Polish Studies Newsletter

Event

Date of the event: 23.09.2022
Added on: 24.05.2022

Artystyczne refleksy Zagłady. Między poetyką wyciszenia a poetyką kiczu

Wychodząc od inspiracji książką Saula Friedländera Refleksy nazizmu. Esej o kiczu i śmierci (1984), proponujemy Państwu interdyscyplinarną debatę nad różnorodnymi artystycznymi sposobami ujmowania problematyki związanej z Zagładą w literaturze i sztukach (audio)wizualnych. Pragniemy w szczególności poddać namysłowi związek między problematyką etyczną a poetyką i estetyką dzieł.

Friedländer uważa, że analizy nazizmu oparte na interpretacjach politycznych, ekonomicznych czy społecznych są niewystarczające, i akcentuje konieczność ujawnienia pewnych struktur wyobraźni (w tym charakterystycznych cech obrazowania), leżących, według niego, u podłoża dawniejszej (a w pewnym sensie i współczesnej) fascynacji zbrodniczą ideologią. Zdaniem autora przywołanej publikacji, o atrakcyjności nazizmu przesądza(ła) nie tyle wyrazistość idei, ile potęga powiązanych z nimi emocji, obrazów i fantazmatów, które łączą ze sobą skrajności: śmierć oraz kicz (rozumiany tu jako zdegradowana, sentymentalna forma mitu). Żydowski historyk dopatruje się podobnych tendencji nie tylko w latach 30., ale i w dyskursie współczesnym (w dziełach powstających na Zachodzie mniej więcej od lat 60., które zdają się – często niejako wbrew swym twórcom – ewokować nie do końca uświadomione fascynacje, por. np.: filmy Zmierzch bogów L. Viscontiego, Kabaret B. Fosse’a, Lili Marleen R.W. Fassbindera, powieść M. Tourniera Król Olch). Autor Refleksów nazizmu dowodzi, iż szeroko pojęty język (forma utworu) „ma udział w estetycznym oddziaływaniu na wyobraźnię”, powodując, że uwaga odbiorcy przenosi się z cierpienia na „upojną udrękę” – tj. na obrazy mające zwodniczy urok, prowadzące do „oswojenia zbrodni”. Friedländer dostrzega zatem poważne zagrożenie w powiązaniu totalitarnego piekła z kiczem (por. rozpoznania innych, wcześniejszych i późniejszych, myślicieli, takich jak: Walter Benjamin, Hermann Broch, Milan Kundera czy Dubravka Ugrešić). Nie jest to jednak, jak wiadomo, jedyny sposób mówienia o Zagładzie, by przypomnieć tylko, że na antypodach sztuki dokonującej estetyzacji polityki, śmierci i zniszczenia zdają się plasować dzieła pozostające w związku z proklamowanym po kataklizmach XX wieku „kryzysem reprezentacji”, poszukujące antidotum na niewyrażalność krwawych doświadczeń w poetyce stylistycznej ascezy, wyciszenia czy wręcz w „manifestacjach zamilknięcia”…

Serdecznie zapraszamy do poszerzonej, interdyscyplinarnej refleksji nad różnorodnymi formami ujmowania przez sztukę problematyki związanej z Zagładą!

Przykładowe zagadnienia:

  • Wizualne i językowe stereotypy w artystycznym dyskursie o Zagładzie.
  • Melodramat/thirller/horror i inne formy gatunkowe opowiadania o Zagładzie.
  • Przejawy i funkcje kiczu w sztuce upamiętniającej Zagładę.
  • Poetyka plakatu pacyfistycznego.
  • Nazi exploitation (np. Ilsa. Wilczyca z SS, Love Camp 7, SS Hell Camp, Nazi Love Camp 27).
  • Jak namalować doświadczenie Zagłady? Między niepokazywaniem a nadreprezentacją (Stern, Rosenstein, Berman, Celnikier, Oberländer).
  • Nazizm, który odstręcza i uwodzi – wizerunek SS-manów w filmach o Holocauście.
  • Fotograficzna dokumentacja braku / nieistniejących miejsc i ludzi; „(nie)widoki cudzego cierpienia”.
  • O Holocauście z rozmachem – opera wobec doświadczenia Zagłady (np. Pasażerka Weinberga, Cesarz Atlantydy Ullmana).
  • „Poetyka ściśniętego gardła” w obrazowaniu Zagłady (od Różewicza po Respite Farockiego).
  • Komercjalizacja Holocaustu – reprezentacje doświadczeń traumatycznych w popkulturze.
  • Miłość i seks pośród tematów dzieł dotyczących Zagłady.
  • Pogłosy Zagłady w dziełach muzycznych.
  • Musical jako teatralna forma opowiadania o Zagładzie (np. Proces Johna Demianiuka. Holocaust Cabaret).
  • Holocaust w kampowej oprawie – współczesny teatr wobec doświadczenia Zagłady (np. Warlikowski, Garbaczewski).
  • Komisy na temat Zagłady.
  • Komediowe ujęcia Holocaustu.
  • Estetyka Holocaustu w dyskursie politycznym.
  • Socrealistyczne narracje o Holocauście (literatura, film, sztuki plastyczne).
  • Narracje muzealne wobec Zagłady.

Organizacja konferencji: Redakcja czasopisma naukowego „Załącznik Kulturoznawczy”, Katedra Poetyki Intersemiotycznej i Komparatystyki Mediów (Instytut Nauk o Kulturze i Religii, WNH UKSW).

Rada Naukowa Konferencji (WNH UKSW): prof. ucz. dr hab. Piotr Majewski; prof. ucz. dr hab. Brygida Pawłowska-Jądrzyk; s. prof. ucz. dr hab. Wiesława Tomaszewska; prof. ucz. dr hab. Piotr Weiser; prof. ucz. dr hab. Małgorzata Wrześniak.

Udział w konferencji jest bezpłatny.

Organizatorzy planują przygotowanie – w oparciu o wybrane artykuły – recenzowanej monografii zbiorowej.

Przewidywany czas na wystąpienie: 15-20 minut.

Możliwość przedstawienia prezentacji (wymaga to wcześniejszego zgłoszenia).

W zgłoszeniu podajemy:
– imię i nazwisko;
– stopień naukowy (ew. „student”, „doktorant”) oraz afiliację;
– adres mailowy (pożądany także numer telefonu);
– adres do korespondencji;
– tytuł proponowanego referatu oraz krótki abstrakt określający problematykę wystąpienia.

Zgłoszenia prosimy przesyłać w oddzielnym pliku do 15 sierpnia, na dwa adresy:
brygida.pawlowska@gmail.com (prof. ucz. dr hab. Brygida Pawłowska-Jądrzyk),
alexpietka@gmail.com (mgr Aleksandra Piętka; sekretarz konferencji).

Obrady odbędą się w trybie zdalnym.

Osobom zainteresowanym prześlemy pocztą zaświadczenia o udziale w konferencji.

Informacja pochodzi od Organizatorów konferencji.

Information

Address:
wydarzenie online
Application deadline for speakers:
15.08.2022
Fee:
bez opłat
Added on:
24 May 2022; 16:45 (Mariola Wilczak)
Edited on:
24 May 2022; 16:45 (Mariola Wilczak)
We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.