Artykuł / wywiad
O „Geopolonistyce” na Uniwersytecie w Grodnie
Międzynarodowa konferencja naukowa „Mickiewicz i romantycy wobec kultur wschodniosłowiańskich” stała się okazją do zapoznania uczestników z projektem „Geopolonistyka”. W konferencji uczestniczyli redaktorzy „Biuletynu Polonistycznego" – Olga Zakolska i Piotr Bordzoł.
Współpraca Państwowego Uniwersytetu Grodzieńskiego imienia Janki Kupały z polskimi ośrodkami naukowymi datuje się na rok 1987. Wówczas zawarto pierwszą umowę o współpracy Uniwersytetu z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Krakowie. Przedmiot umowy dotyczył badań naukowych i współpracy w zakresie dydaktyki. W 1988 roku, na kanwie międzynarodowej konferencji naukowej „W świecie Elizy Orzeszkowej”, w której uczestniczyła m.in. Profesor Swietłana Musijenko, zrealizowano w Grodnie cykl wykładów z literatury polskiej.
Katedra Filologii Polskiej na Uniwersytecie Grodzieńskim powstała w 1989 roku. Wkrótce odbyły się dwie międzynarodowe konferencje naukowe: poświęcona Zofii Nałkowskiej oraz problematyce kontaktów językowo-literackich na pograniczu. Katedra współpracowała z polskimi ośrodkami polonistycznymi w Białymstoku, Gdańsku i Krakowie. Kwitło życie naukowe, organizowano liczne konferencje poświęcone m.in. twórczości Adama Mickiewicza, Elizy Orzeszkowej i Zofii Nałkowskiej. Podejmowano tematykę ościennych języków i kultur słowiańskich, dydaktyki i metodyki interpretacji dzieł literackich.
Kierownikiem Katedry od początku jej istnienia była Profesor Swietłana Musijenko, uczennica Wiktora Choriewa, rosyjskiego slawisty, znawcy literatury polskiej. Badania Profesor Musijenko nad literaturą polską mają swoje początki w refleksji nad życiem i twórczością Zofii Nałkowskiej, pisarki związanej z Grodnem. Pokłosiem eksploracji polonistycznych Pani Profesor jest bogaty dorobek naukowy. Jednym z największych osiągnięć jest stworzenie i wieloletnia opieka nad Muzeum Zofii Nałkowskiej. Muzeum, otwarte 16 maja 1989 roku w budynku Uniwersytetu w Grodnie, gromadzi cenne eksponaty, m.in. związane z pobytem pisarki w mieście, jej działalnością społeczną i literacką. Z inicjatywy Pani Profesor powstało Centrum Naukowo-Dydaktyczne „Międzynarodowy Instytut Adama Mickiewicza”, które pełni istotną rolę w podtrzymywaniu relacji pomiędzy polonistyką grodzieńską a innymi ośrodkami na świecie.
Na zdjęciu: Profesor Swietłana Musijenko w Muzeum Zofii Nałkowskiej (Grodzieński Uniwersytet Państwowy im. Janki Kupały)
W Muzeum Zofii Nałkowskiej w Grodnie znajdziemy także cenne fotografie związane z życiem Elizy Orzeszkowej, dokumentujące m.in. pogrzeb pisarki i uroczystość odsłonięcia pomnika.
Utworzenie Katedry Filologii Polskiej wiązało się również z powołaniem biblioteki polonistycznej. Początek zbioru stanowił dar Profesor Swietłany Musijenko, która zainicjowała akcję gromadzenia książek.
Jednym z dowodów na bieżącą aktywność polonistyki grodzieńskiej jest konferencja naukowa „Mickiewicz i romantycy wobec kultur wschodniosłowiańskich” (Grodno, 31 maja – 1 czerwca 2019 roku). Wydarzenie zgromadziło badaczy z Białorusi (Grodno, Mińsk), Polski (Białystok, Poznań, Warszawa) i Szwajcarii (Berno). W trakcie obrad pogłębiono m.in. problematykę twórczości Adama Mickiewicza w kręgu literatur słowiańskich, a także w kontekście imagologicznym.
Spotkanie naukowców reprezentujących tak wiele polonistycznych ośrodków naukowych było znakomitą okazją do prezentacji oraz konsultacji założeń i wstępnych rozwiązań projektu „Geopolonistyka”. Redaktorzy „Biuletynu” mówili o tym, że zgodnie z realizowaną koncepcją umiejscowienie ośrodków polonistycznych na interaktywnej mapie pozwoli lokalizować miejsca, częstokroć nieznane i nieoczywiste, gdzie odbywa się proces kształcenia polonistycznego na różnym szczeblu, prowadzone są polonistyczne badania naukowe, bądź jest po prostu możliwy kontakt z językiem i kulturą polską. Czytelnik otrzyma kompletną informację o historii, strukturze, prowadzonych badaniach czy ofercie dydaktycznej.
Obecna formuła „Biuletynu” – podkreślali – wspiera współczesne badania polonistyczne, dzięki temu, że pozwala śledzić realizowane prace doktorskie, projekty badawcze, ofertę stypendiów i konkursów. W piśmie można również znaleźć informacje o nowościach wydawniczych i czasopismach (w tym spisy treści prezentowanych publikacji). „Geopolonistyka” pokaże dorobek środowisk polonistycznych z różnych zakątków świata. Dzięki identyfikacji polonistyk na całym świecie przyczyni się do rozwoju współpracy międzyinstytucjonalnej w wymiarze dydaktycznym i naukowym, wesprze wymianę kadry naukowej, pomoże upowszechniać i popularyzować wyniki badań, będzie inspiracją i punktem wyjścia do organizacji wydarzeń na skalę międzynarodową. Interaktywna mapa stanie się narzędziem krzewienia wiedzy o kulturze polskiej przez poszerzanie zasięgu jej oddziaływania w przestrzeni cyfrowej.
Wystąpienie na konferencji naukowej stało się również okazją do przybliżenia pracownikom jednostek naukowych technicznych aspektów organizacji „Geopolonistyki”, w tym wyjaśnienie szczegółów dotyczących pozyskiwanych ankiet, sposobów organizacji i prezentacji informacji, możliwości współpracy.
Program konferencji:
Informacje
Zobacz także
Nałkowska, Orzeszkowa i inni... Rozmowa z Panią Profesor Swietłaną Musijenko
Dzięki uprzejmości Grodzieńskiego Państwowego Uniwersytetu im. Janki Kupały, Katedry Badań Filologicznych „Wschód–Zachód” Uniwersytetu w Białymstoku, Międzynarodowego Instytutu Adama Mickiewicza w Grodnie, Biblioteki Naukowej Grodzieńskiego Państwowego Uniwersytetu im. Janki Kupały oraz Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku redaktorzy „Biuletynu Polonistycznego” – Olga Zakolska i Piotr Bordzoł – uczestniczyli w międzynarodowej konferencji komparatystycznej „Mickiewicz i romantycy wobec kultur wschodniosłowiańskich”. Konferencja stała się okazją do prezentacji Biuletynowych narzędzi wspomagających badania polonistyczne, a także dyskusji nad projektowaną interaktywną mapą ośrodków polonistycznych „Geopolonistyka”. Podczas spotkania członkowie Zespołu redakcyjnego „Biuletynu” mieli przyjemność rozmowy z Panią Profesor Swietłaną Musijenko – założycielką pierwszej na Białorusi katedry filologii polskiej, zasłużoną badaczką literatur i kultur słowiańskich. Zapraszamy do lektury.
Seria „Biblioteka Narodowa” ma już 100 lat
W tym roku mija sto lat od powstania „Biblioteki Narodowej” – najstarszej i najbardziej znanej serii literackiej w Polsce. Dotychczas ukazało się w niej 605 tomów najcenniejszych utworów literatury polskiej i światowej we wzorowych, fachowych i przystępnych opracowaniach, które wyszły spod piór najlepszych polskich literaturoznawców.
Israeli Universities' Emergency Fellowships for Ukrainians
Below is a list of Israeli Universities/institutions of higher learning that offer emergency fellowships for scholars/students from Ukraine. The list will get updated as more universities and departments join in every day. There are also several individual scholars or labs that are willing to offer fellowships. I will update the list when I get more info from them. You can also contact me directly and i will do my best to help you navigate the system: innale@openu.ac.il.
Wokół sztuki w miejscach śmierci. Rozmowa z Profesor Haliną Taborską
„Książka Haliny Taborskiej (...) jest swoistym wykładem estetyki wyrosłej na aktach antyhuministycznego występku. Realnie rzecz ujmując – wstępem do takiej „estetyki”, w którym otrzymujemy bardzo starannie opracowany dokument rozmaitych obiektów, form materiałowo-przestrzennych, „instalacji”, murali, organizacji muzealnych i działań dokumentacyjnych. A zatem różnych istniejących w przestrzeni publicznej form pośredniczących w naszym „widzeniu” niewobrażalnej zbrodni lub form „oślepiania”, chroniącego przed desktrukcyjnym działaniem jej ponownego zobaczenia. Książka, kolekcjonując niejako owe praktyki, ukazuje ich charakter i wielość. Zgromadzony w niej materiał badawczy i akademicki warsztat czynią z niej literaturową pozycję niezbędną nie tylko w badaniach wojennych zbrodni w Europie, ale – zwłaszcza w dziedzinie kulturoznawstwa, antropologii kulturowej i historii sztuki – badaniach symbolicznej reprezentacji masowych zbrodni.” (dr hab. Jan Stanisław Wojciechowski, prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie - z recenzji zamieszczonej na okładce)