Polish Studies Newsletter

Event

Date of the event: 28.11.2020
Added on: 27.11.2020

Podwójnie wolne – 102 lata temu kobiety w Polsce zdobyły prawa wyborcze!

Type of the event:
Exhibition
Organisers:

Wydany 28 listopada 1918 roku dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego przyznał kobietom w Polsce czynne i bierne prawa wyborcze. Podobne prawa przysługiwały wówczas obywatelkom zaledwie kilku krajów na świecie. Instytut Pileckiego przypomina o tej ważnej rocznicy premierą animowanego filmu i wirtualną wystawą o tamtych wydarzeniach.
„Podwójnie wolne” – to słowa jednej z sufrażystek, komentującej ukazanie się dekretu z 28 listopada. Fraza ta najtrafniej opisuje ówczesne doświadczenie Polek: wolnych dzięki odzyskaniu niepodległości i wolnych w prawach obywatelskich.

Od rana w sobotę 28 listopada na stronie www.instytutpileckiego.pl można będzie oglądać wirtualną wystawę Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918 – adaptację wystawy prezentowanej dotychczas w kilkunastu miastach Polski oraz w Paryżu i Wilnie.

W sobotę 28 listopada o godz. 14.05 na antenie TVP Historia będzie mieć również swoją premierę film animowany Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918 (produkcja: Instytut Pileckiego/Zespół Wespół), który będzie dostępny w Internecie na Facebooku i YouTube Instytutu Pileckiego.

Film i wystawa opowiadają o ruchu sufrażystek w Polsce. Odnajdziemy tam znane, mniej znane bądź zapomniane kobiety, których życiorysy stanowią integralną część historii Polski – mówi dr Agnieszka Konik, naukowiec z Instytutu Pileckiego, współtwórczyni wystawy i filmu. – Sam tytuł: Podwójnie wolne, zwraca uwagę na splatanie się walki Polek o równouprawnienie z walką o niepodległość kraju. Polki przedstawione są tam w dwojaki sposób: jako obywatelki, które po 123 latach odzyskały swoje państwo, i jako kobiety, które w odzyskanej ojczyźnie wywalczyły pełnię praw wyborczych – dodaje badaczka.

Pod zaborami – sufrażystki

Choć do końca I wojny światowej sytuacja polityczna polskich kobiet była całkowicie uzależniona od woli władz zaborczych, proces emancypacji przebiegał podobnie jak w innych krajach. Mimo ograniczeń Polki nie tylko odgrywały główną rolę w wychowaniu patriotycznym dzieci i młodzieży, lecz także włączały się aktywnie w życie publiczne. W latach 90. XIX w. powstawały środowiska sufrażystek, o trójzaborowym, ogólnopolskim charakterze. Popularyzowały one hasła równych praw kobiet oraz prawa głosu. Najważniejsze z nich to chrześcijańskie Zjednoczone Koło Ziemianek (ZKZ) oraz postępowy Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich (ZRKP). Na początku XX. wieku w otoczeniu Józefa Piłsudskiego pojawiła się grupa socjalistycznych działaczek niepodległościowych, tworzących Organizację Bojową Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Wszystkie trzy środowiska spotkały się później na froncie I wojny światowej, w walce o wolną, niepodległą Polskę.

Ku niepodległości i równouprawnieniu

We wrześniu i listopadzie 1918 roku aktywistki i działaczki polityczne zorganizowały wiele trójzaborowych wieców i zjazdów kobiet pod hasłami równouprawnienia w wolnym państwie polskim. Brały w nich udział różne organizacje kobiece, reprezentujące ziemiaństwo, inteligencję, środowiska chrześcijańskie czy socjalistki. ZRKP wydał wówczas pocztówki agitacyjne z hasłem: „Głosowanie powszechne jest dopiero wówczas, gdy i kobiety zagłosują!”. Nastąpiła mobilizacja wszystkich aktywnych środowisk kobiecych, które docierały do pierwszoplanowych polityków, szukając poparcia dla równouprawnienia.

Listopad 1918 – Podwójnie wolne!

11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, a już 28 listopada Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał Dekret o ordynacji do Sejmu Ustawodawczego. Wyborcami w odrodzonej Polsce zostały wszystkie jej obywatelki i obywatele, którzy ukończyli 21. rok życia. W artykule 7 stwierdzano: „Wyborcami do Sejmu są wszyscy obywatele(ki) państwa, posiadający czynne prawo wyborcze”. W środku zimy 1919 roku kobiety po raz pierwszy udały się do urn wyborczych jako pełnoprawne obywatelki II Rzeczypospolitej. Pierwszymi posłankami w historii polskiego parlamentaryzmu zostały: Jadwiga Dziubińska, Irena Kosmowska, Gabriela Balicka, Zofia Sokolnicka, Maria Moczydłowska, Franciszka Wilczkowiakowa, Zofia Moraczewska i Anna Piasecka – reprezentowały wszystkie najważniejsze nurty polityczne, od socjalizmu, poprzez ruch ludowy, centrum - po ruch narodowy.

Podwójnie wolne

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918 – wystawa i film

Dla przypomnienia tamtych wydarzeń w ich setną rocznicę Instytut Pileckiego przygotował w 2018 roku wystawę, zatytułowaną Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918. Po premierze na warszawskim Krakowskim Przedmieściu, wystawa pokazywana była w kilkunastu miastach Polski, a także w Paryżu i Wilnie.

W oparciu o treść wystawy, wzbogaconą nowymi materiałami, w 2020 roku Instytut Pileckiego wraz z artystami z firmy Zespół Wespół przygotował animowany film, w którym do przedstawienia postaci i wydarzeń sprzed lat wykorzystano fotografie, pocztówki i inne materiały archiwalne, pochodzące ze zbiorów Cyfrowej Biblioteki Narodowej POLONA, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Muzeum Niepodległości oraz Studium Polski Podziemnej w Londynie. Materiały te zostały pokolorowane i zaanimowane. W filmie wykorzystano techniki animacji 2D, a ruch przemawiających postaci oparto o rzeczywisty ruch aktora. Dzięki nowoczesnej technice możemy przywrócić pamięć o Polkach, które nie tylko stały się podwójnie wolne, odzyskując niepodległą Ojczyznę i zdobywając prawa wyborcze, ale także same aktywnie o ową niepodległość i równouprawnienie walczyły.

W 2018 roku wystawa otrzymała wyróżnienie w konkursie Polish Graphic Design Awards, a w 2020 roku film i wystawa zostały nominowane do nagrody w konkursie „Projekt Roku” Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej. Ogłoszenie wyników konkursu nastąpi w sobotę 28 listopada.


Kontakt dla mediów:

Lukrecja Jaszewska

Biuro Prasowe Instytutu Pileckiego

tel. 539 537 645

e-mail: press@instytutpileckiego.pl

Information

Fee:
bez opłat
Added on:
27 November 2020; 15:06 (Mariola Wilczak)
Edited on:
27 November 2020; 15:27 (Mariola Wilczak)

See also

08.11.2018

Stulecie niepodległości kobiet

Panel naukowy i dyskusyjny poświęcony literackim echom odzyskania przez Polskę niepodległości.

11.10.2017

Kultura wykluczenia? V odsłona: Kobiety

Pojęcie wykluczenia towarzyszy niemalże wszystkim refleksjom na temat współczesnej kultury. Wywołuje niejasności, prowokuje do dyskusji, rodzi pytania. Pojawia się w różnych kontekstach i rozważane jest na wielu płaszczyznach. Wydaje się być cechą integralną każdej kultury, pojawiając się niczym antyteza każdego systemu i porządku budowanego w kulturowych kategoriach. Funkcjonuje w refleksji nad językiem, myśleniem, poznaniem. W piątej już odsłonie naszego cyklu proponujemy przyjrzeć się sytuacji kobiet. Z jednej strony w kulturze Zachodu kobiety wywalczyły sobie równouprawnienie, pojawia się jednak pytanie o realność uzyskanych przez nie praw. Czy rola kobiety jest rzeczywiście równoprawna do roli mężczyzny,czy kobieta tyle samo zarabia, czy nie musi wybierać między zawodową karierą a domem, czy wolna jest od seksistowskich uwag i czy szanowana jest jej seksualność i cielesność? Z drugiej strony pozycja kobiety w wielu rejonach świata całkowicie ją uprzedmiatawia i czyni poddaną mężczyźnie. Czy jednak nie ma w świecie muzułmańskim feministek? Czy prawa człowieka są dla wszystkich? Połowa ludzkości to kobiety, często niezauważane, marginalizowane, wyśmiewane, „za stare”, „za grube”, „za głupie”, „zbyt emocjonalne”. Nasze debata o wykluczeniu będzie analizować nie tylko stereotypy, przyzwolenie na przemoc wobec kobiety, brak realnego równouprawnienia, wykluczenie, ale również będzie chciała pokazać możliwości kobiet, ich siłę i wkład, obecny pomimo umniejszania ich roli, w kształtowanie się kultur. Dlatego proponujemy przyjrzeć się takim zagadnieniom jak: 1. Równouprawnienia – fakty czy jedynie puste deklaracje, 2. Ciało kobiety, 3. Niepełnosprawność kobiet, 4. Przypisane kobietom role – stereotypowe i współcześnie formułowane, 5. Emigracja kobiet, 6. Starość kobiet, 7. Społeczne zaangażowanie kobiet i ich możliwości polityczne, 8. Kobieta w przestrzeni publicznej, 9. Miejsce kobiety na rynku pracy, 10. Seksizm – ukryty i jawny, 11. Mobbing wobec kobiet, 12. Feminizm i jego współczesne znaczenie , 13. Ideologizacje kobiety, 14. Mity kobiecości, 15. Kobieta w popkulturze (gry wideo, gry RPG, komiks, serial, film). Czekamy na Państwa abstrakty do końca października (max. 200 słów, prosimy przesłać na adres: kulturawykluczenia.konferencja@gmail.com). Przewidziane jest wydanie drukiem najciekawszych artykułów w książce monograficznej z cyklu „Perspektywy ponowoczesności”. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych, a ponieważ nikogo nie wykluczamy, zaproszenie nasze skierowane jest zarówno do szacownego grona naukowców z tytułem profesorskim, jak i do zaczynających swą ścieżkę nauki studentów. Liczy się myślenie i nauka.

27.06.2018

Kobiece drogi do niezależności

Interdyscyplinarna Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Kobiece drogi do niezależności” organizowana jest przez doktorantów literaturoznawstwa Akademii Pomorskiej w Słupsku 21 września 2018 w Darłowie.  

02.12.2017

III Konkurs retoryczny dla studentów prawa

Szanowni Państwo, już po raz trzeci mamy zaszczyt zaprosić studentów prawa Uniwersytetu Zielonogórskiego i miłośników pięknego mówienia na konkurs retoryczny.

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.