Stanisław Młodożeniec: miejsca – ludzie – teksty

      Wymienione w tytule konferencji jako pierwsze i będące punktem wyjścia dla dalszych studiów są miejsca biograficzne. Na mapie, obok rodzinnej wsi Dobrocice, znajdują się miasta edukacji gimnazjalnej i akademickiej – Sandomierz i Kraków, a później zawodowych wyborów – Kielce, Zamość i Warszawa, w których autor Kresek i futuresek pracował jako nauczyciel języka polskiego. Przełomowe wydarzenia historyczne zawiodły Stanisława Młodożeńca w czasie pierwszej wojny światowej do Moskwy, gdzie był świadkiem rewolucji bolszewickiej i zachodzących w jej trakcie przemian kulturalnych i społecznych, natomiast wybuch drugiej wojny skierował jego losy do Syrii, Palestyny i Egiptu (Samodzielny Korpus Strzelców Karpackich), a następnie do emigracyjnego Londynu. Chcielibyśmy zachęcić do namysłu nad rolą wzajemnego oddziaływania miejsca i twórcy, formowania się jego światopoglądu, wpływu na zaangażowanie i dokonywane przezeń wybory. Na te pytania nie można odpowiedzieć bez poruszenia kontekstu środowiskowego, czyli drugiego hasła znajdującego się w tytule konferencji. Ludzie – rodzina i przyjaciele, współpracownicy, a wśród nich twórcy – literaci, plastycy, aktorzy, muzycy, a w ich gronie m.in.: Wanda Arlitewicz, Hipolit Polański, Zygmunt (Zyga) Waliszewski, Tytus Czyżewski, Bruno Jasieński, Tadeusz Peiper, Leon Chwistek, Andrzej i Zbigniew Pronaszkowie, Jan Cybis, Bolesław Leśmian, Marian Czuchnowski, Jan Wiktor, Wincenty Burek, Wojciech Skuza, Irena Solska, Stefan Jaracz, Jan Maklakiewicz. Trudno wymienić wszystkie osoby bliskie Stanisławowi Młodożeńcowi. Są wśród nich zarówno mistrzowie, jak i uczniowie, z Krzysztofem Kamilem Baczyńskim na czele. Zaprosiliśmy do podjęcia wątku dotychczas słabo rozpoznanego, a mówiącego zarówno o relacjach osobistych, jak i artystycznych, które pozwoliłyby pełniej scharakteryzować osobę pisarza.
      Dla zrealizowania nakreślonego celu podstawą badawczą będą teksty kultury, literackie, plastyczne, dokumenty, listy, wspomnienia, artykuły prasowe i inne. Pozwolą one ukazać życie i twórczość Stanisława Młodożeńca, postaci, choć znaczącej w polskim życiu społecznym i artystycznym pierwszej połowy XX wieku, współcześnie nieco zapomnianej i wartej przywrócenia należnej pamięci. Podjęte studia umożliwią również uszczegółowić opis dobrze i mniej znanych wydarzeń historycznych i zjawisk kulturowych.

I DZIEŃ OBRAD (24 września)

10.00–10.30      Otwarcie konferencji: Paweł Niedźwiedź, Burmistrz Sandomierza, dr hab. Mikołaj Getka-Kenig, Dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu, dr hab. Anna Szylar, Prezes Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego, Wojciech Dumin, Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sandomierzu

Wprowadzenie – dr hab. Henryk Czubała

10.30–10.50     Róża Godula-Węcławowicz (Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej  Akademii Nauk, Kraków), O miejscu – i nie tylko – antropologicznie

10.50–11.10      Arkadiusz Stasiak (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Uniwersytet, wojny, emigracja. Woluntaryzm i determinizm wyborów Stanisława Młodożeńca

11.10–11.30       Krzysztof Burek (Towarzystwo Naukowe Sandomierskie), Sandomierz Stanisława Młodożeńca

11.30–11.50        Dyskusja i przerwa na kawę

11.50–12.10       Tomasz Węcławowicz (Krakowski Uniwersytet im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego), „Regionalna stolica K.”, czyli Kraków lat 20. XX wieku

12.10–12.30       Krzysztof Jaworski (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Stanisław Młodożeniec – Bruno Jasieński – „futurystyczna” przyjaźń (lata 1918-1923)

12.30–12.50      Anna Folta-Rusin (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), Stanisław Młodożeniec i formiści. Wokół wiersza Otchłań

12.50–13.10      Henryk Czubała (Komisja Medioznawcza Wydziału II Historyczno-Filozoficznego Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie), Poezja Stanisława Młodożeńca i Juliana Przybosia w kręgu awangardowej estetyki

13.10–13.30      Dyskusja

13.30–15.00      Przerwa obiadowa

15.00–15.20      Joanna Kulczyńska-Kruk (Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Kraków), Kraków Stanisława Młodożeńca

15.20–15.40      Sławomir Sobieraj (Uniwersytet w Siedlcach), Meandry futuryzmu. Od apologii cywilizacji technicznej do lewicowej retoryki walki społecznej – ewolucja poezji Stanisława Młodożeńca

15.40–16.00      Janusz Pasterski (Uniwersytet Rzeszowski), Liryka osobista Stanisława Młodożeńca z cyklu Notatki

16.00–16.10      Justyna Gorzkowicz (Ośrodek Badań Dziedzictwa Emigracji Polskiej w Londynie, Polski Uniwersytet Na Obczyźnie w Londynie), Marcin Jerzyna (Muzeum Zamkowe w Sandomierzu), Jarosław Solecki (Blue Point Art Gallery London), Wideopoemat inspirowany poezją Stanisława Młodożeńca

16.10–16.30      Dyskusja i przerwa na kawę

16.30–16.50      Jan Zięba (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), Geofuturyzm Stanisława Młodożeńca

16.50–17.10      Marzena Miśkiewicz (Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków), Ludowy obraz człowieka utrwalony w prozie Stanisława Młodożeńca

17.10–17.30       Magdalena Kuranc-Szymczak (Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Zamościu), Śladami Stanisława Młodożeńca w Zamościu

 17.30–17.50      Dyskusja

II DZIEŃ OBRAD (25 września)

9.00–9.20         Jerzy Mazurek (Uniwersytet Warszawski, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego), Miejsce Stanisława Młodożeńca w ruchu ludowym w kraju i na emigracji

9.20–9.40         Maciej Urbanowski (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), Chłop idzie? Stanisław Młodożeniec w prasie narodowej („ABC” i „Prosto z Mostu”)

9.40–10.00       Elżbieta Wróbel (Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie), Krytyka teatralna Stanisława Młodożeńca. Komunikat

10.00–10.20     Adam Regiewicz (Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie), Poezja bebechów. Głośne ciało Młodożeńca

10.20–10.40     Dyskusja i przerwa na kawę

10.40–11.00      Julia Dworecka (Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie), Nauczycielskie indywiduum – o działalności pedagogicznej Stanisława Młodożeńca w Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie

11.00–11.20      Justyna Gorzkowicz (Ośrodek Badań Dziedzictwa Emigracji Polskiej w Londynie, Polski Uniwersytet Na Obczyźnie w Londynie), Z Palestyny do Londynu. Emigracyjne ścieżki Stanisława Młodożeńca

11.20–11.40      Aleksandra Knapiuk (Uniwersytet Łódzki), Recepcja twórczości Stanisława Młodożeńca

11.40–12.00      Weronika Kołacz (Muzeum Historii Polski, Warszawa), Wanda Młodożeniec – korzenie i skrzydła

12.00–12.20      Dyskusja i przerwa na kawę

12.20–12.50      Cezary Stawski, Stanisław Młodożeniec muzycznie

12.50–13.10      Piotr Jackowski, Pieśń o Stalowej Woli

13.10–13.30      Małgorzata Gil, Kolaże do poezji Stanisława Młodożeńca

13.30–14.00      Marcin Jerzyna (Muzeum Zamkowe w Sandomierzu), Archiwum Stanisława Młodożeńca w zbiorach Muzeum Zamkowego w Sandomierzu – komentarz do wystawy

14.00–14.20      Dyskusja, podsumowanie i zakończenie konferencji

Organizatorzy
Muzeum Zamkowe w Sandomierzu, Miejska Biblioteka Publiczna w Sandomierzu, Towarzystwo Naukowe Sandomierskie

Patronat naukowy
Polska Akademia Umiejętności przy współpracy Komisji Etnograficznej PAU, Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie, Ośrodek Badań Dziedzictwa Emigracji Polskiej przy Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w Londynie

Patronat honorowy
Paweł Niedźwiedź – Burmistrz Sandomierza

Partnerzy
Sandomierskie Centrum Kultury, Galeria „Widnokrąg” w Sandomierzu

Komitet organizacyjny
Krzysztof Burek, Henryk Czubała, Wojciech Dumin, Mikołaj Getka-Kenig, Joanna Kulczyńska-Kruk

Komitet naukowy
Róża Godula-Węcławowicz, Justyna Gorzkowicz, Adam Regiewicz
 

Konferencja „Stanisław Młodożeniec: miejsca – ludzie – teksty” jest intergralną częścią Międzypokoleniowego Festiwalu Literackiego „GENeracja Słowa”, organizowanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Sandomierzu oraz Sandomierskie Centrum Kultury, który uzyskał dofinansowanie z Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura Interwencje. Edycja 2024". Wydarzenie ma charakter międzypokoleniowy i regionalistyczny, skierowane jest zarówno do lokalnej społeczności, jak i gości z innych regionów.

W ramach festiwalu odbędą się liczne spotkania autorskie, warsztaty, happeningi, a także koncert „Śpiewane Dwudziestolecie” autorstwa prof. Adama Regiewicza z Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie. Oprócz konferencji naukowej poświęconej twórczości Stanisława Młodożeńca, zaplanowane są także wystawy dedykowane członkom rodziny Młodożeńców – Wandzie, Janowi, Piotrowi i Stanisławowi, a także prace Małgorzaty Gil - kolaże inspirowane poezją Stanisława Młodożeńca.