Article / interview
Podpisanie porozumienia o współpracy w ramach działań „Pałac Staszica – warszawskie centrum nauki i kultury” przez przedstawicieli Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk i Kasy im. Józefa Mianowskiego
4 listopada 2022 roku w Pałacu Staszica w Warszawie przedstawiciele Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk, reprezentowanej przez PAN Archiwum w Warszawie i PAN Zakład Działalności Pomocniczej oraz Kasy im. Józefa Mianowskiego - Fundacji popierania nauki podpisali ramowe porozumienie o współpracy w ramach działań „Pałac Staszica – warszawskie centrum nauki i kultury”. Podpisy złożyli: prof. dr hab. Jerzy Langer (Prezes TNW), prof. dr hab. Leszek Zasztowt (Prezes Kasy im. Józefa Mianowskiego), Dyrektor PAN Archiwum w Warszawie, dr hab. Hanna Krajewska oraz Dyrektor PAN ZDP Marcin Wochyń.
W ramach porozumienia został powołany interdyscyplinarny zespół badawczy ds. realizacji projektu o Pałacu Staszica jako warszawskim centrum nauki i kultury, w skład którego weszli:
- Kierownik zespołu: dr Aleksandra Wójtowicz – adiunkt w Instytucie Badań Literackich PAN, autorka prac w zakresie badań geokrytycznych, wypracowanej przez nią ścieżki literaturoznawstwa architektonicznego i badań nad historią Pałacu Staszica;
- Sekretarz zespołu: mgr Radosław Pawłowski – pracownik PAN Archiwum w Warszawie, Wiceprezes Towarzystwa Polsko-Szwajcarskiego i koordynator ds. Projektów i Grantów Muzeum Tadeusza Kościuszki w Solurze;
- Dr hab. Hanna Krajewska – Dyrektor PAN Archiwum w Warszawie, reprezentująca specjalistów w zakresie prac archiwalnych i wystawienniczych oraz pracowników Archiwum, pod którego opieką znajdują się cenne zbiory związane z działalnością Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Kasy im. Józefa Mianowskiego - Fundacji popierania nauki;
- Prof. dr hab. Dorota Rembiszewska – lingwistka, dialektolożka, sekretarz Wydziału I Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Kierowniczka Zbiorów Specjalnych Instytutu Slawistyki PAN;
- Mgr Marcin Wochyń – Dyrektor PAN Zakład Działalności Pomocniczej, prawnik;
- Prof. dr hab. Jerzy Langer – Prezes Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, wybitny badacz w dziedzinie fizyki, który pełnił wielokrotnie rolę członka i współzałożyciela instytucji i stowarzyszeń naukowych, m.in. American Physical Society, "Academia Europaea", EUROSCIENCE oraz ciał doradczych Komisji Europejskiej d/s nauki (EURAB, ISTAG i Rada Zarządzająca Joint Research Centre). Jeden z inicjatorów powstania European Research Council, uczestnik prac Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej — DG Regio (członek Smart Specialisation Strategy High level mirror group) i Dyrekcji Generalnej ds. Sieci Komunikacyjnych, Zasobów i Technologii (DG CONNECT) w programie FET (Future & Emerging Technologies) i in.
- Prof. dr hab. Leszek Zasztowt – Wiceprezes TNW, Prezes Kasy im. Józefa Mianowskiego, profesor zwyczajny mianowany, autor licznych, wybitnych prac historycznych, wykładowca na zagranicznych uczelniach, m.in. stypendysta Fulbrighta, polski przewodniczący Komisji Historyków Polski i Rosji, a także sekretarz i współtwórca stowarzyszeń i komisji naukowych.
Cele porozumienia
Do celów porozumienia należy kształtowanie społecznej świadomości na temat znaczenia i roli instytucji działających w Pałacu Staszica w Warszawie oraz samej przestrzeni tego obiektu, traktowanego jako istotny ośrodek badawczy i kulturotwórczy zarówno w przeszłości, jak i obecnie. Zespół ds. realizacji projektu o Pałacu Staszica jako warszawskim centrum nauki i kultury będzie pełnił rolę opiniotwórczą i organizacyjną w procesie upamiętnień i organizacji wydarzeń rocznicowych oraz wszelkich działań odnoszących się do historii Pałacu Staszica i postaci z nim związanych. Będzie także realizował konkretne projekty badawcze.
Na zdjęciu, od lewej: Dyrektor PAN ZDP Marcin Wochyń, Dyrektor PAN Archiwum Hanna Krajewska, Prezes TNW prof. Jerzy Langer, Wiceprezes TNW prof. Leszek Zasztowt
Celem porozumienia jest także:
- popularyzacja wyników badań,
- upowszechnienie wiedzy na temat działalności polskich środowisk naukowych,
- skonsolidowanie działań w ww. zakresie poprzez stworzenie zespołu zrzeszającego pracowników najważniejszych instytucji działających na tym polu, a także zespołu archiwistów i pracowników administracyjnych Pałacu Staszica, otwierające możliwość prowadzenia działań interdyscyplinarnych, angażujących przedstawicieli różnych dziedzin i ośrodków, również spoza powołanego zespołu i z instytucji zewnętrznych.
Działalność historycznego Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk oraz samego Stanisława Staszica nosiły znamiona myślenia demokratycznego, utylitaryzmu społecznego, dawały początek idei pracy organicznej oraz humanistyki zaangażowanej. Istotne jest przypomnienie, iż stowarzyszenia i formacje naukowe wytwarzające określoną przestrzeń mentalną łączyły się z konkretną lokalizacją – Pałacem Staszica w Warszawie, zaś ideą obecnie działających w nim instytucji jest dbanie o rozwój intelektualny kraju oraz podtrzymywanie łączności pokoleń.
Na zdjęciu, od lewej: prof. Jerzy Langer, prof. Leszek Zasztowt
Na zdjęciu, od lewej: prof. Hanna Krajewska, prof. Jerzy Langer
Na zdjęciu: Dyrektor Marcin Wochyń
Na zdjęciu: Radosław Pawłowski (PAN Archiwum w Warszawie)