Przekraczać granice: transgresje - emigracje - ucieczki

W XIX wieku zjawisko emigracji po klęsce powstania listopadowego osiągnęło niespotykany dotąd zakres i narodziło się jako nowy rodzaj doświadczenia – nie tylko politycznego, ale też społecznego, ekonomicznego, obyczajowego, tożsamościowego i egzystencjalnego. Ta przymusowa emigracja stwarzała szanse i jednocześnie stawiała przed nowymi, nieznanymi trudnościami – koniecznością aklimatyzacji, dopasowaniem do nowej kultury, języka, obyczajowości, religii, etosów narodowych… Nie wszyscy mogli poradzić sobie ze zmianą sytuacji i przymusem poddania się wyzwaniom; zdarzało się traktować je nie jako szansę, ale zagrożenie dla wartości wyniesionych z ojczyzny i rodzinnego domu. W ten sposób dochodziła jeszcze jedna emigracja – wewnętrzna, która sprzyjała odwróceniu się od możliwości danych przez „nowy świat”, a przez traktowanie ich jako wrogie pozwalała skupić się na kultywowaniu pamięci o świecie opuszczonym jak o sytuacji wygnania z raju. Część emigrantów próbowała odtworzyć świat zapamiętany sprzed katastrofy wygnania w nowych miejscach. Część doświadczała jakiegoś rodzaju kompleksu „nieproszonych gości”, natrętnych tułaczy, nachodzących cudzy dom i żebrzących o wsparcie, inni pracą na różnych polach aktywności próbowali odwdzięczyć się za przygarnięcie i stworzenie szansy drugiego życia. Emigracja wewnętrzna to także „program” części środowisk przebywających w nieakceptowanej rzeczywistości politycznej, szansa na stworzenie „własnego świata” na przekór zewnętrznej niesprawiedliwości.

Decyzja o emigracji nie była ani łatwa, ani oczywista wtedy i nie jest teraz. Jakie przyczyny wyganiają Polaków z własnego kraju dziś, gdy wydaje się, że nikomu z powodów politycznych nie grozi utrata życia? Czy decyzję o emigrowaniu podejmowano chętnie i z nadzieją, czy też emigracja budziła strach i niepewność przyszłego losu? Czy jest ona związana z poczuciem straty czy zysku? Jakie są życiowe konsekwencje rozłąki z rodziną i krajem? Czy wyjazd wiąże się z poczuciem zyskania możliwości czy raczej staje się tragedią związaną z intensywnym przeżywaniem rozłąki i niemożnością „zbudowania” swojego życia w nowych warunkach? Jak zmienia się psychika, myślenie, motywowanie… w związku z życiową zmianą? Jak radzą sobie emigranci z rzeczywistością odmienną, dotychczas niewyobrażalną, niewspartą żadnym doświadczeniem? Jak kreują nową rzeczywistość egzystencjalną poddani nowym, ekstremalnym doświadczeniom? Czy emigracja może być udana i co to miałoby znaczyć dla emigranta? Czym jest integracja – dowodem na zdradę czy zaradność? I w końcu, jak czuje się emigrant w Polsce, jakie warunki ekonomiczne, społeczne, kulturowe są tworzone emigrantom z innych krajów?

Interesuje nas też zjawisko emigracji naukowej, znanej od czasów średniowiecznych podróży „po wiedzę i naukę” i po to, by znaleźć miejsce, w którym możliwa będzie praca nad własnymi pomysłami badawczymi. Chcielibyśmy, żeby temat konferencji sprzyjał refleksji nad szerokim pojęciem granic, które są przekraczane w poczuciu wolnego wyboru i tych, które zostały narzucone przez rozwój cywilizacji, kulturę, ideologię oraz tradycję i obyczaje. Przekraczanie granic to dążenie do swobody i wolności człowieka, ale może stanowić też nie wyjście, ile wejście do „więzienia”.

Do udziału w konferencji zapraszamy specjalistów różnych dziedzin naukowych i dlatego zapraszamy psychologów, socjologów, politologów, literaturoznawców, kulturoznawców, prawników, historyków sztuki i wszystkich, którzy pragną podzielić się swoimi refleksjami w proponowanym zakresie. A proponujemy następujące zagadnienia do omówienia na konferencji:

• emigracje/migracje i ich konsekwencje
• emigracje wewnętrzne
• emigracja jako zdrada
• emigracja jako szansa
• w jaki sposób doświadczenie emigracji budowało obraz Polski fantazmatycznej / legendarnej / mitycznej – stosunek emigrantów do polskości
• zjawisko eurosieroctwa i jego wpływ na przemiany w strukturze rodziny i rodzinnych relacji
• motywacje przekraczania granic
• zmaganie z wygnaniem i integracją
• zjawisko emigracji/migracji dawniej i współcześnie
• zjawisko wielokulturowości jako szansa? / zagrożenie? dla kultury, cywilizacji, religii, obyczajowości, tożsamości…
• przekraczanie norm społecznych
• granice wrażliwości, egzystencji, tożsamości, płci, wiedzy…
• ucieczki w literaturze
• graniczne doświadczenia egzystencjalne
• ruchy i idee wolnościowe
• ucieczki przed systemem

Czas wystąpienia: 15 minut

Osoby zainteresowane wzięciem udziału w konferencji prosimy o przysłanie wypełnionego formularza zgłoszeniowego i abstraktu wystąpienia na adres mailowy: alicjabalcerzak@poczta.onet.pl lub bernadt@poczta.onet.pl .

Plik do pobrania: https://www.apsl.edu.pl/Aktualnosci-Serwisu/Zaproszenie-na-ogolnopolska-interdyscyplinarna-konferencje-naukowa-PRZEKRACZAC-GRANICE-TRANSGRESJE-EMIGRACJE-UCIECZKI

Termin nadesłania zgłoszenia: 22.02.2018 r. Potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia oraz dalsze informacje organizacyjne zostaną przesłane do 4.03.2018 r.

Opłata konferencyjna wynosi 100 zł (obejmuje koszty konferencji, materiały konferencyjne, bufet kawowy, obiad, kolację). Po zaakceptowaniu wystąpienia prześlemy nr konta, na które należy wpłacić pieniądze do 10.03.2018 r.

Przewiduje się umieszczenie zaakceptowanych przez recenzentów tekstów w czasopiśmie naukowym „Świat Tekstów. Rocznik Słupski” (7punktów, lista B, poz. 1898): http://swiattekstow.apsl.edu.pl/

Koszty dojazdu i ewentualnego zakwaterowania ponoszą uczestnicy lub instytucje delegujące.

Organizatorka: mgr Alicja Balcerzak – sekretarz konferencji, tel. kontaktowy: 692-988-519; mail: alicjabalcerzak@poczta.onet.pl

Opieka merytoryczna dr hab. Bernadetta Żynis, prof. AP, mail: bernadt@poczta.onet.pl