Artykuł / wywiad
Seria „Biblioteka Narodowa” ma już 100 lat
W tym roku mija sto lat od powstania „Biblioteki Narodowej” – najstarszej i najbardziej znanej serii literackiej w Polsce. Dotychczas ukazało się w niej 605 tomów najcenniejszych utworów literatury polskiej i światowej we wzorowych, fachowych i przystępnych opracowaniach, które wyszły spod piór najlepszych polskich literaturoznawców.
„Wydawnictwo Biblioteki Narodowej pragnie zaspokoić pilną potrzebę kulturalną i przynieść zarówno każdemu inteligentnemu Polakowi, jak i kształcącej się młodzieży wzorowe wydania najcelniejszych utworów literatury polskiej i obcej w opracowaniu podającym wyniki najnowszej o nich wiedzy” – napisano w deklaracji z pierwszych tomów serii.
Koncepcję serii „Biblioteka Narodowa” stworzyli profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego. Początkowo seria ukazywała się w Krakowskiej Spółce Wydawniczej, a od 1933 r. wydaje ją Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Prace nad „Biblioteką Narodową” nie zostały przerwane nawet podczas drugiej wojny światowej.
Dotychczas w serii ukazało się 605 tomów najcelniejszych utworów literatury polskiej i światowej. W ostatnich dniach września miała miejsce premiera najnowszego tomu serii – „Czterech dramatów” Cypriana Norwida ze wstępem i w opracowaniu Kazimierza Brauna. Wkrótce ma ukazać się kolejny tom – „Wybór pism Kazimierza Wyki” w opracowaniu Pawła Mackiewicza.
„Powiem bardzo osobiście, że jestem dumna, iż mamy w naszej kulturze coś tak wspaniałego i doniosłego jak Biblioteka Narodowa” – napisała Olga Tokarczuk w katalogu jubileuszowym. „I gdyby z jakichś powodów wysyłano mnie na bezludną wyspę, poprosiłabym sprytnie o wszystkie jej publikacje. Miałabym dość lektury do końca życia” – dodała.
Wydawnictwo Ossolineum powstało w 1827 roku we Lwowie i jest najstarszą działającą nieprzerwanie oficyną wydawniczą w Polsce. Powołane przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego z myślą o publikowaniu opracowań historycznych i literaturoznawczych będących wynikiem pracy naukowej nad zbiorami Ossolineum, szybko stało jednym z najważniejszych ośrodków polskiego życia wydawniczego.
Po wojnie Zakład Narodowy im. Ossolińskich został przeniesiony do Wrocławia. Od 1953 roku działał jako placówka Polskiej Akademii Nauk, a Wydawnictwo, posiadające oddziały w kilku miastach, stało się potentatem na ówczesnym rynku, zwłaszcza w dziedzinie książki naukowej. W latach 90. Wydawnictwo skomercjalizowano, w 2007 roku Zakład Narodowy im. Ossolińskich został jego większościowym właścicielem, a w roku 2013 wróciło w jego struktury.