Nagroda Literacka GDYNIA 2018

Kapitule Nagrody Literackiej GDYNIA przewodniczy prof. Agata Bielik-Robson. Do konkursu zgłoszono 426 tytuły wpisujące się w poszczególne kategorie: eseistyka – 64, poezja – 189, proza – 115, przekład – 58. Spośród nadesłanych zgłoszeń członkowie Kapituły wybrali dwadzieścia najlepszych książek wydanych w 2017 roku, po pięć w każdej z czterech kategorii.

Nominowana dwudziestka wyłoniła się dopiero po kilku spotkaniach kapituły, ale nie ma w tym nic dziwnego, zważywszy na ilość książek, których z roku na rok spływa do NLG coraz więcej - komentuje przewodnicząca Kapituły prof. Agata Bielik-Robson.

W kategorii proza postawiliśmy, jak zwykle, na utwory, które cechuje wybitna sprawność językowa. Znakiem rozpoznawczym Nagrody Literackiej Gdynia jest wrażliwość lingwistyczna, która skłania nas często ku prozie poetyckiej, i nie inaczej jest w tym roku. Wśród nominowanych debiutów znalazła się więc książka Mikrotyki Pawła Sołtysa, znanego również jako Pablopavo, jego opowieści to wręcz poezja śpiewana. Obok, podobna w nostalgicznym nastroju, książka Waldemara Bawołka Echo słońca o zastygłym w czasie życiu matki i syna na polskiej prowincji. Następnie Grzegorz Bogdał i Floryda, z pięcioma monologami, tym razem w stylu poezji gadanej. A na koniec (choć wcale nie ostatnie) dwie autorki: Aleksandra Zielińska z postdebiutanckim tomem opowiadań o cierpiących i cierpienie zadających dzieciach - Kijanki i kretowiska oraz Martyna Bunda, której Nieczułość, najbardziej z nominowanej piątki zbliżona do klasycznej powieści, to wspaniała saga o niełatwych, a jednocześnie nierozerwalnych pokoleniowych związkach między kobietami.

W kategorii poezja postawiliśmy w tym roku na rozmaitość: stylów, pokoleń i tematów. Mamy tu dwa mocne debiuty: tomik Macieja Topolskiego Na koniec idą – inteligentny, filozoficzny, wręcz mistycyzujący, z wiecznie nieobecnym Bogiem w tle; oraz Raport wojenny Agaty Jabłońskiej, zbiór zupełnie odmienny w stylu, walczący i społecznie zaangażowany, wyczulony na każdą sytuację przemocy – także tej symbolicznej. Wśród nominowanych jest też drugi tom poetycki Dominika Bielickiego pt. Pawilony, który żywo opowiada o blaskach i cieniach polskiej modernizacji. Jest również bardzo udany i jak zawsze uroczo zmysłowy nowy zbiór wierszy Natalii Malek Kord, zaś stawkę wieńczy nestor Nowej Fali, Jerzy Kronhold z klasycyzującymi Stancami, które pokazują, że nawet dzisiejsza polszczyzna znakomicie nadaje się i do rymu, i do rytmu.

W kategorii esej mamy same hity i już się boję naszej dyskusji finałowej, bo bardzo trudno będzie wybrać między kapitalną felietonistyką Doroty Masłowskiej (Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu), esejem z gatunku akademickiej fantastyki Krzysztofa Mrowcewicza (Rękopis znaleziony na ścianie), potężną opowieścią historyczną Mariana Sworznia (Czarna ikona - Biełomor), osobistym raportem z żałoby Marcina Wichy (Rzeczy, których nie wyrzuciłem) oraz wspaniałym dziełem biograficznym Radosława Romaniuka (Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza).

W kategorii przekład królują w tym roku języki słowiańskie: przede wszystkim czeski, który dostarczył nam aż dwóch nominacji: dla Agaty Wróbel za brawurowe przyswojenie nam książki Anny Bolávej W ciemność oraz dla Julii Różewicz za równie świetny przekład Macochy Petry Hulovej. Następnie plasuje się rosyjski: wielkie uznanie należy się Adamowi Pomorskiemu za ponowne tłumaczenie arcytrudnego Dołu Andrieja Płatonowa, w którym tradycyjny skaz przeplata się z bolszewicką nowomową. Oraz bułgarski: tu monumentalna powieść Milena Ruskowa w znakomitym przekładzie Madgaleny Pytlak. A nad tą słowiańską bracią unosi się duch habsburskiego imperium, czyli Thomas Bernhard i Chodzenie w kongenialnym tłumaczeniu Sławy Lisieckiej – mówi Bielik-Robson.

Tegorocznych laureatów Nagrody poznamy 31 sierpnia. Uroczysta gala będzie miała miejsce w niezwykłej przestrzeni Muzeum Emigracji w Gdyni. Galę Nagrody poprzedzi kolejna edycja festiwalu Miasto Słowa, który rozpocznie się już 27 sierpnia i potrwa do 2 września 2018.

W listopadzie na miłośników literatury czekają jesienne spotkania z laureatami NLG 2018 w gdyńskich bibliotekach.

NOMINACJE DO NAGRODY LITERACKIEJ GDYNIA 2018:

ESEJ:

Dorota Masłowska, Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Krzysztof Mrowcewicz, Rękopis znaleziony na ścianie, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.

Radosław Romaniuk, Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza, t. II, Wydawnictwo Iskry, Warszawa.

Marian Sworzeń, Czarna ikona – Biełomor. Kanał Białomorski – dzieje, ludzie, słowa, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.

Marcin Wicha, Rzeczy, których nie wyrzuciłem, Wydawnictwo Karakter, Kraków.

POEZJA:

Dominik Bielicki, Pawilony, Fundacja na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza, Wrocław.

Agata Jabłońska, Raport wojenny, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.

Jerzy Kronhold, Stance, Convivo, Warszawa.

Natalia Malek, Kord, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu.

Maciej Topolski, Na koniec idą, Dom Literatury: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi.

PROZA:

Waldemar Bawołek, Echo słońca, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Grzegorz Bogdał, Floryda, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Martyna Bunda, Nieczułość, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Paweł Sołtys, Mikrotyki, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Aleksandra Zielińska, Kijanki i kretowiska, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.

PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI

Sława Lisiecka /Thomas Bernhard, Chodzenie. Amras, Wydawnictwo Od Do, Łódź.

Adam Pomorski/Andriej Płatonow, Dół, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Magdalena Pytlak/Milen Ruskow, Wzniesienie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Julia Różewicz/Petra Hulova, Macocha, Wydawnictwo Afera, Wrocław.

Agata Wróbel /Anna Bolavá, W ciemność, Książkowe Klimaty, Wrocław.

KALENDARIUM NLG 2018:

Ogłoszenie nominacji

9 maja 2018, godz. 13.00, Warszawa, Pałac Staszica, PAN, ul. Nowy Świat 72, Sala Marii Skłodowskiej-Curie

Nadmorski Plener Czytelniczy

10–12 sierpnia 2018, Bulwar Nadmorski w Gdyni

Festiwal Miasto Słowa

27 sierpnia – 2 września 2018

Gala Finałowa – ogłoszenie laureatów

31 sierpnia 2018, Muzeum Emigracji

Jesienne spotkania z laureatami Nagrody Literackiej GDYNIA

Listopad 2018, Biblioteka Gdynia