Katastrofa, tragedia, trauma / ogólnopolska konferencja naukowa – online

Common Room w tytule dorocznych konferencji organizowanych przez kierunek filologia Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych PWSZ w Płocku nawiązuje do salonu literackiego prowadzonego przez Stefana i Franciszkę Themersonów, niezwykłą parę artystów i intelektualistów, w Londynie w latach 1957-1959. Gościł on naukowców, artystów i literatów i był miejscem unikatowych wykładów, prezentacji, wieczorów artystycznych, koncertów i dyskusji. Intencją organizatorów konferencji jest stworzenie równie „przyjaznego” – jak pisali Themersonowie – „miejsca spotkań i wymiany myśli” o głęboko interdyscyplinarnym charakterze.

7 i 8 maja 2019 roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach odbywać się będzie, organizowana przez Zakład Teorii Literatury, Zakład Literatury i Krytyki Ponowoczesnej, Zakład Literatury XX i XXI wieku Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego UŚ oraz Komisję Historycznoliteracką PAN – Oddział w Katowicach, ogólnopolska konferencja naukowa pt. „Przeszłość (nie)miniona: trauma – przemoc – tożsamość”.

Pamięć o przeszłości, o historii to relacja pomiędzy dyskursem historycznym, literackim, jednostkowym. „Domeną literatury jest przecież pamięć jednostkowa, migawkowa, zawodna, a nie zobiektywizowana wizja historii” – pisze Elżbieta Rybicka. Z kolei W eseju Polityka czasów nowoczesnych Haydena White’a pada stwierdzenie, że to narracja jest modelem najlepiej przedstawiającym dynamikę relacji między polityką a historią. Ujęcie w tym dyskursie przeszłości może być tu pomostem między narracją historyczną a funkcjonowaniem pamięci. Trzeba wziąć pod rozwagę, że pamięć pozostaje – zwłaszcza w dobie postprawdy – zasadniczym komponentem prawomocności świadectwa, także tego dziennikarskiego i reporterskiego, gdzie staje się przed wyborem między relacjonowaniem faktów a potrzebą czy pokusą ich fikcjonalizacji. Pamięć jest także miejscem, tym szczególniejszym, że budującym przestrzeń spotkań rozmaitych czasów, doświadczeń czy tożsamości. (informacja organizatorów)

Miejsca pamięci (lieux de mémoirex) i motyw nawiedzenia teraźniejszości przez przeszłość przynależą w równej mierze do poetyki realistycznej, znajdującej swą reprezentację w literaturze świadectwa, jak i fantastycznej, kreującej świat widm i monstrów, obserwujących rzeczywistość zza zasłony irrealności. Wyłaniający się z ekranu telewizora Spielbergowski duch (w maszynie) czy inkorporacja figury zombie do przepracowania traumy Holokaustu u Ostachowicza przynależą z tej perspektywy do tej samej tradycji intelektualnej – którą polska tradycja badawcza niepotrzebnie dzieli, zajęta utrwalaniem dychotomii między tzw. kulturą wysoką a popularną. Mając to na uwadze, organizatorzy ogólnopolskiej konferencji naukowej Nawiedzone miejsca – Instytut Filologii Polskiej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego we współpracy z Ośrodkiem Badawczym Facta Ficta – pragnęliby zachęcić Państwa do zgłębienia zjawisk hauntologii, widmowości, nawiedzenia i postpamięci w literaturze, kulturze i nowych mediach, w tym także (choć nie wyłącznie!) zagadnień: