworzeniach powszechnie określanych robakami i owadami. Przedstawienia zwierząt traktowane są tu jako motywy, symbole, znaki kulturowe (czasem pośredniczące w odczytaniu ludzkich losów), konstrukcje wyobraźni, elementy metafor, porównań i innych figur stylistycznych. Ponieważ cechą wyróżniającą takiego obrazowania jest powracanie, powtarzalność, duża częstotliwość występowania, dlatego wydaje się ono ważne i zasługujące na szczegółowe opracowanie. W literaturze granica między owadami a robakami nie jest tak wyraźna, jak w zoologii. Większość zwierząt potocznie zwanych „robakami” to larwalne postacie owadów. Zdarza się jednak, że nawet owad w stadium dojrzałym bywa nazywany „robakiem”. Wynika stąd konieczność uwzględnienia problemu nazewnictwa (w tekstach literackich ten sam bezkręgowiec może nosić różne nazwy — naukowe, zwyczajowe, ludowe, regionalne, wymyślone przez autora).

11.11.2018
Literaturoznawstwo

Literatura polska wobec ludobójstwa

Autor/Redaktor: Arkadiusz Paweł Morawiec

Arkadiusz Morawiec – autor publikacji Literatura polska wobec ludobójstwa – poszerza kategorię zagłady, odnosząc ją do zbiorowych zbrodni przeciw różnym grupom, nie tylko społeczności żydowskiej.

06.05.2021
Językoznawstwo

PORADNIK: JAK MÓWIĆ I PISAĆ O GRUPACH NARAŻONYCH NA DYSKRYMINACJĘ Etyka języka i odpowiedzialna komunikacja

Autor/Redaktor:

Poradnik dla osób, które chcą pisać i mówić o grupach narażonych na dyskryminację w sposób trafny, inkluzywny i niepowielający stereotypów.

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.