Biuletyn Polonistyczny

Rozprawa doktorska

Data dodania: 24.09.2015

"Dzieci" - ostatnia ukończona powieść Bolesława Prusa. Edycja krytyczna

Dziedzina:
Historia literatury oraz krytyka i interpretacja literacka
Miejscowość:
Warszawa

Praca jest edycją krytyczną powieści Bolesława Prusa Dzieci, opublikowanej w formie książkowej w 1909 r. To pierwsze wydanie, które porządkuje kwestie związane z bogatą historią tekstu oraz jego różnymi, licznymi wersjami czy wręcz zmienionymi i uzupełnionymi wydaniami. Umożliwiła to głównie wnikliwa kwerenda i dotarcie do wszystkich przekazów, wydrukowanych za życia autora.

Najważniejsze zadania tej pracy to przybliżenie czytelnikowi kontekstu epoki, a ponadto zaprezentowanie zmian dokonanych przez samego autora. Kontekst ów przybliżają m. in. przypisy merytoryczne, budowane z uwzględnieniem realiów kulturowych, wydarzeń i postaci historycznych, wreszcie strony językowej w charakterystycznej dla niej warstwie leksykalnej, semantycznej i stylistycznej etc.

Na całość rozprawy składa się wiele uzupełniających się elementów:

– wstęp z (ograniczoną) częścią interpretacyjną,

– komentarz edytorski z zestawionymi w tabeli przykładami zmian cenzuralnych w różnych wydaniach utworu (wszystkie te fragmenty, ostatecznie usunięte z powieści, zaznaczono odsyłaczem literowym wyróżnionym kolorem czerwonym w tekście i przytoczono w przypisach pod każdym z rozdziałów, co ułatwia ich lekturę dla zainteresowanych czytelników i organizuje przemieszczanie się po tekście w planowanej wersji elektronicznej),

– nota edytorska, zawierająca informacje o modernizacji pisowni czy też zachowaniu form wyrazów charakterystycznych dla wymowy autora oraz objaśnienie oznaczeń edytorskich użytych w przypisach i w tekście powieści (obrazujących zmiany autorskie, poprawki redakcyjne oraz oznaczenia tekstu pochodzące od edytora współczesnego),

– przypisy objaśniające o charakterze językowym i kontekstowym,

– przypisy edytorskie z odmianami kolejnych wersji tekstu (odesłania literowe w obrębie poszczególnych rozdziałów),

– informacje o omyłkach w numeracji odcinków i innych błędach redakcji i/ lub zecerów (zgromadzone w przejrzystej tabeli opatrzonej krótkim komentarzem),

– a także pre-tekst czyli notatki do powieści, rejestrujące proces powstawania koncepcji i planu powieści oraz jej artystycznej formy (odczytane z pozostawionych przez pisarza notatników różnej treści)

oraz aneks – prezentujący dwa poziomy tekstu – przed poprawkami i po autorskiej korekcie zachowanego maszynopisu na prawach autografu, co pozwoliło na ukazanie warsztatu pisarskiego Prusa.

Celem pracy było przygotowanie gruntu dla interpretatorów tak, by tekst mógł pomagać w samodzielnej interpretacji. Stąd starania o rzetelne opracowanie tekstu źródłowego na podstawie wszystkich istniejących materiałów zebranych w całości po to, aby, uzyskawszy pełną wersję powieści ze wskazaniem jej niedoskonałości, pokazać rytm, sposób i efekt pracy pisarza – od pomysłu, przez druk prasowy w odcinkach, zmiany autorskie i redakcyjne (prowadzące do powstania nowego, poszerzonego wydania) oraz ingerencje w tekst dokonane przez wzgląd na cenzurę, aż po publikację wydania książkowego.

Rozprawa to przede wszystkim próba znalezienia takiej metody prezentacji tekstu, która zachowa wszystkie informacje o jego historii, umożliwiając mu istnienie w teraźniejszości i w przyszłości.

Informacje

Data otwarcia przewodu:
23.04.2013
Termin zakończenia pracy:
30.09.2015
Słowa kluczowe:
Data dodania:
24 września 2015; 14:56 (Mariola Wilczak)
Data edycji:
29 stycznia 2019; 11:12 (Piotr Bordzoł)

Powiązane z pracą

08.05.2018
Wydarzenie

O „Lalce” krytycznie…

Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Wydawnictwo Episteme oraz Księgarnia Naukowa im. Bolesława Prusa zapraszają na spotkanie poświęcone promocji pierwszej krytycznej edycji jednej z najważniejszych powieści w historii literatury polskiej.

13.04.2018
Wydarzenie

Spacer po Lublinie śladami Bolesława Prusa

Wydawnictwo Episteme zaprasza na dwugodzinny spacer z Bolesławem Prusem po Lublinie.

14.12.2017
Projekt

Edycja krytyczna Pism wszystkich Bolesława Prusa

"Edycja Krytyczna Pism Wszystkich Bolesława Prusa" jest międzyinstytucjonalnym projektem badawczym, realizowanym pod auspicjami Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Naukową ambicją uczestników projektu jest zaoferowanie szerokiemu gronu czytelników wszystkich pism Bolesława Prusa opracowanych wedle najnowszych i najlepszych standardów sztuki edytorskiej, wyposażonych w takie komentarze, które z jednej strony nie obciążą tekstów pisarza nadmiarem erudycyjnego objaśnienia, z drugiej strony będą na tyle fachowe i wnikliwe, by inspirować i kierunkować odbiorców do podejmowania trudu jeszcze pełniejszego osobistego poznania spuścizny pisarza i czasów, w których tworzył.

27.10.2017
Wydarzenie

Środa w Towarzystwie Literackim imienia Adama Mickiewicza: Warsztat filologa. Nowelistyka Bolesława Prusa w perspektywie edytorskiej

Zarząd Warszawskiego Oddziału Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza zaprasza na "Środę w Towarzystwie Literackim". Spotkanie pod tytułem Warsztat filologa. Nowelistyka Bolesława Prusa w perspektywie edytorskiej poprowadzi dr Dawid Maria Osiński. Rozmowa z zaproszonymi gośćmi - redaktor Pism wszystkich prof. Beatą Obsulewicz-Niewińską, autorami opracowań tekstów wchodzących w skład tomu IV i tomu V Nowel, humoresek i opowiadań: prof. Ewą Ihnatowicz, prof. Anną Janicką, dr Joanną Lekan-Mrzewką, dr Izabelą Poniatowską oraz redaktorami tomów: dr Agnieszką Bąbel i Piotrem Bordzołem - zogniskowana będzie wokół problamatyki prac nad edycją małych form prozatorskich autora Lalki. W trakcie spotkania zaprezentowane zostaną najnowsze publikacje, które ukazały się w ramach projektu. Spotkanie odbędzie się 15 listopada 2017 r. o godzinie 17.00 w sali 17 na Wydziale Polonistyki UW, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28.


Zobacz także

13.09.2018

Medżuma Eliyahu ben Yosefa Qilci. Wydanie krytyczne rękopisu krymskokaraimskiego ze wstępem, przypisami, komentarzami i indeksami

01.12.2015

Wacław Potocki Syloret". Edycja krytyczna i komentarz

Edycja krytyczna Syloreta Wacława Potockiego została zbudowana według klasycznego schematu: wstęp - edycja - objaśnienia. Wstęp historycznoliteracki zawiera sygnalizowane w skrócie niektóre z ważniejszych i skomplikowanych problemów związanych z utworem (schematy fabularne, technika narracyjna, możliwe źródła literackich inspiracji, propozycja interpretacji). Ze względu na rozmiary dzieła nie dostarcza ich wyczerpującego omówienia, stanowić może jedynie prolegomena filologiczno-interpretacyjne do romansu Potockiego.

05.06.2015

Podróże epistemologiczne, podróże metafizyczne.O wczesnych powieściach Samuela Becketta

Celem pracy jest dokonanie wieloaspektowego oglądu pierwszych czterech powieści Samuela Becketta ("Sen o kobietach pięknych i takich sobie", "Murphy", "Watt" i "Mercier i Camier") wraz z powiązanym z pierwszą z nich zbiorem opowiadań "More Pricks than Kicks". Praca składa się z czterech rozdziałów, w których omawiam każdą z czterech, będących jej zasadniczym przedmiotem powieści, w kolejności chronologicznej względem ich powstawania, albowiem chronologia ukazywania się powieści drukiem znacznie różni się od kolejności ich pisania. 

07.01.2019

Przestrzeń w „Oziminie”, przestrzeń „Oziminy” Wacława Berenta

Aleksandra Wojtowicz w rozprawie doktorskiej Przestrzeń w „Oziminie”, przestrzeń „Oziminy” Wacława Berenta formułuje tezy dotyczące nowego spojrzenia na problem przestrzeni w twórczości Berenta. Praca jest polemiką z tezami badaczy, którzy wskazywali na niemożność odtworzenia przyległości miejsc, labiryntowość i brak logiki przestrzennej w powieści.

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.