New release
Wizerunek wiedźmy w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku
Autorka monografii, Sabina Kowalczyk, pracuje w Katedrze Literatury Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jej zainteresowania badawcze skupiają się na przejawach słowiańskich i chrześcijańskich wierzeń opisanych w dawnym piśmiennictwie, a także na staropolskich zielarstwie i przekazach dotyczących sytuacji ekstremalnych oraz dwudziestowiecznej autobiograficznej twórczości kobiet żyjących na terenie Warmii i Mazur.
Książka Wizerunek wiedźmy w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku jest pierwszą na polskim rynku literaturoznawczą monografią w pełni poświęconą konstruktowi czarownicy w tekstach I Rzeczpospolitej. Wspomniane w tytule stulecia to czas, kiedy w dawnej Polsce rozkwitła fascynacja postacią czarownicy z uwagi na ferment religijny wzbudzany przez ruchy reformacyjne i kontrreformacyjne oraz wzrost zainteresowania literaturą demonologiczną, co znajduje odbicie w tekstach tego okresu. Autorka gruntownie przeanalizowała wiele gatunków literackich i na podstawie obszernej literatury podmiotu (między innymi romansów, eposów, nowel, pieśni, kazań, satyr, kronik, diariuszy, pamiętników, traktatów, zielników, poradników gospodarczych) odtworzyła portret czarownicy, w tym preferowane przez nią miejsca pobytu i aktywności, jej wygląd, osobowość oraz zakres mocy. Zbadała ponadto powtarzające się na kartach dawnej literatury wątki kobiet władających magią, znane z mitologii i Biblii. Książka prezentuje wielowymiarowy obraz staropolskiej wiedźmy, a przy tym uzupełnia dokonania badaczy innych dyscyplin zajmujących się problematyką czarów.
List of contents
Wstęp
Rozdział pierwszy. Uwarunkowania kształtujące postrzeganie postaci czarownicy w wiekach dawnych
1. Determinanty ogólnoeuropejskie
2. Czynniki rodzime
Rozdział drugi. Wizerunek wiedźmy w świetle procesów o czary w Rzeczpospolitej w XVI–XVII wieku
1. Procesy o czary w Polsce – zarys problematyki
2. Charakterystyka potencjalnych wiedźm na podstawie dokumentacji sądowej
2.1. Wygląd, osobowość i sytuacja społeczno-ekonomiczna
2.2. Rodzaje magicznej działalności i wypowiadane zaklęcia
2.3. Miejsca pobytu i typowe atrybuty
Rozdział trzeci. Twórcy XVI i XVII wieku o kobietach parających się magią – charakterystyczne cechy wizerunku
1. Czarownica – od figury stylistycznej do głównej bohaterki
2. Staropolska wiedźma – typowe elementy postaci
2.1. Między wcielonym złem a anielską dobrocią
2.2. Piękna dziewczyna i odpychająca starucha
2.3. Odludne, dzikie, obce – terytoria wiedźmy
2.4. Magiczne atrybuty i rekwizyty
Rozdział czwarty. Moc staropolskiej wiedźmy
1. Spoglądanie w przyszłość
2. Czary w służbie Erosa
3. Wiedźma – persona non grata w życiu codziennym
4. „Przymawianie” staropolskich bab, czyli magia słowa
Zakończenie
Bibliografia
Streszczenie
Summary
Spis ilustracji
Indeks osób
Information
See also
Słownictwo z zakresu górnictwa solnego XVI–XVIII wieku na tle polszczyzny ogólnej
Author/Editor: Ewa Katarzyna Horyń
Autorka zebrała i przeanalizowała polską leksykę z zakresu górnictwa solnego w XVI–XVIII w. Prezentacja i opis materiału leksykalnego skoncentrowane są na przedstawieniu słownictwa, które swoją tematyką obejmuje dwie sfery – eksploatację soli i handel nią. Materiał został zgrupowany wokół dwunastu kategorii znaczeniowych istotnych dla odtworzenia leksyki związanej z tą gałęzią przemysłu.
Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego, tom 2
Author/Editor: Stanisław Borawski, Marzanna Uździcka
Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego to dwutomowe dzieło, które powstało w ramach mecenatu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, tj. Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, jako projekt nr 0063/FNiTP/H11/80/2012 pod nazwą: Historia języka i wspólnot komunikatywnych polskich w 50. wykładach.
Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918–1939 w dziejach języka polskiego
Author/Editor: Ewa Woźniak
Książka stanowi głos w dyskusji nad periodyzacją dziejów polszczyzny, zwłaszcza nad umiejscowieniem w niej lat 1918-1939.
Od Galicji po Amerykę. Literackim tropem XIX-wiecznych podróży
Author/Editor: Tadeusz Budrewicz, Magdalena Katarzyna Sadlik
Niniejsza monografia ukazała sie w 2018 r. Jest to interesująca opowieść o XIX-wiecznych peregrynacjach. Autorzy odkrywają przed Czytelnikiem barwny, wieloaspektowy obraz polskiej kultury końca XIX stulecia.