Biuletyn Polonistyczny

Wydarzenie

Data wydarzenia: 20.05.2017 g.10:00 - 20.05.2017
Data dodania: 18.02.2016

Bogurodzica na 1050 rocznicę chrztu Polski

Typ wydarzenia:
Konferencja
Miejscowość:
Częstochowa

Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie pragnie zaprosić Państwa do współpracy przy projekcie Bogurodzica na 1050 rocznicę chrztu Polski. Nawiązując do badań prof. Williama Wołkowskiego, autora kolekcji graficznej "Ave Maria" tłumaczonej na 300 języków, chcemy zainicjować badania nad żywą obecnością wątku Bogurodzicy w tradycji i kulturze, także współczesnej, poszukując języka (także muzycznego) wyrażającego ducha chrześcijańskiego w jego trzecim tysiącleciu i uobecniając wezwanie św. Jana Pawła II, otwierającego na przyjście Ducha.
 
Bogurodzica, zachowana pieśń religijna w języku polskim, uważana za najstarszą, przez wieki określała tożsamość polską w jej wymiarze narodowym, państwowym i światopoglądowym. Z okazji 1050 rocznicy chrztu Polski, które wpisało się nie tylko w kulturę polską, rozpoczynając proces chrystianizacji, ale i stało się znaczącym wydarzeniem w historii Europy, chcemy zaproponować refleksję nad kulturą religijną, konstytuowaną w Polsce przez tę pieśń, a wraz z nią rodzącą się duchowością maryjną, oraz wywiedzioną ze średniowiecznego doświadczenia w innych narodach Europy Środkowej: Czechach, Ukrainie, Litwie.
 
Nasz projekt chcemy ukierunkować dwutorowo. Po pierwsze chcemy podjąć rozważania nad uobecnieniem Bogurodzicy w innych kulturach poprzez jej przekład, wpisanie w narodowe i regionalne tradycje. Pragniemy zaprosić do porównawczego badania przekładów na języki obce tego średniowiecznego tekstu, a także jego odczytań w kolejnych wiekach w tradycji polskiej i powszechnej. Chcemy zachęcać do muzycznych interpretacji tegoż utworu, które z jednej strony przywoływałyby oryginalne źródło, z drugiej zaś byłyby wyrazem ducha danej kultury ze względu na instrumentarium czy wykonanie. To komparatystyczne zderzenie muzyki i tekstu, interpretacji i tożsamości, tekstu polskiego i przekładu ma szansę na ukazanie średniowiecznego zabytku jako dzieła na wskroś europejskiego, łączącego ponadnarodowe tradycje.
 
Drugi kierunek spotkania badawczego zmierzałby do ukazania Bogurodzicy w tradycji odczytań, wszelkich nawiązań, restytucji i remediacji, kulturze maryjnej obecnej w tekstach pisanych, literaturze, praktykach religijnych, ikonografii, filmie, teatrze i innych formach ekspresji. Interesujące wydaje się badanie obecności tego motywu w kulturach sąsiedzkich. Stąd projekt zakłada współpracę z ośrodkami badawczymi na Litwie (Pedagogiczny Uniwersytet Wileński), Ukrainie (Wołyński Narodowy Uniwersytet im. Łesi Ukrainki w Łucku) oraz w Czechach (Uniwersytet Ostrawski). Po raz kolejny zatem wydaje się konieczne odwołanie do narzędzi proponowanych przez komparatystykę literacką, która pozwala czytać teksty dawne odsłaniając filtry kolejnych epok, nakładane na teksty źródłowe.
 
Zaproponowana dwukierunkowość daje okazję do pracy zarówno muzykologom, impuls do zebrania nagrań na instrumentach świata, także do badań z zakresu historii muzyki; etnolingwistom do pracy nad istniejącymi tłumaczeniami na 64 języki, kulturoznawcom i historykom, zajmującym się aspektami porównawczymi kultur maryjnego, motywów religijnego obecnych w tradycjach różnych narodów i wielu innym. Tym samym projekt ma zamiar zaprezentować Bogurodzicę jako propozycję światowego hymnu, który odwołując się do czasów średniowiecza, rozumianego nie jako konkretna rzeczywistość historyczno-kulturowa, ale pewien sposób namysłu nad zjawiskami kulturowymi i cywilizacją, w oparciu o perspektywę chrystocentryczną tak ważną dla kosmologii i eschatologii, może pomagać budować wizję nowej Europy w trzecim tysiącleciu.
 
Proponujemy zatem udział w następujących działaniach:
  1. w badaniu muzykologicznym, umiejscawiającym Bogurodzicę na tle tradycji muzycznej średniowiecza, melodii, wątków mariologicznych w hymnach i pieśniach tego czasu, przenikania się i krzyżowania różnych tradycji, wykonań i zapisów, notacji;
  2. w badaniu recepcji Bogurodzicy jako tekstu kultury w późniejszych praktykach kulturowych i nawiązaniach literackich, artystycznych, ukazujących średniowieczną pieśń jako konstytutywny element tożsamości nie tylko narodowej, ale przede wszystkim światopoglądowej, religijnej, katolickiej;
  3. w praktyce wykonawczej Bogurodzicy z wykorzystaniem właściwego dla danej kultury i czasu instrumentarium, wyrażającego ducha i tożsamość kultury nie tylko w języku oryginału, ale właśnie w dostępnych przekładach tejże pieśni na języki obce (spis 64 tłumaczeń jest dostępny na stronie staropolska.pl oraz w publikacji Bogurodzica: a study in 64 languages, Createspace Publisher dostępnej na amazon.com).
 
Ze względu na rozległy charakter przedsięwzięcia prosimy o zgłaszanie propozycji udziału i charakteru (punkty 1-3) do końca czerwca 2016 r. Wydarzenie łączące spotkanie naukowo-badawcze wraz z praktykami wykonawczymi o charakterze artystycznym planujemy na wiosnę 2017 r. Zgłoszenia oraz ewentualne pytania prosimy przesyłać na adres pkk@ajd.czest.pl.
 
Dla zespołów muzycznych biorących udział w wydarzeniu jest bezpłatny, dla osób zainteresowanych wzięciem udziału w części konferencyjnej obejmującej przygotowanie publikacji płatność w wysokości 300 zł.
 
 
Serdecznie Państwa zapraszamy do udziału w tym wydarzeniu
prof. dr hab. Zbigniew William Wołkowski (Emeritus Professor Université Pierre et Marie Curie w Paryżu)
dr hab. prof. AJD Adam Regiewicz (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie)
 

Informacje

Data dodania:
18 lutego 2016; 11:55 (Artur Żywiołek)
Data edycji:
14 marca 2016; 21:53 (Olga )

Zobacz także

15.11.2016

"Bogurodzica" – rękopis. Pokaz w Pałacu Rzeczypospolitej z cyklu Pierwsze/Najstarsze

Kolejny pokaz z organizowanego przez Bibliotekę Narodową cyklu Pierwsze/Najstarsze poświęcony jest "Bogurodzicy". Pieśń ta, tradycyjnie uważana za nasz pierwszy hymn narodowy, otwiera jednocześnie historię polskiej literatury. To najstarszy zachowany w całości spójny tekst w języku polskim. Jednodniowemu pokazowi rękopisu, który odbędzie się w sobotę 19 listopada, towarzyszą dwa wykłady i krótki koncert.

11.07.2017

Projekt PATRIMONIUM / Konferencja inaugurująca i koncert

Biblioteka Narodowa serdecznie zaprasza na konferencję i koncert inaugurujące projekt PATRIMONIUM – największy w historii kultury polskiej projekt digitalizacji i udostępnienia online ponad miliona najcenniejszych, często unikatowych obiektów ze zbiorów Biblioteki Narodowej i Biblioteki Jagiellońskiej. Konferencja z udziałem dyrektora BN dr. Tomasza Makowskiego i dyrektora BJ prof. Zdzisława Pietrzyka oraz koncert „Carmen patrium” zespołu Monodia Polska pod kierownictwem Adama Struga odbędą się w piątek 14 lipca o godz. 18 w Pałacu Rzeczypospolitej (Krasińskich) w Warszawie (pl. Krasińskich 3/5).

07.09.2016

Tradycje o wojowniku w kulturze historycznej średniowiecza

W średniowiecznych wyobrażeniach ludzie miecza – prości wojownicy, rycerze czy też wielcy bohaterowie – często zajmowali miejsce zaszczytne. Sławni i wybitni, jak Roland, byli naśladowani. Opowieści im poświęcone pełniły specyficzną funkcję – kształtowały wzorce postępowań, egzemplifikowały cechy, którymi mieli charakteryzować się uczestnicy średniowiecznych bitew. Każda z tych postaci, wymodelowanych przez autorów opowieści, uosabiała cechy godne naśladowania, albo też – jak w przypadku zhańbionych tchórzy i zdrajców – zachowania godne potępienia. Tematem organizowanej przez nas konferencji są sposoby prezentacji bohaterów i antybohaterów – zarówno rzeczywistych, jak i fikcyjnych – w kulturze średniowiecznej Polski oraz Europy kręgu łacińskiego. Zależy nam na zademonstrowaniu, jak opowieści o wojownikach wchodziły w obręb historycznej świadomości społeczeństw średniowiecznych. Interesuje nas mechanizm działania mitów bohaterskich, który doprowadził do tego, że Starkadr, Teodoryk Wielki czy Attyla zastąpili w średniowiecznym świecie antycznych herosów. Warto przyjrzeć się również tym postaciom, które splamiły się tchórzostwem, uciekły z pola bitwy, zdradziły swych panów lub nawet podniosły rękę na swych władców. Chcemy możliwie najszerzej spojrzeć na elementy konstruujące tożsamość wojowników, również poprzez przykłady postaw antyheroicznych.

21.03.2016

Tradycja po drugiej stronie lustra. Baśnie, mity, legendy i klasyka literacka w przestrzeni popkultury

Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej „Trickster” ma zaszczyt zaprosić Państwa na ogólnopolską konferencję naukową poświęconą obecności baśni, mitów, legend i klasyki literackiej w przestrzeni kultury popularnej. Chcielibyśmy zaprosić Państwa do wspólnych rozważań na temat „kulturowego recyklingu”, w ramach którego transformuje się zakorzenione w masowej wyobraźni teksty. Chcemy zastanowić się nad fenomenem postmodernistycznej gry z tradycją i przyjrzeć rozmaitym tekstom kultury, eksploatującym interesujące nas motywy.

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.