II edycja warsztatów projektu eFontes. Elektroniczny korpus polskiej łaciny średniowiecznej

Organizowane co roku spotkania mają pogłębić naszą wiedzę o zróżnicowaniu i bogactwie łacińskiego piśmiennictwa średniowiecznej Polski, a zarazem poddać pod dyskusję specjalistów najważniejsze aspekty tworzenia korpusu polskiej łaciny średniowiecznej. Spotkania będą też okazją dla zaprezentowania samego projektu oraz poznania oczekiwań środowiska. W tym roku warsztaty organizujemy pod hasłem Granice, cezury, epoki w łacińskim piśmiennictwie polskiego średniowiecza.

Proces tworzenia korpusu wiąże się z podejmowaniem szeregu decyzji, które arbitralnie kategoryzują rzeczywistość historyczną i kulturową. Kiedy zaczyna się i kiedy kończy polskie średniowiecze? Jakie granice geograficzne wytyczyć dla łacińskiej produkcji w XIII, a jakie w XV w.? Czy dzieła Mateusza z Krakowa wiązać ze środowiskiem Krakowa, Pragi czy może Heidelbergu? Czy szeroko recypowane teksty biblijne, importowane formularze, zachodnioeuropejskie zbiory egzemplów winny znaleźć swoje miejsce w korpusie jako dokumenty recepcji kształtującej przecież uzus językowy? Jaki przyznać w nim status tekstom polsko-łacińskim, glosom, polskim czy niemieckim dokumentom? Jak i czy reprezentować skomplikowane relacje tekstu i obrazu?

Korpus eFontes nie jest jednak tylko metodologicznym wyzwaniem, gdyż może zarazem pomóc w odpowiedzi na powyższe pytania i dostarczyć nowych hipotez badawczych. Badania nad zmiennością języka i metody humanistyki cyfrowej pozwalają nam dziś bowiem na nowo zdefiniować ważkie pojęcia analityczne (takie jak „styl kancelarii” czy „praktyki piśmienne”) oraz zobiektywizować opis zróżnicowania geograficznego, chronologicznego, stylistycznego i społecznego łacińskich tekstów polskiego średniowiecza.

Do udziału w warsztatach serdecznie zapraszamy historyków, językoznawców, literaturoznawców oraz przedstawicieli innych specjalności mediewistycznych. Ze względu na charakter projektu zależy nam na referatach, których autorzy – obok rozważań szczegółowych – wskażą kwestie sporne, perspektywy badawcze oraz pytania, w odpowiedzi na które korpus może pomóc.

Tematy wystąpień

Podczas II warsztatów proponujemy pochylić się m. in. nad następującymi zagadnieniami:

• cezury, epoki, okresy historyczne w świetle analizy łacińskich tekstów
  • kiedy kończy się polskie średniowiecze i jak wyraża się to w łacińskim tekście?
  • jak w średniowiecznym piśmiennictwie łacińskim dają o sobie znać cezury kulturowe?
  • czy polska łacina średniowieczna podlega historycznej zmianie?
  • długie trwanie czy dynamika praktyk piśmiennych?
• granice geograficzne i zróżnicowanie polskiej łaciny średniowiecznej
  • granice państwowe i administracyjne a granice językowe?
  • geograficzne zróżnicowanie języka dokumentu łacińskiego i tekstów praktyki
  • pogranicza: wpływ łaciny sąsiadów na język tekstów powstałych w Polsce
  • ponadlokalne i paneuropejskie w polskiej produkcji piśmiennej
  • importowane formularze, zbiory egzemplów, wokabularze: czy to polska łacina średniowieczna?
  • normatywny i standaryzujący wpływ ośrodków administracji kościelnej i świeckiej na produkcję piśmienną w Polsce
• społeczna i stylistyczna wariacja tekstów
  • loca scribendi a odmiany języka
  • socjolekty i języki specjalne
• łacina a języki wernakularne
  • status tekstu wielojęzycznego w korpusie
  • jakich narzędzi potrzebujemy dla badań nad dy- i poliglosją?
• tekst i nie-tekst
  • obraz w korpusie
  • czy włączać odmianki tekstu do korpusu?
  • graniczne przypadki tekstu: glosy, kolofony, napisy
• rozmycie granic, niepewność i nieostrość jako problemy cyfrowej mediewistyki
  • metadane w korpusach historycznych: czas, miejsce, autorstwo
  • zmienne granice państwowe a konstrukcja obiektu badawczego

Udział w warsztatach

Skrócone (do 100 słów) streszczenie i tytuł wystąpienia należy przesłać za pomocą poniższego formularza do 5 kwietnia 2020 r. Do 10 kwietnia zostaną Państwo poinformowani o akceptacji wystąpienia, a następnie poproszeni o przygotowanie i przesłanie rozszerzonego (do 500 słów) abstraktu.

Formularz zgłoszenia referatu

Czas wystąpienia nie może przekroczyć 30 minut (+ 10 minut przeznaczonych na dyskusję).
Planujemy przygotowanie publikacji pokonferencyjnej oraz nagrywanie i opublikowanie zapisu wystąpień, jeśli Prelegent/ka zgodzi się na rejestrację tegoż.
Udział w warsztatach jest bezpłatny. Ze środków projektu mamy również nadzieję sfinansować koszty podróży i noclegu w Krakowie 6-8 spośród prelegentów, których referaty zostaną przyjęte.

Ważne daty

• 5 kwietnia 2020 r. termin nadsyłania skróconych abstraktów
• 10 kwietnia 2020 r. informacja o przyjęciu referatu
• 15 czerwca 2020 r. termin nadsyłania pełnych abstraktów
• 15 listopada 2020 r. termin nadsyłania artykułu do tomu pokonferencyjnego
• 30 września 2021 r. publikacja tomu pokonferencyjnego

Kontakt

Wszelkie pytania można kierować na adres: krzysztof.nowak@ijp.pan.pl.