Śladami Kazaneckiego i laureatów literackiej nagrody w wyjątkowej publikacji filologów z UwB

A mowa o książce pt. "Twórczość Wiesława Kazaneckiego oraz laureatów nagrody literackiej jego imienia", która powstała pod redakcją filologów z UwB. Wydały ją wspólnie Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku oraz Wydział Filologiczny.

- Książka stanowi 4. tom serii "Biała Seria. Podlaski Regionalizm Literacki", będącej inicjatywą wydawniczą Zespołu Badań Regionalnych oraz Zakładu Literatury XIX w. i Kultur Regionalnych, działających na Wydziale Filologicznym. Jak sugeruje sama nazwa, zajmujemy się podlaskim piśmiennictwem – celowo używam tego słowa, ponieważ w obszarze naszych zainteresowań mieści się nie tylko literatura piękna, ale też czasopisma, życie literackie itd., ogólnie rzecz ujmując: różne tekstowe przejawy lokalności. Nagroda Literacka Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego, przyznawana od 1992 roku, jest na tyle istotnym zjawiskiem na podlaskiej mapie literackiej, że poświęcenie jej osobnej publikacji wydawało nam się niemal obligatoryjne. Zbiegło się to również z ważnymi jubileuszami. W 2019 roku, gdy przystąpiliśmy do pracy nad książką, przypadała 80. rocznica urodzin i 30. rocznica śmierci patrona nagrody, Wiesława Kazaneckiego – informuje dr hab. Katarzyna Sawicka-Mierzyńska.

W książce znalazły się artykuły białostockich badaczy: Wiktora Gardockiego, Dariusza Kuleszy, Danuty Zawadzkiej, Elżbiety Dąbrowicz, Elżbiety Konończuk, Marka Kochanowskiego, Jolanty Sztachelskiej, Macieja Łozowskiego i Marzeny Radeckiej oraz literaturoznawców z Katowic, Poznania i Krakowa.

- W zaproszeniu do publikacji zawarliśmy jedynie sugestię, by tematy artykułów dotyczyły twórczości laureatów Nagrody Kazaneckiego i autorów do niej nominowanych bądź samego fenomenu nagród literackich, zarówno tych lokalnych, jak też ogólnopolskich, jako istotnego narzędzia regulacji „rynku czytelniczego”. Jak się okazało, największym zainteresowaniem badaczy spoza Białegostoku cieszyła się twórczość Michała Książka i Ignacego Karpowicza - wyjaśnia dr hab. Katarzyna Sawicka-Mierzyńska.

W publikacji znajdują się też teksty poświęcone m.in. Annie Kamińskiej, Edwardowi Redlińskiemu, Krzysztofowi Gedroyciowi i oczywiście patronowi nagrody Wiesławowi Kazaneckiemu.

Ta jest jedną z najstarszych nagród literackich w Polsce przyznawanych po 1989 roku i od początku ma regionalny charakter.

- W przypadku tego wyróżnienia sytuacja jest o tyle specyficzna, że konkurują ze sobą publikacje reprezentujące różne gatunki literackie, od powieści, przez reportaż i poezję, aż po dramat – kryterium warunkującym zgłoszenie do nagrody jest związek autora bądź tekstu z regionem. Zdarza się też, że czytelnicy kwestionują werdykt kapituły, która decyduje o nominacjach – tego typu sygnały świadczą o tym, że nagroda „żyje” i budzi emocje. J. F. English w książce „Ekonomia prestiżu” pisał: „Niezależnie od tego, czy krytycy nagrody koncentrują pozytywną uwagę na przegranym, czy negatywną na zwycięzcy – i czy przyjmują perspektywę populistyczną, czy też perspektywę kultury wysokiej, atakując komitet sędziowski za elitaryzm albo za komercjalizm, za ekskluzywność albo za estetyczną przeciętność wyborów – wznoszone przez nich okrzyki Skandal! nie kierują się ku jakimś drobnym niedoskonałościom w strukturze nagrody lub w jej przepisach (choć czasami tak się wydaje), lecz ku samym jej korzeniom”. Ale też: „Nie istnieje być może narzędzie o większej sprawczości na polu kultury niż skandal”, więc mnie  - jako od wielu lat członkinię kapituły Nagrody Kazaneckiego – summa summarum te kontrowersje i „skandale” cieszą –wyjaśnia literaturoznawczyni z UwB.

Dodaje, że w związku z pandemią, nie można na razie zorganizować spotkania promocyjnego, podczas którego czytelnicy mogliby otrzymać książkę „Twórczość Wiesława Kazaneckiego oraz laureatów nagrody literackiej jego imienia".

- Mam nadzieję, że jeszcze nam się to uda. Na razie lada moment można ją będzie znaleźć w bibliotekach w całej Polsce i w Białymstoku, zarówno w Bibliotece Uniwersyteckiej, jak i Książnicy Podlaskiej. W wersji cyfrowej dostępna jest już teraz w Repozytorium UwB. Zachęcam do lektury – dodaje dr hab. Katarzyna Sawicka-Mierzyńska.

Książka została wydana dzięki dotacji Urzędu Miejskiego w Białymstoku i Wydziału Filologicznego.

Wersja cyfrowa dostępna jest tutaj: repozytorium.uwb.edu.pl