Katedra Języków Słowiańskich, Wydział Filologiczny, Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka

z

z

z

z

z

z

Autorką pierwszego programu specjalizacji polonistycznej była dr Inna Bielajewa, absolwentka Uniwersytetu Lwowskiego, która obroniła doktorat pod kierunkiem prof. Renaty Grzegorczykowej z Uniwersytetu Warszawskiego. Zajęcia z zakresu językoznawstwa w tym czasie prowadziły dr Olga Łazarowycz oraz dr Olena Pełechata, natomiast za przedmioty literaturoznawcze odpowiadała dr Olga Ciwkacz. Szybko do grona wykładowców dołączyli absolwenci - dr Daryna Mycan, dr Ulana Marczuk, dr Anna Pyłypiw, dr Ulana Rys, dr Tamara Tkaczuk, dr Iryna Spatar, a z czasem dr Mariana Skrypnyk, dr Natalia Dorohowycz, dr Oksana Korpało, dr Natalia Szczerbij oraz dr Oleksij Worobec. Prof. Mykoła Łesiuk zawsze dbał, by studenci mogli mieć zajęcia z lektorem z Polski, w ramach programów wymiany międzynarodowej wykładali m.in. Czesław Dembiec, Maria Czernowskiej, s. Marta Ryk, Iwona Antoniak, Maria Panasiewicz, Artur Tomczak, Gabriela Augustyniak. Obecnie w katedrze pracuje już ponad dziesięć lat Samanta Busiło, skierowana przez NAWA. Dziś oprócz specjalizacji filologia polska katedra oferuje studentom również specjalizację polonistyczną nauczycielską oraz specjalizację filologia polska i angielska (pierwszy język - polski), opracowaną z inicjatywy dr Oleny Pełechatej. W tym czasie określiły się również kierunki badań naukowych, realizowanych przez poszczególnych członków zespołu katedry - dialektologia, socjolingwistyka, semantyka, frazeologia, językowy obraz świata, glottodydaktyka językoznawcza.

Lata 1993-2025 to czas wytrwałej pracy na polu naukowo-dydaktycznym, ale także intensywnej współpracy międzynarodowej, z Uniwersytetem Warszawskim (Katedrą Ukrainistyki oraz Instytutem Polonistyki Stosowanej, Akademią im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Uniwersytetem Pomorskim w Słupsku, Polską Akademią Nauk, Uniwersytetem im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, licznych konferencji i projektów naukowo-badawczych. To również czas budowania więzi ze środowiskiem akademickim w Ukrainie, za sprawą projektów naukowo-dydaktycznych, a także programów promocji języka polskiego. Do historii polonistycznej w środowisku przeszedł Ogólnoukraiński Konkurs Ortograficzny organizowany pod patronatem Ambasady RP przez dr Olenę Pełechatą (XVII edycji do 2022 roku), zainicjowany przez dr Artura Tomczaka, a także stosunkowo młoda tradycja konkursu NOC TŁUMACZY skierowanego do studentów i młodych naukowców z Ukrainy organizowanego pod patronatem Konsulatu Generalnego RP we Lwowie przez Samantę Busiło. Należy także podkreślić rolę wieloletniej współpracy koordynowanej przez dr Olgę Łazarowycz ze Stowarzyszeniem Kaszubsko-Pomorskim, pozwalającej studentom odbywać praktyki dialektologiczne w Polsce.

Warto również wspomnieć o znaczeniu programów finansowanych ze środków Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej w ramach Programu promocji języka polskiego realizowanych w latach 2020-2025 wspólnie z Uniwersytetem Warszawskim, w tym: Dookoła języka i literatury (2020), 9 wykładów dla polonistów - językoznawstwo, glottodydaktyka, translatoryka (2021), Studiuj i badaj po polsku (2023), wspólnie z Polską Akademią Nauk - Ryby, żaby raki czy Rupaki? (2022), wspólnie z Uniwersytetem w Siedlcach - Strefa przekładu (2023), których koordynatorem z ramienia Uniwersytetu Przykarpackiego była Samanta Busiło. Programy te pozwoliły nie tylko na rozwój polsko-ukraińskiej współpracy naukowo-dydaktycznej, ale również na integrację środowiska polonistów z Ukrainy, zgromadziły bowiem uczestników z kilkunastu ośrodków akademickich z Ukrainy, co warto zaznaczyć - w czasie pandemii i wojny. W ramach ich realizacji powstały wydania specjalne zeszytów Poradnika językowego (1/2022, 10/2022, 10/2024) a także materiały dydaktyczne wspierające edukację języka polskiego jako obcego. drugiego - Ryby, żaby, raki czy Rupaki? (2023), a także antologia tekstów Aurelii Wyleżyńskiej w tłumaczeniu na język ukraiński (red. Beata Walęciuk-Dejneka, w opracowaniu, publikacja XI 2025).

Oprócz działalności naukowo-dydaktycznej, warto zwrócić uwagę na wysiłki pracowników katedry ukierunkowane na popularyzację języka i kultury polskiej oraz wsparcie nauczycieli języka polskiego jako obcego/ drugiego i realizowane w latach 2017-2025 programy we współpracy z Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku. Przy wsparciu Senatu RP we współpracy z CKPIDE organizowane były przez Samantę Busiło także warsztaty metodyczne dla nauczycieli oraz wykłady prowadzone przez ekspertów państwowej komisji poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego, wykładowców prestiżowych polskich uczelni z Warszawy, Gdańska, Łodzi, Krakowa czy Lublina. W ramach tego cyklu odbyły się m.in. szkolenia Mówimy na B1! (2020), Piszemy na B1! (2019), Lektor budzikiem (2018), Lektor 2.0 (2017). 

W październiku 2018 roku uniwersytet otrzymał uprawnienia Państwowej Komisji do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego do przeprowadzania państwowych egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego. Ponadto uczelnia współpracuje z Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w ramach konferencji, publikacji, seminariów, festiwali promujących polską kulturę, historię i język, jak na przykład konferencja w Jaremczu poświęcona stosunkom polsko-ukraińskim, Dni Kultury Polskiej i in. Do ważnych inicjatyw należy również projekt odbudowy obserwatorium astronomicznego BIAŁY SŁOŃ realizowany w partnerstwie z Centrum Studiów Wschodnich UW pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, inicjatywa wspierana przez pracowników Katedry Języków Słowiańskich.

Główne obszary prowadzonej działalności naukowej:

Badania językoznawcze z zakresu semantyki, frazeologii, morfologii, dialektologii, językowego obrazu świata, a także dydaktyki języka polskiego jako obcego, socjolingwistyki.

Ukr. Прикарпатський національний університет імені Василя Стефаника (ПНУ).

Facebook: @polonistykaPNU

Zob. także:

Publikacje:

• Mykoła Łesiuk, Samanta Busiło, Polonistyka na Uniwersytecie Przykarpackim im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankowsku, "Postscriptum Polonistyczne" 2009, nr 1 (3), s. 233-238.

Audycje i podcasty:

• Poezja płynąca z serca uzdrawia dusze (19 II 2025) - Radio CKPiDE - audycja Radia CKPiDE poświęcona konkursowi i wieczorowi poezji „Słowo, które brzmi”, które odbyły się w ramach 9. Forum Młodych Polaków na Ukrainie. O pomyśle konkursu mówi Anita Czirkowa. O znaczeniu poezji jako narzędzia przekazywania własnych emocji we współczesnym świecie i kulturze opowiada dr Ołena Pełechata z Katedry Języków Słowiańskich Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku.
• Współpraca akademicka jest stałym łącznikiem w relacjach polsko-ukraińskich (12 II 2025) - Radio CKPiDE - rozmowa z Samantą Busiło o inicjatywie Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka i Uniwersytetu w Siedlcach pt. „Strefa przekładu”, skierowanej do studentów i młodych naukowców, a także o postaci polskiej pisarki Aurelii Wyleżyńskiej.

Filmy:

• 9 wykładów dla polonistów

Cykl wykładów organizowanych przez Instytut Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Katedrę Języków Słowiańskich Uniwersytetu Przykarpackiego organizowany w ramach Programu Promocji Języka Polskiego NAWA.

Projekt sfinansowano ze środków Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej pod honorowym patronatem Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie. Patronat medialny: Radio CKPiDE, Kurier Galicyjski

• Studiuj i badaj po polsku! Warsztaty z języka polskiego do celów akademickich dla studentów i młodych naukowców z ukraińskich uczelni wyższych.

Wydarzenie organizowane przez Instytut Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Katedrę Języków Słowiańskich Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka pod honorowym patronatem Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie. Projekt finansowany ze środków Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej w ramach programu „Promocja języka polskiego” (2024). Patronat medialny: Radio CKPiDE

Strony internetowe projektów:

• Noc Tłumaczy. Ogólnoukraiński akademicki konkurs tłumaczeniowy (2022 rok): https://sbusilo.wixsite.com/noctlumaczy22
• Noc Tłumaczy. Ogólnoukraiński akademicki konkurs tłumaczeniowy (2024 rok): sbusilo.wixsite.com/website
• Studiuj i badaj po polski: https://sbusilo.wixsite.com/studiujpopolsku
• Strefa przekładu: https://sbusilo.wixsite.com/strefaprzekladu
• Ryby, żaby i raki. Złota dziesiątka poezji polskiej na lekcjach języka polskiego jako obcego (2023): https://sbusilo.wixsite.com/ryby; w "Biuletynie Polonistycznym": https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/ryby-zaby-i-raki-czy-rupaki-zlota-dziesiatka-poezji-dla-dzieci-na-lekcjach-jezyka-polskiego-jako-obcegodrugiego,1844/details