Biuletyn Polonistyczny

Artykuł / wywiad

21.05.2021

Kosmos pachnie ziemią. Gdańsk dla Białorusi

Instytut Kultury Miejskiej jest instytucją, która program działań literackich konstruuje wokół uniwersalnych wartości, ze szczególnym uwzględnieniem wolności. W Gdańsku pielęgnujemy postawę zgodnie z którą wolność i solidarność stanowią podstawę rozwoju, twórczości i wspólnoty. Jako ludzie solidaryzujemy się z Białorusinami i Białorusinkami, jako instytucja – z twórcami. Od 2020 roku staramy się wspierać białoruskich artystów, zapraszając ich do prezentacji swojej twórczości w Gdańsku oraz do udziału w programach rezydencjalnych. Jednym z działań jest też popularyzacja poezji białoruskich poetów i poetek. Nagrania z udziałem Uładzimiera Arłou, Julii Cimafiejewej, Artura Klinau, Maryji Martysiewicz, Dmitrija Strocewa i Ewy Wieżnawiec znajdziemy od 18 maja na YouTube festiwalu Europejski Poeta Wolności: https://www.youtube.com/poetawolnosci. Nie wolno nam być obojętnymi.  

W sierpniu 2020 roku w Białorusi rozpoczęła się nowa epoka – epoka protestów, podwórkowych koncertów, masowych spacerów kobiet ubranych w barwy narodowe oraz umieszczania na balkonach i w oknach czerwono-biało-czerwonych flag. A także epoka zatrzymań, aresztów, więzień, przemocy i coraz ostrzejszych represji: dziś nawet czytanie książki po białorusku w przestrzeni publicznej grozi mandatem.  

Po miesiącach wzmożonego zainteresowania sytuacją u wschodnich sąsiadów, wysyłania wspierających listów i dzielenia się informacjami w mediach społecznościowych, powoli wytracają się siły i pomysły na pomoc. Artur Klinau, białoruski pisarz, aktywista i artysta, zapytany przez nas o to, jakiego wsparcia potrzebują obecnie Białorusini, wskazał, żebyśmy czytali białoruską literaturę. Zapytany o to samo przez szwedzkie media Dmitrij Strocew napisał wiersz: „[…] uwierzcie / w nasze szczęście / dzielić cierpienie / to za mało / tylko / podzielona / radość / pomnoży / nasze siły / pomoże / wyjść na światło”.  

Właśnie stąd prosty i oczywisty pomysł na czytanie i słuchanie białoruskiej literatury. Zaprosiliśmy trzech pisarzy i poetów oraz trzy pisarki i poetki do zaprezentowania polskim odbiorcom swojej twórczości. W filmach, które w ten sposób powstały swoje utwory czytają Uładzimier Arłou, Julia Cimafiejewa, Artur Klinau, Maryja Martysiewicz, Dmitrij Strocew i Ewa Wieżnawiec. Dziękujemy tłumaczom i tłumaczkom za możliwość wykorzystania ich przekładów. Tytuł cyklu „Kosmos pachnie ziemią” został zaczerpnięty z wiersza Julii Cimafiejewej „Czytając Celana”. ŻYWIE BIAŁORUŚ! 

Filmy dostępne są na kanale YouTube festiwalu Europejski Poeta Wolności: https://www.youtube.com/poetawolnosci.

Kuratorką projektu „Kosmos pachnie ziemią. Gdańsk dla Białorusi” jest Justyna Czechowska, literaturoznawczyni, animatorka kultury, tłumaczka ze szwedzkiego, członkini rady programowej Odnalezione w tłumaczeniu. Wiceprezeska Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. 


Biogramy poetów i poetek zaproszonych do akcji literackiej „Kosmos pachnie ziemią” 

Uładzimier Arłou był pierwszym laureatem Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności (2010).  

Uadzimier ArouUładzimier Arłou (ur. 1952 w Połocku) – poeta, historyk i prozaik. Aktywnie działał w białoruskim PEN Clubie i w niezależnym Związku Pisarzy Białoruskich. Opublikował ponad 20 tomów prozy i kilka zbiorów poezji. W 2018 roku za książkę „Tańce nad miastem” otrzymał nagrodę im. Jerzego Giedroycia. Po polsku ukazały się jego dwa wybory opowiadań: „Requiem dla piły motorowej” (2000, tłumacze różni) i „Kochanek jej wysokości” (2006, tłumacze różni, KEW) oraz tom wierszy w przekładzie Adama Pomorskiego „Prom przez Kanał La Manche” (2009), który w 2010 roku ostał uhonorowany nagrodą Europejski Poeta Wolności. 

 

Julia CimafiejewaJulia Cimafiejewa (ur. 1982 w pobliżu Brahinia) – poetka, tłumaczka, współzałożycielka i redaktorka internetowego magazynu literackiego „PrajdziSwet”. Autorka tomików „Księga błędów” (2014), „Cyrk” (2016) i „Usta” (2020). Laureatka konkursu dla młodych autorów „Exlibris”, organizowanego przez Związek Pisarzy Białoruskich. W 2018 roku nagrodzona za przekład wierszy Charlesa Bukowskiego. W Polsce nakładem Warsztatów Kultury w Lublinie ukazał „Cyrk i inne wiersze” (2018, przeł. Bohdana Zadury). 

 

Artur Klinau (ur. 1965) – pisarz, architekt, malarz, performer i scenarzysta filmowy. Od 1998 roku szefuje Białoruskiemu Stowarzyszeniu Sztuki Współczesnej. Od 2001 jest wydawcą magazynu o sztuce „pARTisan”. Autor powieści „Szałom” i „Szkłatara” – za tę drugą w 2014 roku otrzymał Nagrodę im. Jerzego Giedroycia. W 2008 roku wydawnictwo Czarne ogłosiło jego „Mińsk. Przewodnik po Mieście Słońca” (przeł. Małgorzata Buchalik), książkę wznowiono w 2020 roku. 

Maryja Martysiewicz (ur. 1982 w Mińsku) – poetka, pisarka, tłumaczka z angielskiego, czeskiego, polskiego i ukraińskiego. Od 2017 roku redaktorka niezależnej serii książek „Amerykanka”Od 2019 wiceprzewodnicząca białoruskiego PEN Clubu. Polskie przekłady jej utworów ukazały się w „Pępek nieba. Antologia młodej poezji białoruskiej” (przeł. Adam Pomorski) oraz w piśmie „Akcent” (przeł. Bohdan Zadura). 

Dimitrij Strocew

 

Dmitrij Strocew (1963 w Mińsku) – białoruski poeta piszący po rosyjsku. Ukończył studia na wydziale architektury. Autor 11 tomów poezji, laureat Rosyjskiej Nagrody (Russkiej Premii). Wydawca serii poetyckiej i almanachu „Mińska Szkoła”. Należy do Związku Pisarzy Białoruskich i Białoruskiego PEN Clubu. Kurator festiwalu kultury „Pogranicze” [„Pamieżża”]. Mieszka w Mińsku. 

 

Ewa Wieżnawiec (właśc. Swiatłana Kurs, ur. 1972 na białoruskiej wsi) – filolożka, tłumaczka, redaktorka, pisarka. Autorka dwóch książek. Laureatka nagrody „Wolne słowo” Białoruskiego Związku Dziennikarzy. 

(materiał Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku)

Informacje

Data dodania:
21 maja 2021; 15:02 (Mariola Wilczak)
Data edycji:
21 maja 2021; 15:15 (Mariola Wilczak)

Zobacz także

11.01.2021

Znamy nominacje do Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności 2022

Anja Golob (Słowenia), Kateryna Kałytko (Ukraina), Marianna Kijanowska (Ukraina), Luljeta Lleshanku (Albania) i Petr Hruška (Czechy) to poeci i poetki nominowani do Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności 2022. Przyznawana od 2010 roku Nagroda znalazła trwałe miejsce na mapie wyróżnień literackich naszego kontynentu, a dla polskich odbiorców jej znaczenie wiąże się także ze zbudowaną wokół EPW unikatową serią wydawniczą oferującą przekłady najlepszej europejskiej poezji współczesnej. 

19.03.2024

Monika Herceg z tytułem Europejskiej Poetki Wolności 2024!

Chorwacka poetka Monika Herceg zwycięża w konkursie Nagrody Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności” 2014. 34-letnia poetka jest najmłodszą laureatką w historii wyróżnienia. Jury zdecydowało się uhonorować jej tom „Okres ochronny.” w przekładzie Aleksandry Wojtaszek, podkreślając jego świeżość, współczesność i zręczne łączenie perspektywy intelektualnej z autorefleksją. Wręczenie nagród odbędzie się 19 kwietnia podczas Festiwalu Europejski Poeta Wolności (17-20 kwietnia). Więcej informacji: www.europejskipoetawolnosci.pl.

24.01.2024

Europejski Poeta Wolności. Seria poetycka już dostępna, festiwal 17-20 kwietnia 2024

Seria wydawnicza "Europejski Poeta Wolności – Nominacje" rozwija się. Do dotychczas opublikowanych 52 tomów dołącza właśnie 6 kolejnych, prezentujących twórczość poetów i poetek nominowanych w aktualnej edycji Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności. Przypominamy, że seria obecna jest na polskim rynku wydawniczym już od 16 lat. Prezentuje i promuje poezję autorów i autorek tworzących współcześnie w krajach europejskich. Czyje wiersze premierowo wejdą do obiegu w tym sezonie i kto przyjedzie na Festiwal Europejski Poeta Wolności 17-20 kwietnia w Gdańsku? Werdykt jury i laureat Nagrody znany będzie 19 marca 2024.

18.01.2020

Poznaj tomy nominowane do Nagrody Europejski Poeta Wolności 2020

21 marca 2020 roku dowiemy się, kto otrzyma Nagrodę Literacką Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności. Tym samym, po 10 latach, zamyka się cykl wydawniczy, w którym Instytut Kultury Miejskiej wprowadzał do polskiego obiegu literackiego najnowszą europejską poezję. Na rynku dostępnych jest obecnie 46 tomów poetyckich z krajów Europy. Najnowsze wydawnictwa poezji z Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Gruzji, Irlandii, Luksemburga, Litwy, Łotwy i Malty są już dostępne w sprzedaży.

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.