Biuletyn Polonistyczny

Artykuł / wywiad

12.02.2019

„Sylwetki Polonistów”– Profesor Luigi Marinelli

Zapraszamy do lektury ankiety Profesora Luigiego Marinellego.

1. Postanowiłem zostać polonistą, gdy...

jako student slawistyki (rusycystyki) drugiego roku na Uniwersytecie we Florencji byłem w Warszawie po raz pierwszy w lecie 1977 r.

2. Gdy byłem studentem, mówili o mnie...

a) że jestem bardziej pijany na trzeźwo niż po pijanemu (Mauro Martini),

b) że „będzie ze mnie pociecha” (Wojciech Jekiel).

3. Lektura, do której wracam, to...

Biblia.

4. Nigdy nie przeczytałem...

             Biblii.
5. Bohater literacki, którego chciałbym spotkać...

Odyseusza po powrocie

6.  Bohater literacki,  którym nie chciałbym być...

Nie chciałbym być wieloma żyjącymi osobami, których niestety znam lub na szczęście nie znam (jak niektórych z naszych dzisiejszych tzw. polityków), a jeśli chodzi o bahaterów literackich, oni biedni jako tacy są naprawdę niewinni, więc chciałbym i mógłbym być każdym z nich.

7. Epoka literacka, w której chciałbym żyć, to...

              Barok.
8. Gdybym mógł spędzić jeden dzień z pisarzem, byłby to...

              Marcel Proust (gdyby on zaś odmówił zaproszenia, to Aleksander Wat).
9. Gdy czytam,...

               czytam.
10. Gdy nie czytam,...

              żyję.
11. Nie czytam, gdy...

udaję wielkiego uczonego (na szczęście rzadko).

12. Muzyka, przy której pracuje mi się najlepiej...

Żadna, bo albo słucham muzyki, albo pracuję (mały komentarz: pytanie to jest szczególnie idiotyczne, bo, chociaż wiem doskonale, że dużo ludzi słucha muzyki w czasie pracy, dla mnie ono brzmi mniej więcej jak: „lektura przy której pracuje mi się najlepiej..."),

13. Nic tak nie pomaga się skupić, jak...

samo skupienie (to jest cisza, wyłączenie komórki, ataraktyczny stan uczuciowo-emocjonalny, obojętność na codzienność, problemy społeczne i świat), czyli jedno z dwojga: albo skupienie jest w ogóle niemożliwe, albo jest luksusem, na który bardzo mało uprzywilejowanych ludzi może sobie dziś pozwolić.

14. Kim bym był, gdybym nie był tym, kim jestem?

wielkim kucharzem, a dla niektórych wybranych nawet nim jestem...


Luigi Marinelli:

ur. 1956, od 1994 r. profesor zwyczajny, kierownik Katedry Języka i Literatury Polskiej na Uniwersytecie „La Sapienza” w Rzymie. Członek  PAN i PAU, Tow. Lit. im. A. Mickiewicza. Komitetów, rad redakcyjnych polskich czasopism naukowych („Pamiętnik Literacki”, „Prace Filologiczne – seria literacka”, „Post-scriptum polonistyczne”). Pomysłodawca i redaktor naczelny pierwszej serii  włoskiej publikacji rocznej „pl.it –Rassegna italiana di argomenti polacchi”.  Interesuje się literaturą staropolską  i Oświecenia, ale także XIX-tego (studia o Mickiewiczu i Sienkiewiczu) i XX wieku (od futuryzmu i „trzech wariatów” do teatru Kantora, poezji Wata, itd.).
Obok stosunków polsko-włoskich i polsko-rosyjskich ważne ogniwo jego badań stanowi teoria literatury, ze szczególnym uwzględnieniem problemów historii i historiografii literackiej, oraz teorii i praktyki przekładu literackiego.

PUBLIKACJE:

           1981
 
[TR.] Tadeusz Kantor, Wielopole Wielopole, trad. L. Marinelli, Ubulibri, Milano, 1981 (tłum. z oryg. autorskiego maszynopisu - pierwsze wydanie światowe tej partytury).
 
[TR.] Tadeusz Kantor, testi in: La Classe Mortadi Tadeusz Kantor. Libro fotografico di Maurizio Buscarino, trad. L. Marinelli, Feltrinelli, Milano, 1981.
 
            1982
 
La scarpa all’occhiello di Bruno Jasieński, «Inventario», 1982 nr. 5/6, pp.40-43.
 
            1984
 
Quo vadis? Traducibilità e tradimento, «Europa Orientalis», 1984, III, pp.131-146.
 
            1985
 
Sincronia, diacronia e storia letteraria: considerazioni sui concetti di periodizzazione e di corrente, «L’ombra d’Argo», 1985 nr.5/6, pp.7-33.
 
 rec. Tullio De Mauro, Ai margini del linguaggio, Roma, Editori Riuniti, 1984, in «Alfabeta», 1985 nr.68, p.15.
 
rec.  Zbigniew Herbert, Rapporto dalla città assediata. 24 poesie, a c. di Pietro Marchesani, Milano, All’insegna del pesce d’oro, 1985, in «Europa Orientalis», 1985, IV, pp.312-315.
 
rec. Henryk Markiewicz, Swiadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa, PIW, 1985, in «Europa Orientalis», 1985, IV, pp.315-318 (in un unico estratto con la recensione precedente).
 
        1987
 
Dizionario Bompiani degli autori di tutti i tempi e di tutte le letterature, Milano, Bompiani, 1987; le voci: «Gałczyński, K.I.»; «Grotowski, J.M.»; «Kantor, T.»; «Parnicki, T.»; «Przyboś, J.»; «Różewicz, T.»; «Schulz, B.»; «Słonimski, A.»; «Staff, L.»; «Tuwim, J.»; «Ważyk, A.»; «Wierzyński, K.».
 
rec. Czesław Miłosz, Storia della letteratura polacca, vers. ital. di L.Faberi, Bologna, CSEO Biblioteca, 1983, in «Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiello∫skiego. Prace Historyczne», nr.82: Studia italo-polonica, vol.2, a c. di S.Cymarski e R.K.Lewański, Kraków 1987, pp.141-146.
 
            1988
 
rec. AAVV, Swojskość i cudzoziemszczyzna w dziejach kultury polskiej, a c. di Zofia Stefanowska, Warszawa, PWN, 1973, in «Literary Studies in Poland/Etudes Littéraires en Pologne», 1988 nr.XIX (numero monografico: L’Autre dans la culture polonais), pp.144-160 (traduz. inglese di F.Fantaccini).
 
rec. AAVV, Cultura e nazione in Italia e Polonia dal Rinascimento all’illuminismo, a c. di Vittore Branca e Sante Graciotti, Firenze, Olschki, 1986, in «Literary Studies in Poland/Etudes Littéraires en Pologne», 1988, nr.XIX (numero monografico: L’Autre dans la culture polonaise), pp.160-163 (traduz. francese di R. Castle)
 
rec. AAVV, Rinascimento letterario italiano e mondo slavo. Rassegna degli studi dell’ultimo dopoguerra, a c. di Sante Graciotti e Emanuela Sgambati, Roma, Comitato Italiano dell’Assoc. Internaz. per lo Studio e la diffusione delle Culture Slave (UNESCO), 1986, in «Odrodzenie i Reformacja w Polsce», 1988, XXXIII, pp.290-296 (trad. pol. di P.Salwa);
 
rec. vers. ital. (lievemente ampliata) della stessa recens. in «Ricerche slavistiche», XXXII-XXXV, 1985-1988, pp.276-283
 
            1989
 
Kniaźnin-Kochanowski: antecedenti e implicazioni della traduzione latina dei  T r e n y, «Ricerche slavistiche», XXXVI (1989), pp.217-253; rist. in: L’eredità classica in Italia e Polonia nel Settecento, a c. di J. Hübner-Wojciechowska, Wrocław, Ossolineum, 1992, pp. 89-115.
 
            1990
 
L’Adone polacco: testo e traduzione. Dissertazione finale per il dottorato di ricerca in “Slavistica” (II ciclo), Roma 1990 (dattil./maszynopis powiel. - D.Lgs.Lgt. 31 agosto 1945, n. 660).
 
Bohomolec-Kochanowski: notazioni in margine all’edizione del 1767, con una postilla a proposito di  Treny, II 26, inAAVV, Filologia e letteratura nei Paesi slavi. Studi in onore di Sante Graciotti, a c. di G.Brogi Bercoff, M.Capaldo, J.Jerkov, E.Sgambati, Roma, Carucci, 1990, pp. 243-250.
 
Figure foniche nell’anonima traduzione polacca dell’«Adone» di G.B.Marino, in AAVV, Munera polonica et slavica Riccardo Lewanski oblata, S.De Fanti curante, Udine, ILLEO, 1990, pp.153-171. 
 
 O rękopiśmiennym i anonimowym charakterze poezji polskiego baroku: cenzura jako hipoteza konieczna, in AAVV,Staropolska kultura rękopisu, a c. di Hanna Dziechcińska, Warszawa, IBL, 1990, pp.43-66.
 
The Dream of Love: “Medieval” Elements in Szymon Zimorowic’s Roksolanki. I. Versification, in AAVV, La perception du Moyen Age à l’epoque du Baroque en Pologne, Ukraine et Russie, a c. di Giovanna Brogi Bercoff, in «Ricerche slavistiche», vol.XXXVII, 1990, pp.217-235.
 
            1991
 
Proust e la critica slava, nel vol. V: La prigioniera, della edizione BUR di M.Proust,Alla ricerca del tempo perduto, a c. di Giovanni Bogliolo, Milano, Rizzoli, 1991, pp.49-121.
 
Dwie Psyche polskiego baroku. L.Apuleius, E.Udine, G.B.Marino, Anonim tłumacz «L’Adone» i J.A.Morsztyn, «Ricerche slavistiche», XXXVIII, 1991, pp.177-199.
 
(con Alina Nowicka-Jeżowa), Fortuna Adonidesowa, Tłum. Mikołaj Grodziński, podali do druku L.Marinelli i A.Nowicka Jeżowa, «Ogród», IV (1991), nr.2, pp.12-24.
 
            1992
 
[red.] G.Marino/Anonimo,   La  Novelletta/Bajka.  La P s i c h e  polacca.   Migrazioni del  IV  canto dell’ A d o n e,  a cura di L.Marinelli, Parma, Archivio Barocco, 1992.
 
Uwagi wstępne nad problemem wydania polskiej siedemnastowiecznej wersji  L’Adone  Giambattisty Marina,   in AAVV,  Problemy edytorskie literatur słowiańskich, vol.I, a c. di J. Pelc e P.Pelcowa,  Wrocław, Ossolineum, 1992, pp. 189-201.
 
Nota bio-bibliografica in: J.Andrzejewski,La volpe d’oro, trad. di A.Salmon Vivanti, Roma, Theoria, 1992, pp.7-9.
 
            1993
 
[red.] G. Marino - Anonim,  Adon, edizione critica a c. di L.Marinelli e K.Mrowcewicz, vol.I, Testo e sommario; vol.II, Introduzione e apparato critico, Roma-Varsavia, La Fenice-IBL,  1993.
 
Su  valdismo, husitismo e inquisizione  nelle terre polacche in appendice a:  Cesare G.De Michelis,La valdesia di Novgorod. «Giudaizzanti» e prima riforma, Torino, Claudiana, 1993, pp. 173-203.
 
rec. G.MAVER, Literatura polska i jej związki z Włochami, a c. di A.Zieliński, Warszawa, PWN, 1988 in: «Annali dell’Istituto Universitario Orientale di Napoli. Slavistica»,  AION – Slavistica n.1, 1993, pp.421-429.
 
            1994
 
[red.] A.Wat, Lucifero disoccupato, a c. di L. Marinelli, Salerno Editore, Roma, 1994.
 
La letteratura polacca nelle enciclopedie italiane del dopoguerra: considerazioni sul problema della divulgazione scientifica, con una lettera semiaperta a un “divulgatore” polonista, inAAVV,La letteratura polacca contemporanea in Italia. Itinerari d’una presenza. Studi in memoria di Marina Bersano Begey, a cura di P. Marchesani, Roma, La Fenice Edizioni, 1994, pp.57-72.
 
L’una e l’altra parte di Aleksander Wat, introduzione e nota bio-bibliografica a: A.Wat, Lucifero disoccupato, Roma, Salerno, 1994, pp.7-30.
 
Sull’anticostantinianesimo del polacco Jędrzej Gałka di Dobczyn, in «Protestantesimo», 1994, nr.1, pp.41-57.
 
«Polonia: letteratura»,  voce-aggiornamento in Enciclopedia Italiana fondata da Giovanni Treccani,V appendice, Roma 1994.
 
rec. E.GŁĘBICKA, Łacińska poezja F.D.Kniażnina, Wrocław, Ossolineum, 1993 in: «Ricerche slavistiche»  XLI, 1994, pp. 365-370.
 
Wokół Marina i polskiego Adona, stenogramma dell’incontro con Luigi Marinelli e Krzysztof Mrowcewicz tenutosi all’Università di Varsavia il 31 gennaio 1994, a c. di J.K.Goliński, in «Ogród» VII, 1994 n.1, pp.86-107.
 
            1995
 
[red.] A.Wat, L’ebreo errante, a c. di L. Marinelli, Salerno Editore, Roma 1995.
 
Appunti su sarmatismo, italianismo ed europeismo nella poesia barocca polacca. Il ruolo di Marino e del marinismo, in AAVV, La nascita dell’Europa. Per una storia delle idee fra Italia e Polonia , a c. di S.Graciotti, Firenze, Olschki, 1995, pp.257-283.
 
Il polacco errante, introduzione e nota bibliografica in: A.Wat, L’ebreo errante, Roma, Salerno 1995, pp.7-23.
 
Quanti Pastori fidi nell’Arcadia sarmatica?, in AAVV, Cultura e traduzione, a cura di K.Żaboklicki e M. Piacentini, Roma-Varsavia, 1995, pp.43-52.
 
Sarmatyzm, italianizm, europejskość poezji polskiej epoki baroku (Rola Marina i marinizmu), in AAVV, Od Lamentu świętokrzyskiego do Adona. Włoskie studia o literaturze staropolskiej, Warszawa, Tow. Lit. im.A.Mickiewicza, 1995, pp.245-268.
 
Un’inedito di Jacopo Paleologo (Iacobus Paleologus, Disputatio scholastica), in «Protestantesimo» 50, 1995 n.3, pp.218-224.
 
Akafist Naświętszej Pannie (1648) - pierwszy utwór Symeona Połockiego, in «Ricerche slavistiche» vol. XLII, 1995, pp. 239-280.
 
Jad w kościele. Symbolika venenum w pismach Jędrzeja Gałki z Dobczyna na tle średniowiecznego antykonstantynizmu, in AAVV, Literatura i kultura polskiego średniowiecza. Człowiek wobec świata znaków i symboli, a c. di J.Pelc e H.Samsonowicz, Warszawa, 1995, pp.113-126.
 
Risposta alla inchiesta della rivista «Barok» (Varsavia) sullo stato degli studi sul barocco in Europa, in «Barok» II, 1995 n.2, pp.192-195.
 
            1996
 
Il barocco letterario in Polonia, in AAVV, Il barocco letterario nei paesi slavi, a c. di G.Brogi Bercoff, Roma, La Nuova Italia Scientifica, 1996, pp.137-184.
 
Postilla al Polockij polacco: Akafist Naświętszej Pannie, in AAVV,L’Ucraina del XVII sec. tra Occidente e Oriente  d’Europa , a c. di  O.Myšanyč, Kyjiv-Venezia,  1996, pp.445-470.
 
Poeti polacchi (introduzione, cura e note biografiche su 1O poeti polacchi del periodo 1900-1945 (Staff, Leśmian, Pawlikowska-Jasnorzewska, Iwaszkiewicz, Tuwim, Jasieński, Przyboś, Czechowicz, Gałczyński, Baczyński), in AAVV, Poesia europea del Novecento.  1900-1945, ac. di P.Gelli, Skirà, Milano, 1996, pp.705-733.
 
Lo stupore della gloria(Il Nobel a Wisława Szymborska), «L’Unità 2», venerdì 4 ottobre 1996, p.2.
 
            1997
 
Polski Adon. O poetyce i retoryce przekładu, Warszawa [seria “Nauka o literaturze polskiej za granicą”, n.1], Świat Literacki,  Izabelin 1997.
 
[red.]AAVV,Polonia, Italia e culture slave: aspetti comparati fra storia e contemporaneità (VI Convegno dei polonisti italiani, in memoria di Bronisław Biliński) (Roma, Accad.Polacca,11-12 dicembre 1996, a cura di L.Marinelli, M.Piacentini, K.Żaboklicki, Roma-Varsavia, Accademia Polacca delle Scienze, 1997, pp.324.
 
[red.] I.Krasicki, Avventure di Niccolò d’Esperientis (Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki), a c. di L. Marinelli, Voland, Roma, 1997.
 
Postfazione: Krasicki nostro contemporaneo, traduzione e note in: I.Krasicki, Avventure di Niccolò d’Esperientis (Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki), Roma, Voland, 1997, pp. 161-171.
 
«Pastor fido» B. Guariniego w polskich przekładach XVII wieku, inAAVV, Historia - Teoria i krytyka - Sztuka przekładu (w stulecie urodzin Jana Parandowskiego), a c. di A.Nowicka-Jeżowa, Warszawa, PWN, 1997, pp.144-157.
 
Sulla fortuna di Sienkiewicz in Italia e in Russia. Appunti sparsi per una tipologia della recezione, in AAVV, Polonia, Italia e culture slave: aspetti comparati fra storia e contemporaneità, Atti del Convegno dei Polonisti italiani  in memoria di Bronisław Biliński, a c. di L.Marinelli, M.Piacentini e K.Żaboklicki, Roma-Warszawa 1997, pp. 161-172. 
 
Semiologia stosunków interkulturalnych a zagadnienia analizy przekładu literackiego,in AAVV, Badania porównawcze - dyskusja o metodzie (Radziejowice, 6-8 febbraio 1997), a c. Di A. Nowicka Jeżowa, Świat Literacki,Warszawa 1997, pp. 138-141.
 
żywocie i cudach B.Stanisława Kostki Daniello Bartolego w polskim przekładzie Wojciecha Tylkowskiego - «polihistora ośmieszonego», in AAVV,  Kultura staropolska (XVI-XVIII w.) a kultura europejska. Księga ku czci prof. J.Tazbira, a c. di S.Bylina et alii, Warszawa, PWN, 1997, pp.341-355.
 
Rok 1795 a historycy literatury, in «Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A.Mickiewicza»XXXII/1997, pp. 95-105.
 
Cura delle voci relative alla letteratura polacca ed estensione della voce generale «Polonia. Letteratura» in Piccola Enciclopedia Treccani, Roma, Istituto dell’Enciclopedia Italiana, 1997
 
Voce di aggiornamento «Polonia. Letteratura» per il II Supplemento del Lessico Universale Italiano, Roma, Istituto dell’Enciclopedia Italiana, 1997.
 
Introduzione e traduzione di: Andrzej Szczypiorski, La treccia, in “Ecos” (Dossier Polonia), 1997 n. 5, pp. 36-46.
 
Intervista radiofonica (Radio RAI III, 16 settembre 1997, ore 15.30; programma «Caffè Europa», intervistatrice: Eva Clausen) su: «I caffè letterari in Polonia (Cracovia e Varsavia)».
 
            1998
 
[red.] AAVV, Per Mickiewicz, Convegno internazionale in occasione del bicentenario della nascita. Roma, 14-16 dicembre 1998, a cura di A. Ceccherelli, L.Marinelli, M.Piacentini, K.Żaboklicki, Roma-Varsavia, Accademia Polacca delle Scienze, 2001.
 
[red.] Adam Mickiewicz, Sonetti, trad. di U. Norsa, a cura di L. Marinelli, Roma, Di.S.S.Eu.C.O. («Il sonetto nelle letterature slave» 1), 1998.
 
O polonistyce na Uniwersytecie “La Sapienza”: krótka historia, niektóre dane oraz kilka perspektywicznych myśli, in AAVV, Kongres Polonistyki zagranicznej, Warszawa 4-6 września 1998, a c. di D. Chemperek, Lublin, Wydawnictwo UMCS, 1998, pp.69-79.
 
Semiologia stosunków interkulturowych a zagadnienia analizy przekładu literackiego, in AAVV, Badania porównawcze. Dyskusja o metodzie, a c. di A. Nowicka-Jeżowa, Świat Literacki, Izabelin 1998, pp. 138-141.
 
            1999
 
[red.] Translation, Adaptation, Reworking in Polish, Ukrainian and Russian Culture (17th-18th centuries) (Gargnano sul Garda, 25-29 settembre 1996), a c. di G.Brogi Bercoff, M.Di Salvo, L.Marinelli, Alessandria, Edizioni dell’Orso 1999, pp.474;
 
La periodizzazione della letteratura polacca, in AAVV,Le letterature dei paesi slavi: storia e problemi di periodizzazione, a c. di G. Brogi Bercoff, red. M. Camuglia, Milano, AIS, 1999, pp. 47-68.
 
            2000
 
Wat et son siècle (d’un côté et de l’autre), in AAVV, La littérature polonaise du XXème siècle. Textes, styles et voix, a c. di H.Włodarczyk e H.Konicka, Paris, Institut d’études slaves, 2000, pp. 267-278.
 
O “zagadce” Naświętszej Panny Kwietnej: przyczynek do Mickiewiczowskiej “mariologii”, «Pamiętnik Literacki», 2000 nr. 3, pp. 201-208.
 
            2001
 
[red.] Nowicka-Jeżowa, Morsztyn e Marino.  Un dialogo poetico dell’Europa barocca, Roma, Collana di “Ricerche Slavistiche”, Nuova Serie, vol. 1],  Il Calamo, 2001.
 
Sul barocco slavo, in dispense di AAVV, Per una storia comparata delle letterature slave ad uso del corso di dottorato in “Filologia e letterature comparate dell’Europa centro-orientale, Roma, DiSSEuCO, 2001 (dattiloscritto).
 
Ziemia wartością, in AAVV, Pokłosie. Sesja międzynarodowa poświęcona jubileuszowi Juliana Kawalca, red. K.Strzelewicz, Związek literatów polskich w Krakowie, 2001, s.58.
 
O polonistyce na Uniwersytecie “La Sapienza”: krótka historia, niektóre dane oraz kilka perspektywicznych myśli, in AAVV, Polonistyka na świecie. Pierwszy kongres polonistyki zagranicznej (wybór materiałów), a c. di St. Dubisz, A.Nowicka-Jeżowa, J.Święch, Warszawa, Wydz. Polonistyki, 2001, pp.296-306 (ristampa, v. sopra, 1998).
 
            2002
 
Letteratura mariana polacca, introduzione e antologia a c. di L.Marinelli in AAVV, Testi  mariani del secondo millennio, vol. 8,  a cura di F. Castelli, Roma, Città Nuova, 2002, pp. 721-804.
 
Il 1795 e gli storici della letteratura, in AAVV, Polonia 1795/Venezia 1997. Morte ed eredità di due Repubbliche, a c. di Hanna Osiecka-Samsonowicz, Warszawa, IS PAN/OBTA, 2002, pp.81-98.
 
Sulla letteratura polacca in Italia negli ultimi dieci anni:  canone, anticanone e bigos, in AAVV, Cinque letterature oggi. Letteratura polacca, Atti del Convegno presso l’Università di Udine, 16-17 novembre 2001, a c. di A. Cosentino e S. De Fanti, Udine, Forum, 2002, pp.133-145.
 
„La porta senza chiave”: appunti sparsi sull’io lirico nella poesia polacca contemporanea tra testimonianza, confessione e sfida (Miłosz, Herbert, Szymborska), in AAVV, Tra dispersione e riconoscimento. L’io lirico nella contemporaneità, a c. di R. Antonelli, «Critica del testo» 2002 n.1.
 
Dwuznaczność “Quo vadis?”, in AAVV, Od Rzymu do Rzymu. Studia o „Quo vadis?” Henryka Sienkiewicza z okazji stulecia ukazania się powieści, a c. di J. Axer e M. Bokszczanin, OBTA- Verum, Warszawa 2002, pp. 201-213.
 
Odpowiedź na Ankietę jubileuszową «Pamiętnika Literackiego»(1902-2002), «Pamiętnik Literacki», numero XCIII per il centenario della rivista, 2002 n.1, pp. 49-54.
 
La traduzione, in Valerio Valoriani (a c. di), Kantor a Firenze, (Memorie del Teatro 3), Titivillus Edizioni, Corazzano, 2002, pp.63-68.
 
Un ricordo di Michele Colucci, russista polonofilo, «Russica Romana» IX, numero in memoriam Michele Colucci, 2002, pp. 319-323.
 
Włochy Wata[L’Italia di Wat], in AAVV, W “antykwariacie anielskich ekstrawagancji”. O twórczości Aleksandra Wata - w setną rocznicę urodzin, a c. di J.Borowski e W. Panas, Lublin, KUL, 2002, pp.329-343.
 
Epoka saska. Szkic do przyszłej syntezy włoskiej,  in AAVV, Świt i zmierzch baroku, a c. di M.Hanusiewicz J. Dąbkowska e A.Karpiński, Lublin, KUL, 2002, pp.407-422.
  
           2003
 
[red.] Tadeusz Kantor, La classe morta, trad. L. Marinelli, a c. di L. Marinelli e S. Parlagreco, Libri Scheiwiller, Milano 2003 (pierwsze wydanie światowe partytury Umarłej Klasy).
 
Kantor w cieniu Schulza, in AAVV,  W ułamkach zwierciadła. Bruno Schulz w 110 rocznicę urodzin i 60 rocznicę śmierci, a c. di M. Kitowska Łysiak, W. Panas,  TN KUL, Lublin 2003, pp. 411-429.
 
La traduzione come dialogo interiore: Umberto Norsa (1866-1943), sconosciuto arcitraduttore della letteratura polacca, e la sua versione dei “Treny”, in AAVV, Traduzione e dialogo tra le nazioni. Convegno internazionale in memoria di Enrico Damiani (Napoli 27-30 settembre 2002), a c. di J. Żurawska, L’Orientale-Columbinum, Napoli-Kraków 2003, pp. 113-122.
 
Negoziando coi morti, in: Tadeusz Kantor, La classe morta, a c. di L. Marinelli e S. Parlagreco, Libri Scheiwiller, Milano 2003, pp. 217-221.
 
Dwuznaczność «Quo vadis», in AAVV, Od Rzymu do Rzymu. Studia o  «Quo vadis?» Henryka Sienkiewicza, a c. di J.Axer e M.Bokszczanin, Warszawa, OBTA, 2003.
 
„Giovani e nudi”. Dialogo con Luigi Marinelli sulla slavistica, i piaceri della vita e altro, a c. di A. Catalano e S. Guagnelli, “e-Samizdat”, I/2003 n. 1, pp. 9-20.
 
                2004
 
[red.] AAVV, Storia della letteratura polacca, a cura di Luigi Marinelli, Einaudi, Torino 2004 (parti d’autore: Prefazione, pp. XI-XVI, Letteratura dell’età barocca e Il Settecento e l’Illuminismo, pp. 91-177).
 
O autorze-tłumaczu Adona: przypuszczenia, dedukcje, prawdopodobieństwa, in AAVV, Corona Scientiarum. Studia z historii literatury i kultury nowożytnej ofiarowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, a c. Di Juliusz A. Chrościcki, Neriton, Warszawa 2004, pp. 327-342.
 
Quo vadis? Traducibilità e tradimento(ristampa/przedruk con nuova introduzione dell’articolo del 1984), „e-Samizdat” II/2004 n.3, pp. 129-139.
 
Nel dubbio di Miłosz la fonte amara della sua salvezza, “Il Manifesto” martedì 17 agosto 2004, p. 12 (necrologio in occasione della morte del poeta).
 
rec. A. Ceccherelli, Od Suriusa do Skargi. Studium porównawcze o “Żywotach świętych”, Świat Literacki, Izabelin 2003, in “Studi Slavistici” I, 2004, pp. 295-299
 
rec. G. Massino, Fuoco inestinguibile. Franz Kafka, Jizchak Löwy e il teatro yiddish polacco, Bulzoni Editore, Roma 2002, in “Studi Slavistici” I, 2004, pp. 299-301.
 
                2005
 
Polonocentryzm w historii literatury – jego racje i ograniczenia (w uniwersyteckiej syntezie historycznoliterackiej), in AAVV, Polonistyka w przebudowie (Zjazd Polonistów 22-25 września 2004), vol. II, a c. di M. Czermińska, S. Gajda, K. Kłosiński, A. Legeżynska, A. Z. Makowiecki, R. Nycz, Universitas, Kraków 2005, pp. 193-209.
(N.B. ten sam artykuł został dwa razy przedrukowany w innych wydawnictwach polskich: „Teksty Drugie”, 2005 nr 1/2, pp. 198-214;  „Postscriptum polonistyczne”, 2004/2005 nr 2/1, pp. 37-56)
 
Un mistero italo-polacco del Seicento: Jan Grotkowski poeta e diplomatico, in AAVV,Per Jan Ślaski. Scritti offerti da magiaristi, polonisti, slavisti italiani, a c. di A. Ceccherelli, D. Gheno, A. Litwornia, M. Piacentini, A.M.Raffo,  Unipress, Padova 2005, pp. 267-278.
 
Ricerca di una patria. L’Europa familiare di Miłosz fra Šeteiniai e la baia di San Francisco, in AAVV, I Nobel letterari polacchi. Convegno dedicato al contributo della letteratura polacca alla cultura europea, Mimep-Docete, Pessano 2005, pp. 49-65.
 
Specializzazione e nuove integrazioni: qualche riflessione sugli studi slavistici (in Italia e a Roma) dopo il 1989, in“Scienze Umanistiche” I (2005), pp. 123-131.
 
Italianizm, konceptyzm, marinizm, in „Barok. Historia. Literatura. Sztuka” XII/1 (23), 2005, tom poświęcony pamięci Profesora Janusza Pelca, Neriton, Warszawa 2005, pp. 27-32
 
Italianismo, concettismo, marinismo, in „Barocco. Storia. Letteratura. Arte”, numero speciale (in italiano), Neriton, Warszawa 2005, pp. 77-82.
 
            2006
 
[red.] AAVV, Mickiewicz we Włoszech/Mickiewicz in Italia, ediz. bilingue., red./a cura di P. Krupka, L. Marinelli, Heliodor, Warszawa 2006.
 
Miłosz et l’autre Europe, in AAVV, Czesław Miłosz et le vingtième siècle, red. M. Delaperrière, SHLP et Institut d’Études Slaves, Paris 2006, pp. 21-31. 
 
Dwa posągi konne:Mickiewicz i Puškin między Kapitolem i Newą / Due statue equestri: Mickiewicz e Puškin fra il Compidoglio e la Neva, in AAVV, Mickiewicz we Włoszech/Mickiewicz in Italia, ediz. bilingue, red./a cura di P. Krupka, L. Marinelli, Heliodor, Warszawa 2006, s. 57-66 e pp. 62-71.
 
Per un altro studio dell’”Altra Europa”, in AAVV, Omosessualità e Europa. Atti del Convegno Internazionale (Roma 29-30 nov. 2005), a c. di A. Amenta e L. Quercioli Mincer, Lithos, Roma 2006, pp. 127-132.
 
                2007
 
[red.] Aleksander Wat, Lume oscuro, a c. di Luigi Marinelli, Lithos, Roma 2007.
 
[red.] AAVV,Italia, Polonia, Europa. Scritti in memoria di Andrzej Litwornia, a c. di A. Ceccherelli, E. Jastrzębowska, L. Marinelli, M. Piacentini, A.M.Raffo, G. Ziffer, PAN, Roma 2007.
 
[red.] AAVV, La Poloniatra identità nazionale e appartenenza europea, “pl.it” – rassegna italiana di argomenti polacchi 2007, Lithos, Roma 2007.
 
Riaggiustamento o legittimazione? Canone “europeo” e letterature “minori”, in AAVV, Il canone europeo, a c. di S. Bianchini e A. Landolfi, numero monogr. di “Critica del testo” X/1, 2007, pp. 105-125.
 
La fragile pace di Marco Aurelio, in AAVV, Da poeta a poeta. Del tradurre la poesia (Atti del Convegno, Lecce 20-22 ottobre 2005), a c. di A. Romanovic, G. Politi, Pensa Multimedia, Lecce 2007, pp. 445-467.
 
Il ciclo di sonetti di Mikołaj Sęp Szarzyński (c. 1550-1581): esercizi di traduzione, in AAVV,Italia, Polonia, Europa. Scritti in memoria di Andrzej Litwornia, a c. di A. Ceccherelli, E. Jastrzębowska, L. Marinelli, M. Piacentini, A.M.Raffo, G. Ziffer, PAN, Roma 2007, pp. 226-231.
 
Mój Wat,  in „Zeszyty Literackie”, 99 (2007 n.3), pp. 137-144.
 
Editoriale, in AAVV, La Poloniatra identità nazionale e appartenenza europea, “pl.it” – rassegna italiana di argomenti polacchi 2007, Lithos, Roma 2008, pp. 3-7.
 
Centri – periferie – confini. Aspetti e problemi del polonocentrismo nella storiografia letteraria, in AAVV, La Poloniatra identità nazionale e appartenenza europea, “pl.it” – rassegna italiana di argomenti polacchi 2007, Lithos, Roma 2007, pp. 51-71.
 
Kantor e l’ombra di Schulz, in „La figura nel tappeto. Letteratura. Spettacolo. Traduzione”,  a c. di A. Gebbia e e F. Gabizon,  Homolegens, Roma 2007, pp. 19-34.
 
Sull’ambiguità di Quo vadis?, in AAVV, Slavica et alia. Per Anton Maria Raffo, a c. di A. Ceccherelli, C. Diddi, D. Gheno, La Giuntina, Firenze 2007, pp. 317-335.
 
Przedmowa do: Storia della letteratura polacca / Historia literatury polskiej, red. L. Marinelli, in „Postscriptum”, 2007 n. 1 (53), pp. 11-15.
 
Un ricordo di Mauro Martini (10 III 1956 – 8 VIII 2005), in AAVV, La Poloniatra identità nazionale e appartenenza europea, “pl.it” – rassegna italiana di argomenti polacchi 2007, Lithos, Roma 2007, pp. 451-459.
 
[rec.] Joanna Olczak Ronikier, W ogrodzie pamięci(Znak, Kraków 2002), in: AAVV, La Poloniatra identità nazionale e appartenenza europea, “pl.it” – rassegna italiana di argomenti polacchi 2007 (rubrica “Cercasi editore”), Lithos, Roma 2007, pp. 546-548.
 
         2008
 
Fra Oriente europeo e Occidente slavo. Russia e Polonia, serie LEO – Laboratorio est/ovest 1, Lithos, Roma 2008.
 
[red.] AAVV, Polonia 1939-1989: la “quarta spartizione”, “pl.it” – rassegna italiana di argomenti polacchi 2008, Lithos, Roma 2008
 
Granice i zagranice historii literatury w czasach płynnej polonistyki„Wielogłos”, 2008 n. 2 (4), pp. 7-24.
 
Plurilinguismo, multiculturalismo e geopolitica. Alcune ovvietà e divagazioni su Ucraina ed Europa Centrale, in AAVV,Nel mondo degli Slavi : incontri e dialoghi tra culture : studi in onore di Giovanna Brogi Bercoff, a c. di M. G. Di Salvo, G. Moracci, G. Siedina,  vol. II,FUP, Firenze 2008, pp. 361-374.
 
Le témoignage et la compassion: les attitudes du sujet lyrique dans l’oeuvre de Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert et Wisława Szymborska, in AAVV, Le témoignage dans la littérature polonaise du XXe siècle, red. H. Konicka et Ch. Zaremba, Institut d’Études Slaves, Paris 2008, pp. 181-197.
 
Tłumaczenie „Manifestu z Ventotene”. Kilka uwag [“La traduzione del Manifesto di Ventotene. Qualche osservazione”], in Altiero Spinelli, Ernesto Rossi, Per un’Europa libera e unita. Manifesto di Ventotene, Regione Lazio, Roma 2008, pp. 23-27(nell’ambito della traduzione in tutte le lingue ufficiali dell’UE del Manifesto di Ventotene);
 
Editoriale, in AAVV,Polonia 1939-1989: la “quarta spartizione”, “pl.it” – rassegna italiana di argomenti polacchi 2008, Lithos, Roma 2008, pp. 5-10.
 
“Quelli che stanno in cima alle scale”. Nozioni minime e qualche riflessione su: 1956 e dintorni nella cultura e letteratura polacca, in “pl.it” – rassegna italiana di argomenti polacchi 2008, Lithos, Roma 2008, pp. 58-69
 
Ebrei ibridi. A proposito del libro “Un ebreo resta sempre un ebreo”…, “Studi slavistici” V (2008) pp. 203-210.
 
Mi ricordo il suo passo lento, corpulento..., in Jerzy Hordyński, Rimarrò uno straniero sotto ogni cielo, a c. di M. Lehnert e Lucia Petti, PAN, Roma 2008, pp. 14-19.
 
           2009
 
[red.] AAVV, Historia literatury polskiej, pod. red. Luigiego Marinellego (tłum. M. Woźniak), Ossolineum, Wrocław 2009, pp. 509 (polska wersja zmien. i rozszerz. / versione polacca riveduta e ampliata della Storia della letteratura polacca, a c. di L. Marinelli, Einaudi, Torino 2004; di L. Marinelli qui i capp.: Przedmowy, pp. 5-11; Literatura okresu baroku oraz Wiek XVIII i Oświecenie, pp. 88-156).
 
[red.] AAVV, 1989-2009: la nostra Polonia, “pl.it” - rassegna italiana di argomenti polacchi 2008, Lithos, Roma 2009.
 
Editoriale in: AAVV, 1989-2009: la nostra Polonia, “pl.it” - rassegna italiana di argomenti polacchi 2008, Lithos, Roma 2009, pp. 5-9.
 
“Tenere sotto controllo il dramma attraverso l’ironia”. Intervista a Stefania Piga, in AAVV, 1989-2009: la nostra Polonia, “pl.it” - rassegna italiana di argomenti polacchi 2008, Lithos, Roma 2009, pp. 313-316.
 
        2010
 
Granice i zagranice historii literatury w czasach płynnej polonistyki, in R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz (red.), Polonistyka bez granic, tom I: Wiedza o literaturze i kulturze, Universitas, Kraków 2010, pp. 3-19 (relazione di apertura al IV Congresso mondiale dei Polonisti, Kraków 9-11 ottobre 2008, gią pubblicata in „Wielogłos, v. 2008).
 
rec. di: Francesco M. Cataluccio, Vado a vedere se di là è meglio, Sellerio, Palermo 2010, in “Alias” (supplemento letterario de “il Manifesto”), n. 26, 26 giugno 2010, p. 22.
 
           2011
 
[red.] AAVV, Letteratura polacca, a c. di S. Cappellari e L. Marinelli, “Quaderni del Premio Letterario G. Acerbi” n. 12, Fiorini, Verona 2011.
 
Polonia: una letteratura nel cuore dell’Europa ovvero il centro della periferia, in Letteratura polacca, a c. di S. Cappellari e L. Marinelli, “Quaderni del Premio Letterario G. Acerbi” n. 12, Fiorini, Verona 2011, pp. 40-45.
 
Czesława Miłosza rodzinna Europa pomiędzy Szetejniami a zatoką San Francisco, „Postscriptum polonistyczne”, 2011 n. 1 (7), pp. 15-28.
 
Epica e etica: oltre il dantismo polacco, in Dante, oggi. Nel mondo, a c. di R. Antonelli, A. Landolfi, A. Punzi, “Critica del testo” XIV / 3, 2011, pp. 253-292.
 
The Polish Wolf and the Russian Bear. Images of Russia in post-1989 Polish essay-writing, in AAVV, Birthday Beasts' Book: Where Human Roads Cross Animal Trails ... : Cultural Studies in Honour of Jerzy Axer, a c. di Katarzyna Marciniak, “Artes Liberales”,Warsaw  2011, pp. 207-220.
 
Qualcosa è cambiato…, in Altri canoni / canoni altri.  Pluralismo e studi letterari, a cura di Ornella De Zordo, Fiorenzo Fantaccini, FUP, Firenze 2011, pp. 237-244  (anche on-line, all’indirizzo: http://www.fupress.com/Archivio/pdf/4789.pdf)
 
Nota introduttiva, in Bożena Keff, Madre, Patria, a c. di L. Quercioli Mincer, LEO – Laboratorio est/ovest n. 4, Lithos, Roma 2011, pp. 7-9.
 
Nota introduttiva, in Maria Zdziarska-Zaleska, La guerra sconosciuta. Diario della guerra polacco-bolscevica di una donna medico militare, a c. di L. Quercioli Mincer, Fondazione Camunitas, Brescia 2011, pp. 7-11.
 
Fiorella Simoni. Ricordo, in AAVV, Medioevo e Romanticismo. Ricordo di Fiorella Simoni, a c. di M. Beer e S. Polica, Viella, Roma 2011, pp. 23-25.
 
            2012
 
Kanony i kanonady. O kanonie „europejskim” i literaturach. „ mniejszych” (na przykładzie literatury polskiej), in AAVV, Europejski kanon literacki. Dylematy XXI wieku, a c. di Elżbieta Wichrowska, WUW, Warszawa 2012, pp. 90-106.
 
Polski dantyzm między epiką a etyką, „Roczniki Humanistyczne” LX, 2012 n. 1, pp. 127-163.
 
Polonia e polonistica nel “sistema Picchio”: qualche citazione e un ricordo, “Ricerche slavistiche” 10 (56), 2012, pp. 233-245.
 
Per Raffo-Kochanowski, “Europa Orientalis”  XXXI (2012), pp. 295-298.
 
La straordinaria capacità di ascoltare, in AAVV, Per Francesco Orlando. Testimonianze e ricordi, a c. di D. Ragone, ETS, Pisa 2012, pp. 155-158.
 
Aleksander Wat – Mój wiek (1977) / Il mio secolo (2013). Premessa, in “LEA. Lingue e Letterature d’Oriente e d’Occidente”, nuova serie, 2012 n. 1, pp. 67-76 (con un frammento-anticipazione della traduzione di Mój wiek, con testo a fronte) – Firenze University Press on-line
 
Sempre a metàNota introduttiva a: A. De Camillis, Ł. Kurembski, Il libro degli eventi. Calendario di storia e cultura polacca, LEO – Laboratorio est/ovest 7, Lithos, Roma 2012, pp. 9-12.
 
            2013

[red.] AAVV, La patria degli altri, a c. di M. Combi, L. Marinelli, B. Ronchetti, Sapienza Università Editrice (Studi Umanistici – serie interculturale), Roma 2013.


[red.] AAVV, Avanguardie e tradizioni nel XX e XXI secolo tra Polonia, Italia ed Europa, a c. di M. Ciccarini, L. Kuk, L. Marinelli, PAN, Warszawa-Roma 2013.


[trad. / red.] Aleksander Wat, Il mio secolo. Memorie e discorsi con Czeslaw Milosz, a c. di Luigi Marinelli, Sellerio, Palermo 2013.
La patria di nessuno: nazione, emigrazione e omosessualità in Witold Gombrowicz, in AAVV, La patria degli altri, a c. di M. Combi, L. Marinelli, B. Ronchetti, Sapienza Università Editrice, Roma 2013, pp. 41-60.


[con Michele Sganga], Avanguardia, amicizia e rivoluzione: intorno ai “Diari polacchi” di Luigi Nono, in AAVV, Avanguardie e tradizioni nel XX e XXI secolo tra Polonia, Italia ed Europa, a c. di M. Ciccarini, L. Kuk, L. Marinelli, PAN, Warszawa-Roma 2013, pp. 201-229.
La vendetta di Aleksander Wat, postfazione a: A. Wat, Il mio secolo. Memorie e discorsi con Czesław Miłosz, a c. di L. Marinelli, Sellerio, Palermo 2013, pp. 671-686.


Riflessioni (non solo) intorno alla versione italiana di “Mój wiek” di A. Wat, in AAVV, Omagiu Profesorului Constantin Geambaşu la 65 de ani, a c. di Antoaneta Olteanu, Edit. Univ. Bucureşti, Bucarest 2013, pp. 177-183 (versione ridotta e adattata della posiz. precedente).


Wat et l’Italie, in AAVV, Aleksander Wat sur tous les fronts, red. M. Delaperrière, Institut d’Études Slaves, Paris 2013, pp. 143-156.
Fiumi, città, continenti: la “carta geografica sentimentale” di Czesław Miłosz fra memoria e salvezza (con una traduzione di Cz. Miłosz, Capri), in “Limes. Rivista italiana di geopolitica”, 2013 n. 1, pp. 186-189.


Jarmark cudów cyzli Szymborska (i szymborskizm) we Włoszech, „Dekada Krakowska”, 2013 n. 4/5, pp. 6-17.


Riccardo Picchio (1923-2011), “pl.it” – argomenti polacchi, 2013, pp.  xxx  [introduzione alla ristampa dell’articolo: R. Picchio, Il “ciclo elegiaco” di Jan Kochanowski sullo sfondo della poetica cinquecentesca], on-line:
[con Michele Sganga] “Jak zapiski w dzienniku”. Polska Luigiego Nono, in “Muzyka. Kwartalnik”, LVIII, 2013 n. 4, pp.  3-32.


rec. Przemysław Strożek, Marinetti i futuryzm w Polsce, 1909-1939. Obecność – kontakty – wydarzenia, Instytut Sztuki PAN,  Warszawa 2012, 384 p., in „Europa orientalis”, XXXII/2013, pp. 339-344.
 
               2014

[con Agnieszka Stryjecka] Corso di lingua polacca con grammatica di base (livelli A1-B1 del QCR europeo), Hoepli, Milano 2014.


[red.] AAVV, Rodzinny świat Czesława Miłosza, pod red. T. Bilczewskiego, L. Marinellego, M. Woźniak, Wyd. UJ, Kraków 2014 (Akta międzynarodowej konferencji w Rzymie 1-4 grudnia 2011).


Rubare” i confiniin Il dramma senza confini. Frontiere dell’irrappresentabile sulle scene del Novecento, a c. di S. Carandini, Pacini Ediotre, Pisa 2014, pp. 83-92.


Chi sono i polacchi? in “Limes. Rivista italiana di geopolitica”: Polonia. L’Europa senza euro, Roma, gennaio 2014, pp. 57-65.


Tra canone e molteplicità: letteratura e minoranze, in AAVV, Dai pochi ai molti. Studi in onore di Roberto Antonelli, 2 voll. a c. di P. Canettieri e A. Punzi, Viella, Roma 2014, t. II, pp. 1041-1056


Dalla comune sofferenza alla comune speranza: Aleksander Wat e la letteratura russa, in Kesarevo KesarjuScritti in onore di Cesare De Michelis, a c. di M. Ciccarini, N. Marcialis, G. Ziffer, FUP, Firenze 2014, pp. 295-310.


Ferdydurke di Witold Gombrowicz, in AAVV, Letteratura europea, a c. di P. Boitani e M. Fusillo, vol. IV: I capolavori, Utet, Torino 2014, pp.
rec. Przemysław Strożek, Marinetti i futuryzm w Polsce, 1909-1939. Obecność – kontakty – wydarzenia, Instytut Sztuki PAN,  Warszawa 2012, in: „International Yearbook of Futurism Studies”, vol. 2014, ed. Gunther Berghaus, pp.  36-43 (versione ampliata, in inglese)
 
            2015
 
[red.] Dall’Europa illegale all’Europa unita. Gustaw Herling, a c. di M. Herling, L. Marinelli, Accademia Polacca di Roma, Roma-Warszawa 2015.


[red.] From the Frontiers of Writing: Pol/Ir/sh Intertexts, edited by Fiorenzo Fantaccini, Luigi Marinelli. "Studi Irlandesi. A Journal of Irish Studies" 2015 n. 5, pp. 13-142.


La fine e l’inizio. Intorno al futurismo polacco, in, L’Europa futurista. Simultaneità, costruttivismo, montaggio, a c. di  M. Ponzi e A. Mastropasqua, Mimesis, Milano 2015, pp. 137-155.


Tłumacz jako medium. Rzecz o literackości tłumaczenia teatralnego i o teatralności tłumaczenia literackiego: przywoływanie duchów Kantora, „Przekładaniec” (Cattedra UNESCO di traduttologia- Kraków), n. 31, 2015, pp. 140-153


Sulla corrispondenza Wat-Herling Grudzinski, in AAVV, Dall’Europa illegale all’Europa unita. Gustaw Herling, a c. di M. Herling, L. Marinelli, Accademia Polacca di Roma, Roma-Warszawa 2015, pp. 117-128.


Introduction (con Fiorenzo Fantaccini), in: From the Frontiers of Writing: Pol/Ir/sh Intertexts, edited by Fiorenzo Fantaccini, Luigi Marinelli. "Studi Irlandesi. A Journal of Irish Studies" 2015 n. 5, pp. 13-17.


rec.: Polish Culture in the Renaissance. Studies in the arts, humanism and political thought, ed. By . D. Facca, V. Lepri, FUP, Firenze 2013, “Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, LIX, Warszawa 2015, pp. 288-298 (in lingua polacca)
 
         2016
Szymborska. Un alfabeto del mondo, Donzelli, Roma 2016 (con Andrea Ceccherelli e Marcello Piacentini);
di L.M. i capitoli: AmoreCasoDonnaIncantoPoesiaSognoUtopiaZ come Zen? e l’appendice: La fiera dei miracoli, ovvero Wisława Szymborska (e lo szymborskismo) in Italia.
 
[con Michele Sganga] “Come note di diari”: La Polonia di Nono, in B.J. Wertenson, Ch. Storch (Hrsg.), Luigi Nono und der Osten, Are Musik Verlag, Mainz 2016, pp. 365-400.
 
Sarmatyzm, mesjanizm, polskość... i co dalej?, in AAVV, Język, literatura i kultura polska w świecie, red. Władysław Miodunka, red. Anna Seretny, vol. I, WUJ, Kraków 2016, pp. 17-29   (Biblioteka LingVariów Glottodydaktyka, t. 13 in 3 voll.).
 
Dwuznaczność Quo vadis?, in AAVV, Sienkiewicz dzisiaj. Eseje o twórczości Trylogii, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2016, pp. 201-2016 (pubblicazione speciale per il centenario della morte di Henryk Sienkiewicz / unico articolo di autore straniero)
 
Ambiguità di Quo vadis. Postfazione a: H. Sienkiewicz, Quo vadis?, Ponte Sisto, Roma 2016, pp. 501-517.
 
Presentazione, in: Katarzyna Chlebny, Macabra Dolorosa. Varietà DADA in 14 canzoni, a c. di G.O. Fasoli, Lithos, Roma 2016, pp. 7-12.
 
          2017 
 
Postfazione, in Jerzy Miziołek, Nel segno di Quo vadis? Roma ai tempi di Nerone e dei primi martiri nelle opere di Sienkiewicz, Siemiradzki, Styka e Smuglewicz, “L’Erma” di Bretschneider, Roma 2017, pp.225-233

Il sapere e l’amicizia: ancora qualche osservazione su Sante Graciotti polonista, «pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi», 8, 2017, pp. 176-184
https://plitonline.it/2017/plit-8-2017-176-184-luigi-marinelli

 
           2018

Politica dell'arte, politica della vita: Tadeusz Kantor fra teatro, arti visive e letteratura, a cura di Luigi Marinelli, Valentina Valentini e Andrea vecchia, Lithos ("leo - laboratorio est/ovest, 25), Roma 2018


Il tempo degli altri, a cura di Luigi Marinelli, Matilde Mastrangelo, Barbara Ronchetti, Sapienza Università Editrice, Roma 2018


"Una sorta di predecessore": Kantor e Beckett (con Tommaso Gennaro), in: AAVV, Politica dell'arte, politica della vita: Tadeusz Kantor fra teatro, arti visive e letteratura, a cura di Luigi Marinelli, Valentina Valentini e Andrea vecchia, Lithos ("leo - laboratorio est/ovest, 25), Roma 2018, pp. 111-124.


Tempo del carcerato, tempo del moribondo, tempo dell'arte. Attraverso Il mio secolo di Aleksander Wat, in: Il tempo degli altri, a cura di Luigi Marinelli, Matilde Mastrangelo, Barbara Ronchetti, Sapienza Università Editrice, Roma 2018, pp. 85-100

Una primavera di 500 anni fa…, ,Nota introduttiva a: Colantonio Carmignano, Viaggio della Serenissima S. Bona Regina in Polonia, a c. di A. Colelli, Lithos (leo – laboratorio est/ovest n. 27), Roma 2018, pp. 7-19.

Premessa di L. Marinelli, V. Valentini, in AAVV, Politica dell’arte, politica della vita: Tadeusz Kantor fra teatro, arti visive e letteratura, a cura di L. Marinelli, V. Valentini, A. Vecchia, Lithos (“Leo- laboratorio est/ovest “ n. 25), Roma 2018, pp. 9-16.

Introduzione. Il tempo degli altri. Paure e speranze degli esseri umani e dell’arte, Luigi Marinelli, Matilde Mastrangelo, Barbara Ronchetti in AAVV, Il tempo degli altri, a c. di L. Marinelli, M. Mastrangelo, B. Ronchetti, Sapienza Università Editrice 2018, pp. 1-8.

         2019

Kochanowski i kwestia sonetu. Międzykulturowość polskiego Renesansu, w: "Sława z dowcipu sama wiecznie stoi..." Prace ofiarowane Pani Profesor Alinie Nowickiej-Jeżowej z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej, red. M. Hanusiewicz-Lavallee, W. Pawlak, KUL, Lublin 2019, pp. 91-108
 

LUIGI MARINELLI in corso di stampa/ w druku:

Giovani e gioventù tra “forma” e omologazione”: Gombrowicz e Pasolini intorno al ’68, “Europa Orientalis” 38, 2018/19

Il 1918 polacco: periodizzazione, miti, paradossi e paradigmi storici, in AAVV, Il 1918 nel mondo slavo: i cambiamenti dei paradigmi culturali. Atti del Dies Academicus dell’Accademia Ambrosiana di Milano – Classe di Slavistica, 8-9 ottobre 2018, a c. di M. Pliukhanova e A. Dell’Asta

Variantistica e traduzione: Campo di Fiori di Czesław Miłosz e le sue vicende italiane, in AAVV, Festschrift Rita Giuliani, a c. di S. Toscano e J. Nikolaeva, Lithos, Roma 2019

Sulla traduzione poetica in Polonia tra Cinque- e Seicento: imitazione e fedeltà, in P. Salwa, M. Wojtkowska-Maksymik, L’epica cavalleresca dell’età moderna: un modello europeo, Atti del Convegno internazionale, Roma – Accademia Polacca, 20-21 settembre 2018

Poeta “przejścia”: o sonetach Sępa Szarzyńskiego / Poet of „Passage”: on Sęp Szarzyński’s Sonnets, in T. Bilczewski, M. Popiel [red.], Zagraniczna Historia Polskiej Literatury / A Foreign History of Polish Literature

Il 1918 e la letteratura polacca: fine, inizio e séguito, in AAVV, Tra mito, sogno e realtà: Polonia, Italia, Europa 1918-2018, convegno internazionale Torino-Milano 29 novembre – 1 dicembre 2018, a c. di L. Bernardini e K. Jaworski, “pl.it” – Rassegna italiana di argomenti polacchi, 2019  

 

Biografia

Born in Perugia, 24/12/1956.
*MA degree in Polish Language and Literature (1983) at the University of Florence (Faculty of Letters and Philosophy).
*Ph.D. in Slavic Studies at the "Sapienza" University  of Rome (1991).

*march 1992-october 1994 researcher/assistant professor at the Faculty of Letters and Philosophy, 2nd University of Rome "Tor Vergata"
*1994-:  full professor of Slavistics (Polish Language and Literature) at the Faculty of Letters and Philosophy, University of Rome "La Sapienza", where he has been Director of the Specialization Course in Literary Translation (1997-1999) and first Coordinator of the Ph.D. Programme in " Central and Eastern Europe Comparative Literature and Philological Studies " (2000-2003).
*2003-: honorary member of the Literary Association "Adam Mickiewicz",  Warsaw.
*2005-:foreign member of the Polish Academy of Sciences (PAN - Warsaw) and the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU - Cracow).

*2007: granted  the "Gloria Artis" golden medal, the highest Polish cultural award, for his distinguished contributions to Polish culture.
*2009-2010: Vice Dean of the Faculty of Humanistic Sciences (FSU) at Villa Mirafiori, "Sapienza" University  of Rome.
*2011-march 2017: Chairman of the Foreign Languages Library ("Sapienza" 
University of Rome) Advisory Board.
*2012-:  member of the Steering Committee of the University Theatre Center (CTA), University "La Sapienza".
*2013-january 2017: in charge of the curriculum "Intercultural Studies" within the Ph.D. Program "Scienze del testo" (Text Sciences), "Sapienza" University in Rome.
* 2014: granted the Polish Republic Merit Cross of Officer by the President Bronislaw Komorowski.
* 2014-2015: PhD honoris causa of the Jagellonian University Cracow (deliberation of the Academic Senate - 24 september 2014; awarding of the honours' degree on the 16th of june 2015 - Collegium Maius, Cracow)
* From I march 2016 Vice Dean of the Faculty of Letters and Philosophy"  (Sapienza University of Rome)
* From january 2018 Academic Fellow for the Class of Slavistics of the Ambrosiana Academy in MIlan
* From january 2018 Member of the Scientific Board (Europe Department) of the Primoli Foundation - Rome

His main research interests for a number of years have been Polish and Slavic comparative studies (with special attention to the cultural and literary relations between Poland and Russia) and slavo-romance interrelations (see his much acclaimed essay on  "Proust and Slavic literary theory and criticism" in the BUR-Rizzoli  edition of In Search of Lost Time, 1991), especially Polish-Italian relations, with  special regard to the Baroque period (see his studies on M. Sep Szarzynski, Sz. Zimorowic, J. A. Morsztyn, and particularly the 2 vols. critical edition of Adon [1993], the anonymous seventeenth-century version of L’Adone by G.B.Marino, and the monograph Polski Adon. O retoryce i poetyce przekladu, Izabelin 1997). He has also investigated 18th century Polish culture and writers (Krasicki, Kniaznin, Bohomolec), as well as 19th and 20th century literary movements and writers (Mickiewicz, Sienkiewicz;  Futurism, Jasienski, Schulz, Gombrowicz, Milosz, Herbert, Wat, Kantor etc.) and other more recent authors. 
At present his interests focus on  theoretical  and comparative issues, such as the main cruxes of literary history;  "European" and “national canons”;  translation studies; "minor" and "dominant" cultures and literatures; intercultural, gender and post-colonial studies; literature and music.

He is the author of over one hundred and fifty publications in several languages, including monographs, essays, articles.
He is the general editor of a new History of Polish Literature, published by Einaudi in 2004, and traslated into Polish in 2009 in a revised and enlarged edition by Ossolineum, Wroclaw. In collaboration with Agnieszka Stryjecka he is the author of the new Corso di lingua polacca, published by Hoepli Editore (Milano 2014)

He has translated into Italian works from Polish, Russian and English.
In 2002 he was awarded the Diploma of the Minister of Foreign Affairs of the Republic of Poland  "for his high achievements in the promotion of Poland abroad”.

He is a member of the AIS (Italian Association of Slavists) and a founding member of AIP (Italian Association of Polonists, 2012-).
 
In 2007 he founded the journal "pl.it – rassegna italiana di argomenti polacchi” (Italian review of Polish topics). He was the General Editor of the first three issues (a total amount of 2,300 pages).

2008-: General Editor of the series leo - "East / West Laboratory" for Lithos Publishing in Rome (20 volumes published from 2009 to 2015):
https://it-it.facebook.com/pages/LEO-Laboratorio-estovest-collana-dirett...
2012-: member of  the Editorial Board of the Humanities Section Series, "Sapienza University Press".
2013-: jury member for the first three editions of the poetical international Prize "W. Szymborska" (W. Szymborska Foundation, Cracow, Poland)
2014-: member of the Program Council of the new Cricoteka/Museum "T.Kantor" (Cracow)

He is the only foreign member in the Editorial Board of the oldest literary journal in Polish philology: "Pamietnik Literacki" (Institute of Literary Studies of the Polish Academy of Sciences), and a member of Scientific-Editorial Boards of several prestigious philological and cultural magazines in Poland: "Prace Filologiczne" and "Przeglad Humanistyczny" (Warsaw University), "Wiek XIX" ("Adam Mickiewicz" Association - Warsaw), "Teksty Drugie" and "Biuletyn Polonistyczny" (IBL - Polish Academy of Sciences), "Postscriptum polonistyczne" (Katowice - University of Silesia).

He is a member of the Scientific Committe of the IVth World Congress of Polish Studies (Katowice 2016).

Informacje

Słowa kluczowe:
Data dodania:
12 lutego 2019; 22:32 (Sylwia Pikula)
Data edycji:
27 marca 2019; 23:01 (Sylwia Pikula)

Zobacz także

10.03.2022

Israeli Universities' Emergency Fellowships for Ukrainians

Below is a list of Israeli Universities/institutions of higher learning that offer emergency fellowships for scholars/students from Ukraine. The list will get updated as more universities and departments join in every day. There are also several individual scholars or labs that are willing to offer fellowships. I will update the list when I get more info from them. You can also contact me directly and i will do my best to help you navigate the system: innale@openu.ac.il.

04.03.2022

#ScienceForUkraine

#ScienceForUkraine to grupa wolontariuszy - studentów i naukowców z instytucji akademickich w Europie i na całym świecie. Celem ich wspólnej inicjatywy jest zbieranie i rozpowszechnianie informacji o ofertach pracy i stypendiach w europejskich ośrodkach akademickich dla badaczy i badaczek bezpośrednio dotkniętych niedawną rosyjską inwazją na Ukrainę.

04.12.2023

Przez wiersze Szymborskiej do fascynacji przekładem

Jeszcze w lutym tego roku, podczas inauguracji Roku Wisławy Szymborskiej i rozmowy z prezesem fundacji Jej imienia - profesorem Michałem Rusinkiem, nawiązaliśmy do słów studentki z Łucka o udziale w warsztatach dla studentów, podczas których mogliby oni zająć się przekładami poezji Szymborskiej. Zastanawialiśmy się wówczas, czy byłaby możliwość zorganizowania takich warsztatów jesienią, równolegle z planowaną w Rzymie konferencją poświęconą Noblistce. I udało się! Dzięki współpracy Stacji Naukowej PAN w Rzymie, Wydziału Studiów Europejskich, Amerykańskich i Międzykulturowych Uniwersytetu „La Sapienza”, Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego, Katedry Polonistyki i Przekładu na Wołyńskim Uniwersytecie Narodowym im. Łesi Ukrainki oraz Instytutu Badań Literackich PAN doszło do realizacji projektu Kobieca strona poezji, czyli przez wiersze do języka, finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej w ramach projektu Promocja Języka Polskiego.

11.06.2019

Wokół sztuki w miejscach śmierci. Rozmowa z Profesor Haliną Taborską

„Książka Haliny Taborskiej (...) jest swoistym wykładem estetyki wyrosłej  na aktach antyhuministycznego występku. Realnie rzecz ujmując – wstępem do takiej „estetyki”, w którym otrzymujemy bardzo starannie opracowany dokument rozmaitych obiektów, form materiałowo-przestrzennych, „instalacji”, murali, organizacji muzealnych i działań dokumentacyjnych. A zatem różnych istniejących w przestrzeni publicznej form pośredniczących w naszym „widzeniu” niewobrażalnej zbrodni  lub form „oślepiania”, chroniącego przed desktrukcyjnym działaniem jej ponownego zobaczenia. Książka, kolekcjonując niejako owe praktyki, ukazuje ich charakter i wielość. Zgromadzony w niej materiał badawczy i akademicki warsztat czynią z niej literaturową pozycję niezbędną nie tylko w badaniach wojennych zbrodni w Europie, ale – zwłaszcza w dziedzinie kulturoznawstwa, antropologii kulturowej i historii sztuki – badaniach symbolicznej reprezentacji masowych zbrodni.” (dr hab. Jan Stanisław Wojciechowski, prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie - z recenzji zamieszczonej na okładce)

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.