Nowość wydawnicza
Obraz świata wartości w dziewiętnastowiecznym czasopiśmiennictwie dla dzieci i młodzieży w ujęciu lingwistycznym
Książka Marzanny Uździckiej pozwala zrozumieć, w jaki sposób język utrwalał i kształtował świat wartości w czasopismach dla dzieci i młodzieży w XIX stuleciu.
Rodząca się w latach trzydziestych dziewiętnastego wieku prasa dla dzieci i młodzieży uwarunkowana była dwoma czynnikami. Po pierwsze, szczególna rola czasopiśmiennictwa okresu, kiedy Polska na ponad sto lat pozbawiona została państwa, wynikała, ogólnie ujmując, z potrzeby zachowania jedności narodu jako wspólnoty językowej i kulturowej oraz wiązała się z propagowaniem tych wartości, które pozwalały tę jedność zachować. W tej niezwykle trudnej i złożonej sytuacji politycznej oraz społecznej krzewiono w periodykach XIX wieku przede wszystkim takie wartości, jak przywiązanie do tradycji, znajomość i pamięć o własnej historii, „wielkiej” literaturze, pielęgnowanie rodzimego języka i dbanie o jego „czystość”. Miały one za zadanie kształtować wśród czytelników poczucie zbiorowej (wspólnotowej) tożsamości narodu oraz związane z tym uczucia i postawy patriotyczne. Stąd dziewiętnastowieczna prasa integrowała Polaków we wszystkich trzech zaborach bez względu na dzielnicę, w której ukazywały się czasopisma, i, co ważne, odmienną ich sytuację prawną.
(fragment "Wstępu")
Spis treści
Wykaz skrótów, s. 5
Wprowadzenie, s. 7
Rozdział I
Prasa dla dzieci i młodzieży w XIX wieku (zarys), s. 15
Rozdział II
Pamięć jako wartość kształtująca poczucie tożsamości narodowej, s. 31
II.1. Znaczenie pojęcia pamięci w dziewiętnastowiecznej leksykografii i badanych testach, s. 34
II.2. Strategie komunikacyjne pisania o pamięci , s. 39
II.3. Podsumowanie, s. 46
Rozdział III
Apoteoza ojczyzny w periodykach dla dzieci i młodzieży, s. 49
III.1. Pojęcie ojczyzny w perspektywie dziewiętnastowiecznej leksykografii, s. 55
III.2. Profilowanie pojęcia ojczyzny, s. 57
III.3. Ojczyzna to wielki (zbiorowy) obowiązek, s. 60
III.4. Metaforyzacja, s. 64
III.5. Podsumowanie, s. 68
Rozdział IV
Język ojczysty jako wartość kształtująca poczucie jedności wspólnoty narodowej, s. 71
IV.1. Znajomość języka narodowego (ojczystego) jako „święty obowiązek”, s. 73
IV.1.1. Wzory mówienia o języku jako wartości w I połowie XIX wieku, s. 75
IV.1.2. Wzory mówienia o języku jako wartości w II połowie XIX wieku, s. 80
IV.2. Idea poprawności i czystości języka, s. 83
IV.3. Podsumowanie, s. 88
Rozdział V
Znajomość literatury ojczystej jako wartość, s. 91
V.1. Zakres drukowanych dzieł literackich i biografii ich twórców, s. 92
V.2. Kształtowanie wrażliwości literackiej i nawyków czytelniczych młodego odbiorcy, s. 96
V.3. Typ propagowanej wiedzy o charakterze teoretycznoliterackim, s. 101
V.4. Kształtowanie zdolności twórczej kreacji tekstu, s. 103
V.5. Podsumowanie, s. 106
Zakończenie, s. 109
Bibliografia, s. 121
Informacje
Zobacz także
Karol Wojtyła – Jan Paweł II w filmie. Konteksty kulturowe i literackie
Autor/Redaktor:
Karol Wojtyła – Jan Paweł II w filmie Konteksty kulturowe i literackie to najnowsza książka Doroty Kulczyckiej poświęcona obecności motywu Jana Pawła II w kulturze.
Prace aksjologiczne. Wartości językowe i kulturowe obecne w czasopiśmiennictwie polskim po roku 1989, t. 2, 2021
Autor/Redaktor: Monika Katarzyna Kaczor, Anastazja Beata Seul
Aksjologia, pozostając domeną filozofii, budzi zainteresowanie przedstawicieli różnych dyscyplin – zwłaszcza humanistycznych i społecznych. Świat wartości obecny był w kulturze od zarania dziejów – obecny jest także i dziś. Świadectwem tej obecności jest także współczesne czasopiśmiennictwo.
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2024: Słowo - forma, treść, użycie
Autor/Redaktor: Magdalena Hawrysz, Magdalena Jurewicz-Nowak, Irmina Kotlarska
„Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze” ukazują się od 2009 roku. Najnowszy tom Słowo - forma, treść, użycie został poświęcony pamięci Profesora Stanisława Borawskiego, wybitnego badacza dziejów używania języka, który był Inicjatorem tej serii wydawniczej.
Między oryginalnością a konwencją. O leksyce powieści bałkańskich Teodora Tomasza Jeża
Autor/Redaktor: Iwona Żuraszek-Ryś
Niniejsza rozprawa jest poświęcona analizie warstwy leksykalnej powieści bałkańskich Teodora Tomasza Jeża, a podstawą badań postanowiono uczynić część dorobku jednego z bardziej płodnych pisarzy XIX w., a przy tym cieszącego się popularnością wśród licznych kręgów czytelniczych i stanowiącego niewątpliwy autorytet.