Polish Studies Newsletter

Event

Date of the event: 24.09.2016 g.11:00 - 24.09.2016 g.19:00
Added on: 23.09.2016

Pierwszy polski pisarz, pierwsza polska książka – pokaz "Kroniki" Wincentego Kadłubka

Type of the event:
Meeting
City or town:
Warszawa
Organisers:

"Kronika polska" to pierwsza, najstarsza książka napisana przez Polaka. Mistrz Wincenty, zwany Kadłubkiem, stworzył na przełomie wieków XII i XIII barwną, erudycyjną opowieść o dziejach naszego kraju i przeszedł do historii jako pierwszy twórca polskiej literatury. Rękopis "Kroniki" zobaczyć będzie można w sobotę 24 września w Pałacu Rzeczypospolitej (Warszawa, pl. Krasińskich 3/5) na specjalnym, jednodniowym pokazie z cyklu Pierwsze/Najstarsze. Wydarzeniu towarzyszy wykład prof. Henryka Samsonowicza i rozmowa Włodzimierza Kalickiego z prof. Jackiem Banaszkiewiczem oraz możliwość zwiedzenia zamkniętego na co dzień Pałacu.

Stronice Kroniki Wincentego KadłubkaPowstała na przełomie XII i XIII w. "Kronika polska" nie jest suchym opisem wydarzeń - mistrz Wincenty nadał jej kształt błyskotliwego dialogu pomiędzy dwoma biskupami: gnieźnieńskim Janem i krakowskim Mateuszem. Epizody z polskiej historii opowiada Jan, a Mateusz komentuje je analogiami ze starożytności i Biblii. Napisana po łacinie "Kronika" jest dowodem erudycji autora – prof. Brygida Kürbis we wstępie do wydanego w serii „Biblioteka Narodowa” polskiego przekładu dzieła nazwała ją europejskim pomnikiem umysłowości i uczoności dwunastowiecznego humanisty. Dzieło to jest także znakomitym świadectwem bogactwa i dojrzałości średniowiecznej polskiej myśli polityczno-prawnej w kontekście europejskim. Co ciekawe, na kartach tej drugiej (po dziele Anonima, zwanego Gallem), a pierwszej spisanej przez Polaka kroniki naszego kraju, Wincenty Kadłubek opisał nie tylko dokonania władców historycznych, ale także postaci legendarne: Kraka, Wandę, Popiela czy „całożercę” – potwora znanego dziś jako smok wawelski.

"Kronika"Wincentego Kadłubka w Polonie – Cyfrowej Bibliotece Narodowej: http://polona.pl/item/264647/38/

Sam magister Wincenty to postać bardzo tajemnicza: jeden z najwybitniejszych intelektualistów swoich czasów, kształcony prawdopodobnie w Paryżu lub Bolonii. Przez 10 lat piastował godność biskupa krakowskiego, a później – w  nieznanych okolicznościach - zrezygnował z tej funkcji i ostatnie lata życia spędził w klasztorze cystersów w Jędrzejowie, umierając w opinii świętości w roku 1223. W XVIII wieku został ogłoszony błogosławionym Kościoła rzymskokatolickiego.

Wstęp wolny.

Wykłady towarzyszące pokazowi:
• 15.00 „O mistrzu Wincentym zwanym Kadłubkiem i jego kronice”. – prof. Henryk Samsonowicz
• 16.30 „Wszystkie baśnie Wincentego Kadłubka, czyli o pochodzeniu najbardziej znanych polskich podań”. Z profesorem Jackiem Banaszkiewiczem rozmawia Włodzimierz Kalicki

Pałac Rzeczypospolitej – zwiedzanie z przewodnikiem:
Bezpłatne oprowadzanie po Pałacu Rzeczypospolitej z warszawskim przewodnikiem Jackiem Karwatem. Obowiązuje rejestracja: http://pierwszenajstarsze.bn.org.pl/wydarzenia/13-kronika.html Pałac można zwiedzać również we własnym zakresie, w godzinach trwania pokazu (11.00-19.00).

PIERWSZE/NAJSTARSZE to cykl prezentacji z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego.

Kontakt dla mediów:
Biblioteka Narodowa, Grzegorz Mazurowski, tel. 604 266 290, g.mazurowski@bn.org.pl

Information

Address:
Pałac Rzeczypospolitej (Warszawa, pl. Krasińskich 3/5)
Added on:
23 September 2016; 14:33 (Mariola Wilczak)
Edited on:
23 September 2016; 14:33 (Mariola Wilczak)

See also

16.12.2016

Kronika polska Galla Anonima – pokaz z cyklu Pierwsze/Najstarsze

Pałac Rzeczypospolitej, Warszawa, pl. Krasińskich 3/5

17.10.2016

Pokaz "Mszału" Erazma Ciołka – Pierwsze/Najstarsze

Kolejny pokaz z cyklu Pierwsze/Najstarsze to niepowtarzalna okazja, żeby zobaczyć na własne oczy "Mszał" Erazma Ciołka – bezcenna, bogato zdobiona księga opuści na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej, a zamknięte na co dzień wnętrza Pałacu Rzeczypospolitej zostaną udostępnione zwiedzającym.  Erazm Ciołek, biskup i królewski dyplomata, był nie tylko niezwykle sprawnym politykiem, ale również znanym w Europie mecenasem sztuki. Znajdujący się w zbiorach Biblioteki Narodowej "Mszał" został przygotowany właśnie na jego zlecenie i pod wieloma względami wyprzedzał swoją epokę. Chociaż przyjmuje się, że gdy powstawał (1514-1518) w Polsce panowało jeszcze średniowiecze, to jego zdobienia są typowe dla włoskiego renesansu. Wykonało je przynajmniej trzech różnych iluminatorów, wśród których znajdował się prawdopodobnie Stanisław Samostrzelnik – jeden z najwybitniejszych polskich malarzy książkowych.

15.11.2016

"Bogurodzica" – rękopis. Pokaz w Pałacu Rzeczypospolitej z cyklu Pierwsze/Najstarsze

Kolejny pokaz z organizowanego przez Bibliotekę Narodową cyklu Pierwsze/Najstarsze poświęcony jest "Bogurodzicy". Pieśń ta, tradycyjnie uważana za nasz pierwszy hymn narodowy, otwiera jednocześnie historię polskiej literatury. To najstarszy zachowany w całości spójny tekst w języku polskim. Jednodniowemu pokazowi rękopisu, który odbędzie się w sobotę 19 listopada, towarzyszą dwa wykłady i krótki koncert.

11.04.2016

Pokaz "Psałterza floriańskiego" (z cyklu "PIERWSZE/NAJSTARSZE" z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski)

Już 23 kwietnia w warszawskim Pałacu Rzeczypospolitej będzie można zobaczyć na własne oczy "Psałterz floriański" – jeden z najstarszych i najbardziej zagadkowych zabytków języka polskiego. Bezcenna księga opuści na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej, a pałacowe wnętrza, na co dzień zamknięte, zostaną udostępnione zwiedzającym. "Psałterz floriański" został odkryty w XIX wieku w austriackim opactwie Sankt Florian – od razu stał się naukową sensacją, a do dziś pozostaje wielką, nierozwikłaną zagadką polskiego średniowiecza. Sprowadzony do Polski w 1931 roku, następnie, w obliczu II wojny światowej, wywieziony do Kanady, powrócił do Warszawy dopiero po dwudziestu ośmiu latach. Od tego czasu jest jedną z najcenniejszych ksiąg w skarbcu Biblioteki Narodowej. Naukowcy nadal toczą spory o to, gdzie "Psałterz floriański" powstał, kto go używał i co oznaczają zdobiące go miniatury. Tekst "Psałterza" został spisany na przełomie XIV i XV wieku w trzech językach: łacinie, polskim i niemieckim. Bardzo możliwe, że księga miała być darem dla królowej Jadwigi, a po jej śmierci była używana przez kolejne polskie monarchinie. Poza trójjęzycznym przekładem tekstu "Psalmów", na kartach "Psałterza" namalowano tajemnicze miniatury, w których jedni chcą widzieć astrologiczne symbole, inni mnemotechniczne schematy ułatwiające zapamiętywanie tekstu, a zdaniem niektórych znajdują się tam… Mistrz Yoda, Nosferatu i Gandalf Szary. Podczas pokazu "Psałterza" jego treść, dzieje i tajemnice przybliżą wystąpienia specjalistów. O 15.00 dr Marcin Kuźmicki z Zakładu Historii Języka Polskiego UAM wygłosi wykład "Wywiad z Psałterzem floriańskim – czyli historia małomównego manuskryptu", a o 16.30 odbędzie się dyskusja" Yoda czy Nosferatu? Świat na marginesach Psałterza floriańskiego". Wraz z udziałem publiczności dyskutować będą dr Kamil Kopania z Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki UW i Łukasz Kozak – redaktor Polony – Cyfrowej Biblioteki Narodowej i autor popularnego przeglądu średniowiecznej ikonografii "Discarding Images". Pokaz "Psałterza floriańskiego" to jednocześnie wyjątkowa okazja, żeby zwiedzić barokowe wnętrza Pałacu Rzeczypospolitej, po których oprowadzi warszawski przewodnik Jacek Karwat. PIERWSZE/NAJSTARSZE to cykl prezentacji z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego. Udział we wszystkich wydarzeniach związanych z cyklem PIERWSZE/NAJSTARSZE jest bezpłatny. Na oprowadzanie po Pałacu Rzeczypospolitej z przewodnikiem obowiązuje rejestracja. Wydarzenie na Facebooku: www.facebook.com/events/1716025545334937/

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.