Nr 2 (3)

Ten numer poświęcono Awangardzie, dlatego oprócz artykułów bezpośrednio związanych z Witkacym znalazły się w nim teksty odnoszące się do Nowej Sztuki w szerokim znaczeniu – np. dotyczące: Enrico Prampoliniego, malarza, rzeźbiarza i scenografa, kuratora międzynarodowych wystaw i redaktora pism artystycznych, oraz jego współpracy z Janem Brzękowskim czy Jalu Kurkiem; Wyndhama Lewisa, malarza, pisarza i krytyka literackiego; wywiad z kuratorami wystawy Revolution: Russian Art 1917–1932; recenzja książki Jakuba Kornhausera Awangarda, a także relacja z wystaw konstruktywistycznej sztuki, designu i typografii awangardowej w Amsterdamie.

Witkacy po powrocie z Rosji latem 1918 r. brał czynny udział w polskim życiu kulturalnym. Uczestniczył m.in. w wystawach formistów w Warszawie i Krakowie (1919), potem też w Poznaniu i Lwowie, opublikował Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia (1919), współredagował słynną jednodniówkę Papierek lakmusowy (1921). Znajdował się w centrum wydarzeń zogniskowanych wokół zagadnień nowej sztuki, a dzieła innych twórców, ich prace teoretyczne i artystyczne uważał za ważny punkt odniesienia dla własnych poszukiwań. Krytykował sztukę futurystów, polemizował z twórczością Zbigniewa Pronaszki, Leona Chwistka, Tytusa Czyżewskiego, Tadeusza Peipera, wypowiadał się na temat utworów m.in. Aleksandra Wata, Anatola Sterna czy Brunona Jasieńskiego. W numerze trzecim rozsiano więc cytaty z polemik i artykułów krytycznych Witkiewicza.

Miłośnicy autora Jedynego wyjścia nie muszą jednak czuć się zawiedzeni. Paweł Polit publikuje w trzecim numerze artykuł, w którym dowodzi ontologicznych podstaw estetyki autora Nowych form w malarstwie odniesieniu do ontologii Leona Chwistka. Maciej Dombrowski upomina się o dowartościowanie filozofii Witkiewicza. Krzysztof Dubiński przy okazji relacji o powstającej w Rosji powieści Siergieja Slepuchina Porucznik Witkiewicz szkicuje mapę artystycznych kontaktów Witkacego w Petersburgu. Przemysław Pawlak we wnikliwym studium poszukuje tożsamości Mieczysława Sierpskiego – od niego pochodziła Gitara Pabla Picassa, kolaż ofiarowany przez Witkiewicza do Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.” (praca zaginęła podczas wojny). Ewelina Góra zestawia portrety Władysława Rząba z dorobkiem Firmy Portretowej „S.I. Witkiewicz”. Całości dopełniają fragmenty serbskiego (pióra Biserki Rajčić) i chorwackiego (pióra Dalibora Blažiny) przekładu Nienasycenia oraz wywiady lub sylwetki tłumaczy. Numer trzeci zawiera ponadto ciąg dalszy rozpoczętych w poprzednim numerze tekstów (redakcja, odwołując się do XIX-wiecznej tradycji odcinków, zdecydowała się niektóre z nich podzielić na dwie części).

Na okładce numeru znalazła się praca Piotra Nogaja Hiper-Robociarz, odwołująca się do postaci groteskowego bohatera Szewców – obraz powstał specjalnie dla pisma.

Na podstawie Wstępniaka Małgorzaty Vražić

Dorota Niedziałkowska