Polska proza powojenna (1945-1989) w perspektywie badań nad męskością

Problemem badawczym projektu są męskości i sposób ich konstruowania, przedstawiania, mitologizacji i demitologizacji w polskiej literaturze głównego nurtu powstałej po 1989 roku, umieszczanej przez krytykę literacką w nurcie prozy głównego emancypacyjnej. Projekt skupiony został na reinterpretacji pojęcia męskości i mężczyzny w świetle przemian obyczajowych i kulturowych zachodzących w Polsce po transformacji ustrojowej. Analiza sposobu konstruowania męskiego podmiotu uwzględnia kulturowe i literackie wzorce, do których nawiązują badane teksty literackie, polemikę z kanonicznymi modelami męskości, kwestię nowych modeli, fenomen „kryzysu męskości”, feminizację i maskulinizację, męskie upłciowienie dyskursu, „męską” narrację i „męskiego” narratora. Materiał badawczy pracy posłuży stworzeniu sproblematyzowanej galerii postaci męskich najnowszej prozy polskiej, w której wyszczególnione będą określone rodzaje i podejścia do kwestii męskości alternatywnych w opozycji do męskości hegemonicznej.   

Projekt badawczy finansowany przez NCN w latach 2014-2017.

Projekt poświęcony jest romantycznemu i poromantycznemu rozumieniu kategorii pamięci w kulturze polskiej. Zgodnie z hipotezą badawczą dr Marca stanowi ona rodzaj języka, który wykształcił się w Polsce w pierwszej połowie XX wieku i wywiera do dziś ogromny wpływ na życie polityczne i społeczne. Językiem tym rządzą określone reguły, to znaczy pamięć jest w nich immanentnie powiązana z takimi kategoriami jak powinność, obowiązek, odpowiedzialność, grzech i wina, a więc jest rozumiana na sposób religijny. Studia nad pamięcią jako językiem różnią się zasadniczo od studiów nad pamięcią historyczną w dotychczasowym jej rozumieniu. Pozwolą wzbogacić zarówno metodologię badań nad historią kultury polskiej, jak lepiej zrozumieć wiele jej aspektów.

Celem projektu jest interdyscyplinarny opis historii i pamięci ważnego miejsca na mapie kulturowej Warszawy - Pałacu Staszica, czyli obecnie siedziby Polskiej Akademii Nauk. Badaczka zamierza wykorzystać w pracy narzędzia stworzone we współczesnych badaniach nad funkcjonowaniem przestrzeni w kulturze, a także nowoczesne narzędzia badań literackich (teoria afektów). W tej perspektywie Pałac Staszica ukaże się zapewne jako znaczące miejsce ścierania się dyskursów i polityk pamięci - od jego powstania przez wiek XIX aż po czasy najnowsze. Monografia przyczyni się zarówno do lepszego poznania historii tego budynku, jak społecznych emocji, które budziły kolejne zmiany jego funkcji czy transformacje architektoniczne, którym podlegał.