Event
Wykład otwarty dr Małgorzaty Misiak „Wrośnięci - wykorzenieni. Łemkowskie losy”
Pracownia Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską działająca w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego zaprasza na wykład otwarty dr Małgorzaty Misiak pt. "Wrośnięci - wykorzenieni. Łemkowskie losy". Wokół książki: Między Popradem a Osławą. Tożsamość kulturowo-językowa Łemków w ujęciu etnolingwistycznym, Profil, Wrocław 2018.
Wykład odbędzie się 30 stycznia 2019 r. w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersyteu Wrocławskiego (pl. Nanikera 15a) w sali 140 (pierwsze piętro).
Zapraszamy również na bezpośrednią transmisję z wykładu na stronie https://www.facebook.com/glkuwr
Łemkowie to w realiach III Rzeczypospolitej mniejszość stanowiąca grupę ludności autochtonicznej, czyli zamieszkującej terytorium Polski od długiego czasu (od stuleci). Łemkowszczyzna, ich „mała górska ojczyzna”, stanowiła zwarte terytorium usytuowane pomiędzy rzekami: Popradem i Osławą. W roku 1947, w czasie akcji „Wisła”, Łemkowie zostali na mocy arbitralnej decyzji administracyjnej definitywnie pozbawieni ojcowizny i wysiedleni na tzw. ziemie odzyskane, dla nich „na obczyznę”
W przypadku społeczności łemkowskiej nie można wskazać precyzyjnie miejsca/miejsc, skąd przybyli jej protoplaści. Z punktu widzenia etnogenezy Łemkowie są więc inni w stosunku do społeczności polskiej (różnią się obyczajami, językiem, wiarą), ale swoi, gdyż jako odrębna grupa kulturowa w pełni ukształtowali się w pasmach polskich Karpat.
Łemkowie wrośli w polski krajobraz społeczno-kulturowy, ich losy pozostają mocno związane z dziejami Polski. Kontekst historyczny stał się kategorią interpretacyjną wyznaczaną wspólnotą doświadczeń historycznych dzielonych przez Łemków z innymi społecznościami. Historia przybrała rolę swoistego katalizatora problematyzowania łemkowskiej kwestii tożsamościowej.
W 1947 dla Łemków ich historia pomimo kilku wcześniejszych dramatycznych przyspieszeń (obóz w Thalerhofie, II wojna światowa) biegnąca spokojnym, uporządkowanym rytmem, utraciła linearny charakter, przybierając kształt punktów i przeskoków. Wydarzenia 1947 roku podzieliły wszystkie indywidualne historie (jak i w ogóle dzieje Łemków) na dwie części (przed rokiem 1947 i po nim). Wyznaczyły, używając terminologii Fritza Schützego, trajektorię wypędzonego. Od tego momentu Łemkowie nie mieli już wpływu na swój los, za nich zdecydowano i o opuszczeniu ojcowizny, i o tym, gdzie będzie ich nowy dom. Rozpoczął się proces wykorzeniania.
„Na obczyźnie” Łemko symbolicznie wciąż związany z Łemkowszczyzną, jednocześnie na nowo rozpoczął budowanie swej kulturowo-językowej tożsamości. Przesiedlenie tym samym dokonało istotnej korekty w zbiorze elementów, składających się na łemkowskie uniwersum tożsamościowe. Pojawił się przede wszystkich, charakterystyczny dla nowych warunków, dualizm widoczny we wszystkich płaszczyznach życia, co przełożyło się na: dwureligijność (obok obecności w kościołach greckokatolickich czy prawosławnych pojawiło się uczestnictwo w nabożeństwach katolickich), dwujęzyczność (obok posługiwania rodzimym etnolektem znacznie częściej niż na Łemkowszczyźnie sięga się po język polski), biterytorialność (obok ojczyzny prywatnej w wymiarze symbolicznym Łemko zyskał realną małą ojczyznę na obczyźnie).
Information
See also
Odczyt prof. Anny Zielińskiej "O językach i tożsamościach w regionie lubuskim. (Czy na zachodzie Polski mówi się „najczystszą” polszczyzną?)"
Mieszkańcy regionu lubuskiego, przyłączonego do Polski po 1945 roku, zostali poddani eksperymentowi socjotechnicznemu, którego celem miała być zmiana ich tożsamości. Zgodnie z mitem „ziem odzyskanych” mieli przestać być Niemcami, Polakami z kresów wschodnich, Poleszukami, Bukowińczykami, Ukraińcami, Łemkami, Cyganami, ludźmi o różnych lokalnych tożsamościach, o podwójnych tożsamościach. Mieli się stać Polakami, członkami „nowego społeczeństwa ziem odzyskanych”, świadczącymi zuniformizowaną kulturą narodową i zunifikowanym „najczystszym” językiem polskim o polskości przyłączonych do państwa polskiego w 1945 roku ziem niemieckich. Na ile ten eksperyment się udał?
Zapomniane dziedzictwo kulturowe polskiej emigracji po roku 1939
Katedra Teorii Kultury i Sztuki KUL wraz ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Naukowych ma zaszczyt zaprosić na interdyscyplinarną konferencję "Zapomniane dziedzictwo kulturowe polskiej emigracji po roku 1939". Wybuch II wojny światowej stał się ważną cezurą we współczesnej historii Polski. Wielu twórców zostało zmuszonych do wyjazdu z kraju i pozostania w różnych częściach świata. Ich losy i dokonania nie zawsze zdobyły rozgłos. Wprost przeciwnie. Wielu zostało zapomnianych, a ich spuścizna uległa zniszczeniu lub trafiła do archiwów, prywatnych zbiorów bądź mniej znanych muzeów. Również twórczość, która zdobyła uznanie, nie zawsze została dostatecznie opisana. Podejmowanie tej tematyki było utrudnione zarówno przez trwające po wojnie oddzielenie Polski od Zachodu jak też cenzurę w kraju. Do dziś jednak wiedza na ten temat zawiera wiele „białych plam”. Celem konferencji jest zatem ukazanie ważnego, a zarazem zapoznanego dziedzictwa polskiej kultury tworzonej na obczyźnie od II wojny światowej. Do udziału zapraszamy specjalistów z różnych dziedzin w tym a zwłaszcza kulturoznawców, historyków, historyków sztuki, filologów, antropologów, teatrologów, filmoznawców i medioznawców.
Nadanie Eugenii Maresch tytułu Doktora Honoris Causa Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie
Rektor Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie - PUNO, prof. dr Włodzimierz Mier-Jędrzejowicz oraz Senat Uczelni serdecznie zapraszają na Inaugurację Roku Akademickiego 2021/2022, podczas której odbędzie się nadanie Pani Eugenii Maresch tytuły Doktora Honoris Causa PUNO.
„Przepierki“ z Julią Przyboś
Z ogromną przyjemnością zapraszamy na spotkanie autorskie z Julią Przyboś, profesorką i pisarką, renomowaną autorką i ekspertką w dziedzinie literatury francuskiej oraz porównawczej XIX wieku. Organizatorami są Ośrodek Badań Dziedzictwa Emigracji Polskiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie oraz Zakład Współczesnej Kultury Literackiej i Artystycznej Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie – we współpracy z Oddziałem Warszawskim Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza