Nowość wydawnicza
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego 2024
Miło jest mieć przywilej otwierania dziesiątego i tym samym niejako jubileuszowego numeru rocznika. Zarazem to może znakomita okoliczność, by dokonać kilku podsumowań, choć te najpewniej w większości pojawią się za rok, niemniej ważny drobiazg warto uwypuklić już teraz. Największym sukcesem, w odczuciu piszącego te słowa, jest nieprzerwane trwanie tytułu od dekady, mimo rozmaitych trudności. Nadto czasopismo systematycznie realizuje zadania nie tylko z zakresu wyzwań badawczych i ich prezentacji zgodnie z najnowszymi wymogami współczesności, ale także przyczynia się do integracji wielu środowisk – w wymiarze lokalnym, regionalnym, krajowym czy także, aczkolwiek skromniej, europejskim, a nawet światowym. Wspólny mianownik tych zbliżeń stanowi oczywiście język, literatura, kultura, historia oraz polonistyka wreszcie – dziedzina chyba najbliższa dla większości publikujących na łamach zielonogórskiego periodyku Autorów.
(fragment Słowa wstępnego)
Dobrą ilustracją praktycznego zastosowania priorytetów takiego podejścia może być zrealizowany i właśnie ogłaszany drukiem projekt – to wynik współpracy zespołu kilkudziesięciu osób, z Czech, Polski, Ukrainy. Z Charkowa, Pragi, Warszawy, Zielonej Góry. Rzecz znalazła również wymiar oficjalny w postaci pary umów podpisanych na najwyższym szczeblu pomiędzy Muzeum Narodowym w Pradze i Uniwersytetem Zielonogórskim, w rezultacie część naukową numeru, bez wahania wolno powiedzieć, uświetnia reedycja nietuzinkowego zabytku z XVII w. – literackiego, plastycznego, historycznego. Treściowo wiąże się z przeszłością właściwie całej Europy. Wprawdzie to druk, jednakże równocześnie unikat, gdyż powielone niegdyś w warsztacie typograficznym stronice wyposażono w serię odręcznych dopisków. Co więcej, całość reprezentuje autentyczną trzydziestosześciolistkową talię kart do gry, a ilustracyjne ewolucje poszczególnych figur dają efekt swoistego komiksu, ukazującego tok rzeczywistych zdarzeń dziejowych we wstępnym stadium wojny trzydziestoletniej (z udziałem m.in. polskich oddziałów wojskowych) na terenach ówczesnego cesarstwa, pozostającego w rękach Habsburgów. Mało tego, struktura tłoczonego i następnie opisanego artefaktu pod względem genologicznym przypomina popularny od czasów renesansu emblemat (strukturalnie złożony z motta, ryciny oraz subskrypcji). Tak pokrótce można scharakteryzować tę broszurę i w ten sposób uwierzytelnić zasadność potrzeby jej wznowienia. (...)
W numerze najnowszym – nie po raz pierwszy zresztą – publikują studenci Instytutu Filologii Polskiej UZ, co bardzo cieszy. Niech to będzie już tradycją. Podobnie jak z debiutanckim projektem, by właśnie adepci sztuki edytorskiej – kształceni w IFP UZ – zechcieli wesprzeć proces wydawniczy; tym razem powierzono im dodatkowo rolę korektorów. Czym więcej par oczu, tym większa korzyść dla dzieła. Chochliki drukarskie i inne literówki powinny się zatem mieć na baczności. Witamy w naszym zespole, choćby przygodnie, Izabelę Jabłońską, Michalinę Majkowską i Dominika Mazura. Z kronikarskiego obowiązku odnotować warto, iż rocznik od bieżącego roku kalendarzowego dostępny jest on-line poprzez kolejne elektroniczne platformy, polskie oraz zagraniczne: Academica, Arianta, BIP! FINDER, EBSCO, Free Full PDF, MIAR, Most Wiedzy, OpenAIRE Explore, RefSeek, Responsible Journals, Semantic Scholar. Traktujemy ten obszar funkcjonowania periodyku jako czynnik wzmacniający umiędzynarodowienie tej zielonogórskiej inicjatywy czasopiśmienniczej. Stąd też nie ustają starania w tym zakresie, gdyż w tej chwili takich cyfrowych „miejsc” przyjaznych „Filologii Polskiej” jest 25, choć gdyby inaczej jeszcze policzyć i wziąć pod uwagę kolejne obszary cyberprzestrzennej aktywności, wynik byłby pokaźniejszy. (...)
Redaktor naczelny 26-31 maja 2024 roku
Spis treści
Słowo wstępne (redaktor naczelny) ● 9
Wprowadzenie do zeszytu (redaktorzy tomu) ● 13
STUDIA I MATERIAŁY
ARCHIWALIA RICHARD ŠÍPEK (podał do druku) ● 19
Gra w karty Króla Zimowego (dziesięciojęzyczna reedycja i facsimile) / Karetní partie zimního krále (desetijazyčná edice a faksimile)
WIOLETTA STAŃCZAK ● 121
„W Drodze” – bibliografia zawartości czasopisma
MAGDALENA TURSKA ● 159
Ewolucja „Lamusa” – od lokalnego periodyku o charakterze literacko-artystycznym po quasi-naukowe czasopismo specjalistyczne o zasięgu ogólnopolskim
W STRONĘ (AUTO)BIOGRAFII
JANUSZ KRÓLIKOWSKI ● 175
Dlaczego Augustyn napisał Wyznania?
JOANNA GORZELANA, ANASTAZJA SEUL ● 189
Biografia młodego Karola Wojtyły w rosyjskiej i rosyjskojęzycznej prasie
ANDREY KOTIN ● 223
Prawdziwe życia Vladimira Nabokova. Trzy (auto)biografie jednego autora
ZDZISŁAW KŁOS ● 247
Posmaczki autentyczności. Elementy autobiograficzne w powieściach Michała Choromańskiego
AGNIESZKA NIEWDANA ● 261
Ile jest pisarza w jego książkach? Na przykładzie wyboru z twórczości Jana Józefa Szczepańskiego
MAREK MIKOŁAJEC ● 275
Anaideia i opowieść. O Utopku Leszka Libery
PIOTR PRUSINOWSKI ● 289
Industrialny pejzaż dźwiękowy jako przestrzeń wewnętrzna artysty w muzyce Trenta Reznora i jego zespołu Nine Inch Nails
Z WARSZTATÓW BADAWCZYCH
MONIKA SCHÖNHERR ● 305
Zdania afinitywne w ujęciu kontrastywnym i diachronicznym na podstawie wybranych fragmentów tekstu Psałterza floriańskiego
URSZULA MAJDAŃSKA-WACHOWICZ ● 323
Incipity recenzji muzycznej – ujęcie porównawcze (wybrane zagadnienia)
PAULINA KORZENIEWSKA ● 335
Transformacja antybohatera w kinie sportowym
VARIA (NIE TYLKO) LITERACKIE
DANUTA KÜNSTLER-LANGNER ● 347
[Wiersze]
TERESA PODEMSKA-ABT ● 349
[Wiersze]
KRZYSZTOF FEDOROWICZ ● 355
Pamiętnik z mieszkania Wisławy Szymborskiej
BARBARA WAUBEN-CZEKALSKA ● 363
Flaki rabinowej – Hrabina Totfen – Saharyjski wiatr
HANS ERNST (przeł. i podał do druku Maciej Kubiak) ● 375
Zbójcy MAKSYMILIAN A. BRZEZICKI ● 377
Podziemna walka elektronicznego psychiatry
GABRIELA MATKOWSKA (rec.) ● 381
Diabelskie przeznaczenie
REGIONALIA LUBUSKIE PREZENTACJE
IRMINA KOTLARSKA, MAGDALENA URBAŃSKA ● 387
Profesor Marzanna Uździcka – badaczka sposobów używania polszczyzny, organizatorka życia naukowego i dydaktycznego zielonogórskiej szkoły językoznawczej
PRZEGLĄDY I OMÓWIENIA
MIROSŁAWA SZOTT (podała do druku) ● 399
„Otóż są to intymne zwierzenia moich bohaterów, a nie moje” – z Markiem Krukowskim o autofikcji, rozczarowaniach pisarskich i bohaterce najnowszej powieści rozmawia Mirosława Szott
AGNIESZKA NAPIERAŁA (podała do druku) ● 405
Rozmowa ze świadkiem historii, profesorem dr. hab. inż. Józefem Korbiczem – wieloletnim prezesem Lubuskiego Towarzystwa Naukowego
KATARZYNA GRABIAS-BANASZEWSKA, JULIA GWÓŹDŹ ● 413
Zielonogórskie spotkania polonistyczne w roku 2023
JOANNA WAWRYK (podała do druku) ● 421
Prace wyróżnione przez komitet okręgowy Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Zielonej Górze (koniec edycji w 2024 r.): Michalina Jędrzejczak – Jakub Smyrak – Milena Musiał
KAMIL BANASZEWSKI ● 465
Bibliografia lubuskiej polonistyki akademickiej za rok 2023
MICHALINA MAJKOWSKA, RADOSŁAW SZTYBER ● 475
Dorobek publikacyjny pracowników Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego na łamach rocznika w latach 2015-2024 (numery 1-10)
POEZJA I PROZA
CZESŁAW SOBKOWIAK ● 487
[Wiersze]
AGNIESZKA GINKO ● 489
[Wiersze]
JOLANTA FAINSTEIN ● 491
[Wiersze]
ALDONA REICH ● 493
Dawca
Autorzy numeru ● 501
Redakcja naukowa: Marian Bugajski, Mirosława Szott, Janusz Łastowiecki
ISSN 2450-3584
DOI (kompletnego numeru rocznika) https://doi.org/10.61827/fpv10.2024
Informacje
Zobacz także
Krzysztof Puławski, Przetłumaczyć Irlandię
Autor/Redaktor:
Monografia K. Puławskiego Przetłumaczyć Irlandię dobrze wpisuje się we współczesne nurty polskiego przekładoznawstwa. Temat problemów przekładu aluzji językowych, obecny od pewnego czasu w dyskursie dyscypliny, wciąż wymaga starannego zbadania. Studium przypadku, jakiego dokonał Autor, analizując dogłębnie wybrane polskie przekłady utworów pisanych w Hiberno-English (lub z wyraźnym jego udziałem), jest próbą całościowego opisu teoretycznego i praktycznego tego zagadnienia. Próbą tym cenniejszą, że Autor omawia też własne przekłady i proponuje niebanalne rozwiązanie strategiczne dla przekładów tego typu, jakim jest melanż języków i stylów autorskich. Potencjalnymi odbiorcami pracy mogą być nie tylko specjaliści-przekładoznawcy, ale też studenci wydziałów filologicznych, uczący się sztuki tłumaczenia i czytelnicy zainteresowani przekładem lub literaturą irlandzką. Z recenzji prof. dr hab. Doroty Urbanek (UW) Z niecierpliwością oczekuję ukazania się tej monografii, wprowadzającej czytelnika w świat języka Hiberno-English i jego literackich realizacji. Polskiego czytelnika, podkreślmy, na ogół w ogóle nieświadomego istnienia takiego języka, jego bogactwa i szczególnych wyzwań, jakie stawia on przed tłumaczami. Wypełni ona z pewnością lukę w naszej wiedzy, a także posłuży jako cenne kompendium zainteresowanym przekładem literackim (także w praktyce), również z innych języków (głównie tzw. małych, peryferyjnych, czy odmian dialektalnych). Monografię rekomenduję do druku z pełnym przekonaniem, ufając, że (…) stanie się ona cenną pozycją, zarówno akademicką, jak i popularyzatorską, a to rzecz nieczęsto widziana na naszym rynku. Z recenzji dr hab. Joanny Pietrzak-Thébault, prof. UKSW
Kazanie koronacyjne z 1717 roku. Komentarz – Edycja – Objaśnienia
Autor/Redaktor: Marek Skwara
Tom zawiera krytyczną edycję jednego z kazań, które towarzyszyły koronacji jasnogórskiego obrazu Najświętszej Marii Panny w roku 1717.
Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego. T. 1: monografia; t. 1-2: antologia
Autor/Redaktor: Danuta Małgorzata Ulicka
Praca zespołu pracowników Zakładu Poetyki, Teorii Literatury i Metodologii Badań Literackich ILP UW (z jednym wyjątkiem – prof. UJ, dr hab. Tomasza Bilczewskiego), finansowana z grantu NCN uzyskanego przez Danutę Ulicką w r. 2013, trwała 7 lat. Jej finalnym wymiernym efektem jest trzytomowa publikacja „Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego” – pierwsza w takiej skali w Polsce, w regionie środkowo- i wschodnioeuropejskim, a jak piszą koledzy zagraniczni – także w Europie zachodniej i USA –prezentacja historii badań literackich ukazanych na tle porównawczym, wszechstronnie skontekstualzowanych kulturowo, instytucjonalnie, politycznie i społecznie, ekonomicznie i biograficznie. Autorzy rozdziałów w monografii i antologii: Adela Kobelska, Joanna Jeziorska-Haładyj, Magdalena Szczypiorska-Chrzanowska, Przemysław Pietrzak, Tomasz Bilczewski, Michał Mrugalski, Artur Hellich.
Kazanie koronacyjne z 1717 roku. Komentarz – Edycja – Objaśnienia
Autor/Redaktor: Marek Skwara
Oddajemy do rąk Czytelników tom złożony ze Wstępu i krytycznej edycji jednego z kazań, które towarzyszyły koronacji jasnogórskiego obrazu Najświętszej Marii Panny w roku 1717.