- z
- 21
Fonematyka polszczyzny z perspektywy funkcjonalizmu aksjomatycznego. Fonetyczna i fonologiczna analiza współczesnego języka polskiego
Językoznawstwo ogólne i porównawcze, teoria języka i teoria komunikacji, metody badań lingwistycznych, lingwistyka komputerowa | Metodyka i dydaktyka nauczania literatury i języka, glottodydaktyka, kultura języka Uniwersytet Palackiego w OłomuńcuInstytucja realizująca projekt: Katedra Slawistyki, Uniwersytet im. Palackiego w Ołomuńcu Celem projektu badawczego było zaprezentowanie alternatywnego spojrzenia na fonematykę języka polskiego, które pozwoliłoby pokazać znane fakty empiryczne w nowym świetle i zaproponować innowacyjne rozwiązania dla ich interpretacji. Aparat pojęciowy przyjęty na potrzeby opisu to teoria funkcjonalizmu aksjomatycznego, która stanowi spójny system semiotyczny odwołujący się do osiągnięć funkcjonalistycznie zorientowanych kierunków językoznawstwa strukturalistycznego. Teoria ta podkreśla potrzebę precyzji oraz adekwatności opisu lingwistycznego i daje odpowiednie narzędzia do przeprowadzenia szczegółowej analizy deskryptywnej zjawisk fonetycznych współczesnej polszczyzny. W wyniku zastosowania rygorystycznej pod względem metodologicznym procedury sformułowano spójną interpretację polskiego systemu fonematycznego, która pod wieloma względami różni się od tradycyjnych ujęć. Wyniki badań przedstawiono w monografii poświęconej fonematyce współczesnej polszczyzny: Wągiel, Marcin. (2016). "Fonematyka języka polskiego w ujęciu funkcjonalizmu aksjomatycznego". Ołomuniec: Uniwersytet im. Palackiego. Publikacja jest w całości dostępna online: https://books.google.cz/books?id=O7FEDAAAQBAJ Ponadto, w ramach projektu powstała strona internetowa PolFon: http://polfon.upol.cz/ PolFon to interaktywny portal edukacyjny poświęcony polskiej fonetyce. Przeznaczony jest przede wszystkim dla obcokrajowców chcących opanować polską wymowę, ale mamy nadzieję, że zainteresuje także polskich studentów polonistyki, lektorów języka polskiego a także zawodowych lingwistów. Oprócz materiałów poglądowych obejmujących nagrania audio oraz schematy artykulacyjne zawiera również ćwiczenia szkolące słuch fonematyczny oraz umiejętność transkrypcji fonetycznej poszczególnych głosek.
Interdyscyplinarny Projekt Badań Podstawowych
The Institute of Polish Studies at the Faculty of Humanities of UKSW WNH_UKSWIstotą projektu, prowadzonego od 2009 roku, jest poszukiwanie kategorii, które są wspólne różnym dyscyplinom wiedzy ludzkiej, a także różnym czynnościom poznawczym i działaniu człowieka w sztuce. Poszukujemy łączących doświadczenie ludzkie w całość pojęć, struktur – poszukujemy nowych perspektyw poznawczych. Pracujemy nad aparaturą opisującą doświadczany przez nas wszystkich świat. Stopniowo budujemy także refleksję metanaukową – rozwijając badania w zakresie teorii języka, teorii umysłu, ogólnej metodologii nauk, antropologii kultury i innych dziedzin.
Lubuska literatura osadnicza jako narracja założycielska regionu
Teoria literatury, historia myśli literaturoznawczej, metody i orientacje badań literacko-kulturowych, antropologia literatury, komparatystyka i translatologia literacko-kulturowa Wydział Humanistyczny UZProjekt dotyczy literatury o powojennych migracjach dotyczącej Ziemi Lubuskiej. Zmierza m.in. do określenia cech dystynktywnych dla prozy o tzw. Ziemiach Odzyskanych; charakterystyki funkcjonowania w tej prozie motywów zaczerpniętych z tradycji literackiej; ustalenia charakteru lubuskiej literatury osadniczej w porównaniu z narracjami migracyjnymi pozostałych regionów Ziem Zachodnich. Badania obejmują IV bloki problematyczne:
Męskości w polskiej prozie emancypacyjnej po 1989 r.
Uniwersytet im. Adama MickiewiczaProblemem badawczym projektu są męskości i sposób ich konstruowania, przedstawiania, mitologizacji i demitologizacji w polskiej literaturze głównego nurtu powstałej po 1989 roku, umieszczanej przez krytykę literacką w nurcie prozy głównego emancypacyjnej. Projekt skupiony został na reinterpretacji pojęcia męskości i mężczyzny w świetle przemian obyczajowych i kulturowych zachodzących w Polsce po transformacji ustrojowej. Analiza sposobu konstruowania męskiego podmiotu uwzględnia kulturowe i literackie wzorce, do których nawiązują badane teksty literackie, polemikę z kanonicznymi modelami męskości, kwestię nowych modeli, fenomen „kryzysu męskości”, feminizację i maskulinizację, męskie upłciowienie dyskursu, „męską” narrację i „męskiego” narratora. Materiał badawczy pracy posłuży stworzeniu sproblematyzowanej galerii postaci męskich najnowszej prozy polskiej, w której wyszczególnione będą określone rodzaje i podejścia do kwestii męskości alternatywnych w opozycji do męskości hegemonicznej.
Odnaleziony raptularz Juliusza Słowackiego z podróży na Wschód jako romantyczne dzieło synkretyczne oraz źródło literackie i ikonograficzne do badań nad historią i kulturą XIX wieku
Teoria literatury, historia myśli literaturoznawczej, metody i orientacje badań literacko-kulturowych, antropologia literatury, komparatystyka i translatologia literacko-kulturowa | Studia edytorsko-filologiczne, słownikowo-encyklopedyczne, dokumentacyjno-bibliograficzne | Historia i teoria sztuki, sztuki plastyczne, kultura wizualna | Kulturoznawstwo (w tym: współczesne studia kulturowe i antropologiczno-kulturowe) | Historia literatury oraz krytyka i interpretacja literacka Wydział "Artes Liberales" UWNotatnik z podróży na Wschód Juliusza Słowackiego, odnaleziony niedawno w Moskwie przez dra hab. Henryka Głębockiego, jest źródłem literackim i kulturowym o bezcennej wartości. W całości dotąd nigdy nie był wydany i nie został poddany eksploracji naukowej, zaś większość rysunków notatnika znamy tylko ze wzmianek poprzednich edytorów. Raptularz, o którym od ponad pół wieku pisano, że spłonął w czasie II wojny światowej, zawiera uznawane dotąd za utracone brulionowe rękopisy dzieł poety (poematu "Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu" i wierszy), rysunki, notatki, zapiski podróżne, fragmenty narracji diariuszowych z okresu podróży poety na Bliski Wschód (1836-1837). Odnalezienie autografu Słowackiego jest samo w sobie wydarzeniem o wielkiej wadze dla polskiego dziedzictwa narodowego, ma jednak także ogromne – stricte naukowe – znaczenie dla badań nad twórczością poety i szerzej – XIX wiekiem. Przed rokiem 1939 raptularz ten należał do Biblioteki ord. Krasińskich w Warszawie (nr inw. 5217) i jego losy nie są do końca znane, a ich odtworzenie również mieści się w planach badawczych zespołu.
Nowy regionalizm w badaniach literackich: tradycja i nowe orientacje
Teoria literatury, historia myśli literaturoznawczej, metody i orientacje badań literacko-kulturowych, antropologia literatury, komparatystyka i translatologia literacko-kulturowa Uniwersytet Wrocławski | Akademia Pomorska w Słupsku | Wydział Humanistyczny UZ | Instytut Filologii APS | Uniwersytet w Białymstoku | Uniwersytet Jagielloński | Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieCelem projektu jest rozpoznanie sytuacji regionalizmu w Polsce po 1989 roku i na tej podstawie opracowanie nowatorskiej, kompleksowej i interdyscyplinarnej koncepcji badań regionalnych. Jego głównym zadaniem jest rekonceptualizacja obszaru badawczego w perspektywie nowych orientacji w światowej humanistyce: badań antropologiczno-kulturowych, zwrotu topograficznego i związanej z nim geografii kulturowej, geopoetyki, etnopoetyki, komparatystyki, badań feministycznych i genderowych, a także problematyki pamięci zbiorowej i kulturowej czy postpamięci.
Szalony bieg. Kolej i ciemna nowoczesność. (Monografia i antologia tekstów literackich)
Historia literatury oraz krytyka i interpretacja literacka Uniwersytet Kazimierza WielkiegoCel projektu prof. Wojciecha Tomasika: monografia "Kolej i ciemna nowoczesność" (w Wydawnictwie IBL PAN).
Przemówienia polskich polityków w latach 1918–2014 – edycja i opracowanie źródeł, analiza lingwistyczna, digitalizacja korpusu
Podstawowym celem naukowym projektu jest zebranie oraz lingwistyczne i politologiczne opracowanie ważnych - z historycznego punktu widzenia – przemówień polskich polityków wygłoszonych między 1918 a 2014 rokiem. Efekty projektu mają – w opinii wykonawców – przyczyniać się do należytego dokumentowania aktywności oratorskiej polskich polityków w okresie 100 lat istnienia niepodległego państwa polskiego.
Nowa Panorama Literatury Polskiej
Historia literatury oraz krytyka i interpretacja literacka The Institute of Literary Research PANNowa Panorama Literatury Polskiej to platforma służąca prezentacji wyników badań naukowych w środowisku cyfrowym. Wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu na szeroki i darmowy dostęp do treści na wysokim poziomie merytorycznym stanowiąc znak przemian współczesnej humanistyki pod wpływem mediów cyfrowych
Słownik polszczyzny XVI wieku i Internetowy słownik polszczyzny XVI wieku – tomy 36-43
Studia edytorsko-filologiczne, słownikowo-encyklopedyczne, dokumentacyjno-bibliograficzne The Institute of Literary Research PANW ramach projektu przewidziana jest kontynuacja długofalowych prac nad "Słownikiem polszczyzny XVI wieku", będącym naukowym słownikiem dokumentacyjnym, którego głównym założeniem jest opis polszczyzny epoki renesansu, czyli okresu kształtowania się języka narodowego. "Internetowy słownik polszczyzny XVI wieku" pozwoli rozszerzyć jego zasięg ze względu na nowe sposoby prezentacji materiału oraz publikację w medium cyfrowym. W ramach projektu są kontynuowane prace nad tomami 36-43 tradycyjnego słownika wychodzącego drukiem. Jako uzupełnienie słownika przewidzane są edycje szesnastowiecznych źródeł w postaci tekstu transkrybowanego z komentarzem filologicznym i poświęconych im studiów. Powstającą edycję internetową uzupełniać będzie biuletyn internetowy, pozwalający rozszerzyć refleksję teoretyczną nad materiałem językowym o zakres nieujmowany dotąd w słowniku. Realizacja proponowanego projektu badawczego znacząco rozwinie wiedzę o dawnej polszczyźnie, przyczyniając się do ocalenia dziedzictwa kulturowego Polski.