Nowość wydawnicza
Przepraszam, ma Pan może długopis? Prośba we współczesnej polszczyźnie. Cz. 2 Jak proszą osoby star(sz)e i młod(sz)e
Książka stanowi uzupełnienie wydanej w 2019 roku publikacji Przepraszam, ma pan może długopis? Prośba we współczesnej polszczyźnie. Cz. 1 Prośba jako makroakt mowy. Obie części książki dotyczą prośby, która postrzegana jest w nich jako gatunek mowy realizowany w praktyce komunikacyjnej współczesnych Polaków w postaci – mniej lub bardziej rozbudowanych – makroaktów mowy. Monografia z 2019 r. zawiera szczegółową charakterystykę (semantyczną, formalnojęzykową i pragmatyczną) mikroaktów mowy używanych w obrębie makroaktów próśb, między innymi uzasadnień prośby, przeproszeń, aktów skupiających uwagę na komunikacie czy pytań o możliwość spełnienia prośby.
Głównym celem drugiej części monografii jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy wiek nadawcy wpływa na sposób formułowania prośby (na kształt makroaktu prośby). Szczegółowe cele badawcze wskazane przez autorkę to przede wszystkim ustalenie, czy makroakty próśb tworzone przez seniorów, czyli osoby, które wkroczyły w okres „późnej dorosłości”, różnią się od makroaktów próśb stosowanych przez młodzież (adolescentów), na czym polegają ewentualne różnice, czy makroakty tworzone przez te dwa – w pewnym sensie – „skrajne” pokolenia mają specyficzne cechy, jakie czynniki mogą decydować o wykształceniu się tych specyficznych właściwości. Aby zrealizować wyznaczone cele, autorka przeprowadza analizę porównawczą makroaktów próśb sformułowanych przez wymienione pokolenia. Prośby te zestawia również z ogólnym modelem makroaktu prośby (opisanym w 1 części monografii) oraz z makroaktami ilustrującymi mowę pokolenia średniego (osób w średnim wieku), którego język traktuje się jako normę, język standardowy.
Według autorki „wiek” to złożona kategoria biologiczno-społeczno-kulturowa. To powoduje, że opis wniosków płynących z przeprowadzonych analiz językowych autorka poprzedza refleksjami na temat usytuowania seniorów i adolescentów w hierarchii społecznej, obrazu społecznego, kulturowego i językowego obu pokoleń, postaw społecznych wobec tych grup wiekowych, a także relacji międzygeneracyjnych. Rozdziały poświęcone prośbom ilustrującym mowę pokolenia seniorów i pokolenia młodzieży zawierają również krótką charakterystykę tych dwóch etapów ontogenezy (wymiar biologiczny, poznawczy, psychospołeczny) oraz informacje na temat cech mowy osób starszych i adolescentów.
Publikacja zainteresuje osoby zajmujące się pragmatycznymi aspektami komunikacji, grzecznością językową, stylistyką, biolektami, w tym gerontolektem i młodomową. Skierowana jest między innymi do językoznawców, logopedów, nauczycieli polonistów, a także studentów kierunków humanistycznych i społecznych czy opiekunów osób starszych. Przedstawione w niej wnioski mogą być wykorzystane również w kształceniu interdyscyplinarnym i w badaniach międzykulturowych.
Informacje
Zobacz także
Przepraszam, ma pan może długopis? Prośba we współczesnej polszczyźnie. Cz.1: Prośba jako makroakt mowy
Autor/Redaktor: Agnieszka Katarzyna Rosińska-Mamej
Niniejsza publikacja zawiera opis strategii komunikacyjnych stosowanych przez nadawców próśb w celu osiągnięcia wpływu na postępowanie adresatów tych aktów mowy.
Obraz ludzi Podhala i Tatr w inskrypcjach ze starego cmentarza na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem
Autor/Redaktor: Agnieszka Szczaus
W pracy odtworzono złożony, wieloaspektowy, niezwykle interesujący językowo i poznawczo obraz ludzi utrwalony w zakopiańskich inskrypcjach.
PORADNIK: JAK MÓWIĆ I PISAĆ O GRUPACH NARAŻONYCH NA DYSKRYMINACJĘ Etyka języka i odpowiedzialna komunikacja
Autor/Redaktor:
Poradnik dla osób, które chcą pisać i mówić o grupach narażonych na dyskryminację w sposób trafny, inkluzywny i niepowielający stereotypów.
Elżbieta Awramiuk,Zapisać mowę. Wybrane zagadnienia graficznej reprezentacji tekstów polskich
Autor/Redaktor:
Książka przynosi użyteczny przegląd różnych sposobów zapisu mowy (przede wszystkim na poziomie fonologicznym) i uwagi pogłębiające temat od strony teoretycznej, jak i praktycznej (m.in. w kontekście dydaktyki języka polskiego, glottodydaktyki i leksykografii). Do jej zalet należy to, że ocenę różnych systemów transkrypcji relatywizuje do potrzeb i celów ich stosowania. Cenne jest uwzględnienie wielu perspektyw, m.in. badawczej i edukacyjnej (Autorka demonstruje dużą wiedzę w zakresie dydaktyki języka polskiego w szkole). Z recenzji prof. dr. hab. Mirosława Bańki (UW) Autorka podejmuje się pionierskiego na gruncie polonistycznym niezwykle trudnego przedsięwzięcia badawczego z pogranicza wielu dyscyplin humanistyki […]. W rezultacie podjętych przez nią wysiłków analityczno-interpretacyjnych czytelnik otrzymuje oryginalny opis porządkujący wiele faktów dotyczących relacji między mową a pismem, cech (wy)mowy polskiej i sposobów informowania o zjawiskach mownych. Elżbieta Awramiuk nie tylko w umiejętny sposób kumuluje rozmaite szczegóły faktograficzne rozproszone w dotychczasowej literaturze polskiej i obco¬języcznej, ale uzupełnia je własnymi – poznawczo cennymi spostrzeżeniami. Z recenzji dr. hab. Marka Wiśniewskiego, prof. UMK