"Paryż – Londyn – Monachium – Nowy Jork. Powrześniowa Emigracja Niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej", seria III: "WYBITNE POSTACIE KOBIECE XX-WIECZNEGO WYCHODŹSTWA"/ III Międzynarodowa Konferencja Naukowa

oraz

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku

zapraszają na III konferencje poświęconą fenomenowi emigracji niepodległościowej po 1939 r.

Tym razem proponujemyPaństwu dyskusję zasygnalizowaną w podtytule konferencji: wybitne postacie kobiece XX-wiecznego wychodźstwa. Sądzimy bowiem, że w piśmiennictwie naukowym z zakresu tej problematyki niedostatecznie wybrzmiała rola kobiet (pisarek, publicystek, artystek, działaczek politycznych i społecznych, twórczyń instytucji emigracyjnych itd.). 

Oczywiście powody takiego stanu rzeczy mogą być rozmaite. Prowokacyjnie możemy zaryzykować twierdzenie, że kobiet, które zapisały się w pamięci polskiej kultury na wychodźstwie było obiektywnie mniej niż mężczyzn albo, że ich osiągnięcia były niewystarczająco spektakularne.

Jeśli tak, to warto by się zastanowić, jakie czynniki mogły mieć wpływ na ten stan rzeczy, czy np.: okoliczności historyczne (wojna jako czas „męski”), siła tradycji wzmacniającej rolę kobiety w związku, w rodzinie, partnerstwie czy macierzyństwie, co mogło utrudnić czy uniemożliwić rozwój potencjału kreacyjnego? Może diametralnie odmienne warunki życia na obczyźnie, zobowiązania i obciążenia rodzinne?

Pytania można by mnożyć. A jednak przecież emigrację polityczną i kulturalną współtworzyło wiele zdolnych, inteligentnych, twórczych kobiet (również takich, które się nie przebiły poza wąski krąg odbiorców, przyjaciół, które się nie zrealizowały, odczuwały gorycz porażki); niektóre pracowały w odosobnieniu, tworząc własne oryginalne warsztaty naukowe i artystyczne, inne starały się być twórczymi właśnie w małżeństwie, we własnej rodzinie, w relacjach rodzicielskich i partnerskich.

Niejednokrotnie wykazywały się determinacją w utrzymaniu egzystencjalnego minimum swoich najbliższych, kosztem własnego rozwoju wspierały ambitnych mężów – pisarzy, poetów, polityków, kompozytorów, artystów-plastyków; często żyły w ich cieniu (dla przykładu Halina, żona Józefa Wittlina, Tola Korian żona Tymona Terleckiego, Barbara Palester żona Romana Palestra czy Barbara Toporska – żona Józefa Mackiewicza).

Wszystkie zasygnalizowane tu teoretycznie konfiguracje warte są zanalizowania, twórcze i zarazem oryginalne osoby przypomnienia, sprofilowania czy pełniejszego sportretowania. Należy bowiem pamiętać, że doświadczenie emigracyjne miało także charakter inicjacyjny i mogło posłużyć katalizie zmian, niemożliwych w przewidywalnych warunkach własnego środowiska, państwa, wspólnoty. Doświadczenie egzulu może być wszak doświadczeniem wzrostu.

Interesować nas zatem będą mini-studia postaci, przekroje aktywności, portrety o charakterze rozwiniętej noty biograficznej, analizy twórczości, np. „kobiecy” autotematyzm, czekamy na omówienia spektakularnych osiągnięć na polu artystycznym, naukowym czy społecznym, na szczególnie interesujące „momenty” biograficzne, wysiłki instytucjonalne, casusy życia w cieniu znanego mężczyzny.

W przypadku kobiet, które zagościły na dobre w badaniach nad emigracją i zajmują w nich poczesne miejsce (jak choćby Maria Danilewicz Zielińska czy Zofia Romanowiczowa), interesować nas będą mniej znane epizody z życia, interpretacje odświeżające oraz wzbogacające obiegowy obraz postaci.

Pokonferencyjny tom sumowałby nasze rozpoznania i analizy, pełniłby rolę swoistego kompendium wiedzy, quasi encyklopedii, jak się wydaje wypełniłby istotną lukę w obszarze tematycznym dotąd raczej marginalizowanym czy też pomijanym.

Na zgłoszenia propozycji tematów wraz z abstraktem czekamy do 30 IV 2017, do 5 VI 2017 poinformujemy Państwa o dokonanym przez nas wyborze tematów spośród nadesłanych propozycji. Natomiast przekazanie dalszych szczegółowych informacji planujemy na początek września br.

Opłata konferencyjna wynosi 400 zł i pokrywa koszty materiałów biurowych, wyżywienia oraz część kosztów planowanej publikacji (nie zwracamy kosztów przejazdów, służymy pomocą w zakwaterowaniu uczestników konferencji w dowolnym miejscu w mieście).

Do 15 VIII 2017 r. oczekujemy na uiszczenie wymaganej kwoty na konto Uniwersytetu w Białymstoku:
74 1160 2202 0000 0002 4179 4476 (Bank Millenium S.A.) z dopiskiem „Emigracja”.

Organizatorzy:
Dr hab. prof. UwB Violetta Wejs-Milewska: v.wejs.milewska@gmail.com
Dr hab. Anna Janicka UwB:  jannicka@wp.pl
Dr Ewa Rogalewska IPN/O Białystok:  ewa.rogalewska@ipn.gov.pl

Sekretarz konferencji:
Mgr Agata Stecewicz UwB
adres mailowy: konferencja.emigracja@gmail.com

(zgłoszenia prosimy przesyłać na wskazany adres mailowy)