Tekstografie. Od deski do deski. Retoryka oprawy

Utworzona w 2021 roku Pracownia Badań nad Związkami Słowa i Obrazu w Praktykach Piśmiennych (w skrócie: Pracownia Tekstografii) interdyscyplinarnie łączy edytorstwo, bibliologię, literaturoznawstwo, językoznawstwo, antropologię pisma i obrazu oraz refleksję nad kulturą popularną.

Celem badań podejmowanych przez członków Pracowni jest poszerzanie i aktualizowanie wiedzy o dziejach, ewolucji i problemach teoretycznych dotyczących edycji wszelkiego typu przekazów tekstowo-obrazowych. W obszarze naszych zainteresowań mieszczą się zarówno zagadnienia semiotyki tekstograficznej, jak i pogłębiony opis takich zjawisk, jak książka artystyczna, liberatura, książka piękna, książka graficzna, poezja konkretna, komiks, graffiti oraz inne pokrewne działania o charakterze aktów wizualnych – w ujęciu diachronicznym i synchronicznym. W ramach Pracowni Tekstografii organizowane są seminaria naukowe, warsztaty, konferencje, a także wystawy (łączone z ich dyskusyjnym, krytycznym omówieniem).

Pragniemy kontynuować zapoczątkowane przez Zakład Edytorstwa w 2019 roku interdyscyplinarne spotkania na płaszczyźnie słowa i obrazu, skupiając się na wybranych elementach współtworzących każdą publikację. Podczas najbliższej konferencji chcemy podjąć zagadnienia dotyczące szeroko rozumianej oprawy. Celem jest próba zastosowania narzędzi naukowych do opisu zasad, norm i praktyk w kształtowaniu oprawy jako elementu scalającego publikację, a równocześnie pierwszego segmentu, w którego obrębie zaczynają się realizować zależności między tekstem (i jego składowymi – zdaniem, słowem, literą, znakiem) a obrazem: fotografią, rysunkiem, reprodukcją dzieła sztuki, autorską ilustracją, krojem pisma, rozmaitymi zabiegami typograficznymi. Interesuje nas sposób, w jaki rozwiązania edytorskie z zakresu łączenia tekstu i obrazu w ramach oprawy publikacji wykraczają poza sumaryczne ujęcie tych dwóch komponentów rozpatrywanych oddzielnie i współtworzą dzieło charakteryzujące jednorazową edycję bądź stają się łatwo rozpoznawalną cechą dystynktywną serii wydawniczej.

Proponujemy uporządkowanie obszarów refleksji w czterech panelach. Wskazane zagadnienia stanowią sugestie badawcze, ale nie wyczerpują możliwości rozważenia innych kwestii wiążących się z nadrzędnym tematem konferencji:

I. Teoria oprawy
• definicje i wykładnie
• znaczenie oprawy
• funkcje oprawy
• okładka a obwoluta

II. Historia oprawy
• dzieje opraw, okładek, obwolut oraz elementów pełniących ich funkcje
• przemiany formalne oprawy
• zmienność zależna od możliwości technicznych, dostępności materiałów, stopnia użyteczności, estetyki epoki

III. Technologie oprawy
• typy materiałów wykorzystywanych do tworzenia oprawy publikacji
• techniki oprawy • forma oprawy

IV. Semantyka i retoryka oprawy
• oprawa a treść publikacji i oddziaływanie na odbiorcę
• ilustracja, typografia, kompozycja, kolor w oprawie publikacji jednostkowej
• oprawa a seria wydawnicza
• zależność oprawy od typu publikacji: książka (w tym proza beletrystyczna, poezja, książka popularnonaukowa, książka naukowa), czasopismo, komiks

Prosimy o przesyłanie zgłoszeń do 31 maja 2022 przez formularz dostępny pod tym linkiem. Przewidujemy wystąpienia 20-minutowe, abstrakt powinien zaś liczyć maksymalnie 1500 znaków ze spacjami. Zastrzegamy sobie prawo do wyboru referatów spośród otrzymanych zgłoszeń. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres tekstografie@gmail.com.

W związku z sytuacją pandemiczną bierzemy pod uwagę możliwość zmiany formuły konferencji na zdalną. O decyzji dotyczącej trybu spotkania uczestnicy zostaną poinformowani najpóźniej miesiąc przed planowanym terminem wydarzenia.

Koszt uczestnictwa: 400 zł dla pracowników naukowych; 200 zł dla doktorantów. W ramach opłat gwarantujemy: przerwy kawowe, dwa obiady, uroczystą kolację, materiały konferencyjne. Rezerwacje oraz opłaty za nocleg(i) pozostają w gestii Uczestników konferencji. Numer konta, na które należy dokonać wpłaty, podamy po potwierdzeniu przyjęcia abstraktu, wraz z adresami hoteli i hosteli znajdujących się w przyjaznej odległości od miejsca konferencji.

Planujemy publikację monografii wieloautorskiej lub druk artykułów w czasopiśmie z listy MEiN. Konferencji patronuje półrocznik naukowy „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”.

Terminarz konferencji:
• zgłoszenia uczestnictwa: do 31 maja 2022
• powiadomienia o akceptacji tematów: do 21 czerwca 2022
• wniesienie opłaty konferencyjnej: do 12 lipca 2022
• informacja o szczegółowym programie obrad: do 15 września 2022
• konferencja: 20–21 października 2022
• złożenie tekstów do druku: do 28 lutego 2023

Komitet naukowy:

Uniwersytet Wrocławski
dr hab. Justyna Bajda,
prof. UWr dr hab. Jan A. Choroszy
dr hab. Marcin Czerwiński
dr Dorota Ucherek

Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu
dr hab. Tomasz Pietrek,
prof. ASP dr hab. Magdalena Wosik,
prof. ASP dr Anita Wincencjusz-Patyna

Komitet organizacyjny
dr hab. Justyna Bajda,
prof. UWr dr Olga Taranek-Wolańska
dr Dorota Ucherek
dr Michał Wolski
mgr Inez Kropidło (sekretarz konferencji)