Promocja humanistyki - pojęcia, problemy, metody. Pierwsze spotkanie z cyklu "Polonistyka pod lupą"
Dwudniowe spotkanie z cyklu „Polonistyka pod lupą” zgromadziło polonistów z Polski i zagranicy, zainteresowanych promocją i upowszechnianiem humanistyki. Okazją do spotkania była promocja nowej odsłony „Biuletynu Polonistycznego”.
Spotkanie otworzył Dyrektor Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, prof. Mikołaj Sokołowski, który mówił o roli, jaką „Biuletyn Polonistyczny” odgrywa w środowisku humanistów. Portal – podkreślał Dyrektor – poprzez promocję wydarzeń i badań polonistycznych z jednej strony integruje środowisko studentów, dydaktyków i badaczy, z drugiej pozwala upowszechniać wyniki badań polonistów wśród osób niezwiązanych bezpośrednio z nauką.
Redaktor naczelna „Biuletynu Polonistycznego” Mariola Wilczak, nawiązując do wypowiedzi dr Doroty Siwickiej, wygłoszonej podczas sesji związanej z wręczeniem nagrody w konkursie „Publikuj.dr”, podjęła problem barier mentalnych, które pokutują w środowisku humanistów, także wśród młodych badaczy. Wspomniane bariery utrudniają promocję humanistyki z wykorzystaniem nowych mediów. O problemie pisał wcześniej Sławomir Czarnecki, który rozróżnił dwie podstawowe bariery w upowszechnianiu informacji o badaniach: bariery w wymiarze instytucjonalnym (brak wsparcia oraz zasobów ludzkich i finansowych) oraz indywidualnym (deficyty wiedzy i umiejętności w korzystaniu z narzędzi promocji). Wchodząc w szczegóły, można zauważyć, że problem stanowi otwarcie dostępu do publikacji (tu szczególnie ważna jest kwestia praw autorskich) oraz używanie nowych technologii. Prelegentka podkreśliła również identyfikowany przez ekspertów opór przed stosowaniem narzędzi marketingu i public relations w promowaniu humanistyki. Barierą jest również zbyt wąskie rozumienie promocji nauki, którą sprowadza się częstokroć do popularyzacji, tymczasem promocja winna być tak prowadzona, aby zapewniać społeczne zrozumienie i poparcie dla uprawiania nauk humanistycznych. Bardzo ważny – podkreślała Mariola Wilczak – jest wybór właściwych narzędzi, uwzględniających specyfikę wiedzy naukowej, a także fundamentalna dla nauki komunikacja. W tym kontekście nowe media rysują się zarówno jako narzędzie pracy badawczej, jak i środek przekazu i promocji wiedzy naukowej.
Kolejny referat wygłosił Profesor Zbigniew Osiński, który dokonał prezentacji schematu infrastruktury informacyjnej humanistyki, obejmujące źródła informacji bibliograficznej; źródła wiedzy naukowej, a także narzędzia zapewniające pozyskiwanie i dostęp do elektronicznych źródeł wiedzy, następnie narzędzia do komunikacji naukowej oraz narzędzia badawcze. Prelegent przedstawił prognozy zmian w postrzeganiu i uprawianiu nauki, które mogą wynikać z upowszechniania narzędzi cyfrowych. Podkreślił wzrost liczby prac naukowych w formie wizualizacji lub z przewagą wizualizacji nad tekstem. Owocem tych tendencji jest powstawanie książek z równolegle wydawaną wersją cyfrową i innymi dodatkami w formie elektronicznej, publikowanie cyfrowych opowieści, podejmowanie zagadnień o charakterze interdyscyplinarnym, badanie i przetwarzanie dużych zbiorów danych. Na zakończenie prelegent zwrócił uwagę na zalety wykorzystywania narzędzi cyfrowych w publikowaniu i popularyzacji treści naukowych.
Laureatka I edycji konkursu „Publikuj.dr” dr Justyna Gorzkowicz oraz Jarek Solecki omówili możliwości wykorzystania narzędzi social mediów do umieszczania treści wideo i innych materiałów wizualnych (zapraszamy do zapoznania się z pełną prezentacją dostępną w „Biuletynie”). Mariola Wilczak odczytała wystąpienie Profesora Marka Troszyńskiego dotyczące nowego kierunku studiów doktoranckich, integrującego kształcenie humanistyczne i informatyczne (zachęcamy do zapoznania się z ofertą studiów w zakładce „Edukacja”).
Marcin Wilkowski i Aleksandra Tokarska-Trzaskowska – przedstawiciele Laboratorium Cyfrowej Humanistyki Uniwersytetu Warszawskiego – opowiedzieli o pracach podejmowanych przez Laboratorium (m.in. Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego, Poradnik językowy on-line, Akustyczna baza danych gwar mazowieckich i inne), a także narzędziach stosowanych w realizacji tych projektów. Podobny charakter miało wystąpienie dra Michała Kozaka z Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego, który przedstawił m.in. narzędzia wykorzystywane przy realizacji projektu Poezja na marginesie cywilizacji, polegającego na tworzeniu bazy danych niewydobytych dotąd utworów poetyckich rozsianych po czasopismach polskich ukazujących się w drugiej połowie XIX wieku.
Następnie głos zabrał dr Bartłomiej Szleszyński, którego wystąpienie dotyczyło m.in. sposobów publikowania treści naukowych w Internecie. Na przykładzie realizowanych projektów – Nowej Panoramy Literatury Polskiej oraz Korzenie Janusza Korczaka pokazał wagę odchodzenia od modelu encyklopedii w prezentacji badań polonistycznych, rolę grafiki i strony wizualnej oraz zmianę sposobu myślenia, w którym nie chodzi o samo przeniesienie treści, ale o funkcjonalne wykorzystanie narzędzi cyfrowych, w tym możliwości linkowania i przeszukiwania baz danych.
Kolejny referat, Barbary Jędraszko, dotyczył udostępniania tekstów naukowych w wolnym dostępie, zwłaszcza „Tekstów Drugich” na platformie OpenEdition. Jak podkreślała prelegentka, udostępnianie treści jest jednym ze sposobów na wprowadzenie polskiej nauki na bardziej zaawansowany poziom, a rzeczą, na której obecnie należy się skupić, jest wypracowanie modelu biznesowego dla pozostałych czasopism.
Na zakończenie zespół „Biuletynu”, Piotr Bordzoł, Olga Zakolska oraz Sylwia Pikula, pokazali najważniejsze zmiany w działaniu portalu i możliwości, jakie daje badaczom korzystanie ze zmodernizowanej wersji platformy. Zwrócili uwagę na nowe moduły, takie jak „Nowości wydawnicze” oraz „Artykuły i wywiady” oraz podnieśli wątek zaangażowania doktorantów w tworzenie treści, takich jak sprawozdania z konferencji, wywiadów czy informacje nowości wydawniczych i zawartości czasopism.
Uczestnicy spotkania w trakcie dyskusji przychylnie odnieśli się do pomysłu włączenia studentów do prac nad „Biuletynem”. Pojawiły się też propozycje większego zaangażowania koordynatorów z Europy Środkowo-Wschodniej i Wschodniej oraz kontynuowania promocji portalu na uczelniach.
Drugiego dnia spotkania odbyły się warsztaty dla redaktorów, prowadzone przez Sławomira Czarneckiego, Michała Kozaka oraz dr Justynę Gorzkowicz i Jarosława Soleckiego.
Sławomir Czarnecki wprowadził zgromadzonych w tematykę budowania strategii komunikacji w promowaniu badań naukowych. Podkreślał potrzebę zmiany sposobu myślenia o nauce jako towarze i budowania strategii skoncentrowanej na wybranym celu, który powinien być ugruntowany w odpowiednio poprowadzonej analizie. Przedstawił 8 głównych elementów budowania dobrej strategii i wyjaśnił przyczyny ewentualnych niepowodzeń, jak np. korzystanie z gotowych szablonów. Zwrócił również uwagę na to, że dzisiaj priorytetem powinno być myślenie o promocji w kontekście relacji, ponieważ każde spotkanie w sieci to budowanie relacji. Na zakończenie swojego wystąpienia przedstawił najefektywniejsze możliwości obecności badacza humanisty w Internecie.
Michał Kozak przedstawił zgromadzonym nowe funkcjonalności „Biuletynu” i korzyści dla użytkowników, wynikające z wprowadzonych zmian. Przybliżył zgromadzonym również inne prowadzone przez PSCC projekty, które mogą być inspiracją do budowania naukowych baz danych.
Ostatnia część warsztatów była prowadzona przez dr Justynę Gorzkowicz oraz Jarosława Soleckiego i dotyczyła materiałów audiowizualnych w social media. Scharakteryzowali oni sposoby działania mediów, takich jak YouTube, Vimeo, Facebook, Instagram czy snapchat i omówili możliwości, jakie dają one w kontekście promowania badań naukowych. Warsztaty były połączone z prezentacją multimedialną z cyklu „Marketing w naukach humanistycznych. O ważności treści audiowizulnych i storytellingu w promocji badań naukowych”. Ich uczestnicy mogli dowiedzieć się, jakiego rodzaju posty tworzyć, aby działania promocyjne przyniosły efekt, tworzyli wspólnie z prowadzącymi przykładowy post, poznali również najważniejsze zasady tworzenia materiałów wideo.
W ramach spotkania odbyło się również posiedzenie Rady „Biuletynu Polonistycznego”. W trakcie obrad wybrano przewodniczącego, którym zgodził się zostać Profesor Wojciech Tomasik. Omówiono kwestie związane z organizacją konkursu „Publikuj.dr”. Rozmawiano również o planach rozwoju czasopisma, w tym planowany udział w projektach grantowych. Podniesiona została kwestia sposobów zwiększania liczby czytelników poprzez zastosowanie różnorodnych metod promocji.
Redakcja „Biuletynu Polonistycznego”
Zachęcamy do zapoznania się z prezentacjami prowadzących warsztaty 13 kwietnia:
- Sławomira Czarneckiego: Czy warto promować humanistykę? Wprowadzenie do strategii komunikacji;
- Justyny Gorzkowicz i Jarosława Soleckiego:
Autorzy zdjęć: Sylwia Pikula, Jarosław Solecki, Mariola Wilczak.
Informacje
-
1. czarnecki_czy_warto_promować_humanistykę.pdf
Zobacz także
Promocja młodej humanistyki na łamach „Biuletynu Polonistycznego”
Zespół Redakcyjny "Biuletynu Polonistycznego" zaprasza na spotkanie Promocja młodej humanistyki na łamach „Biuletynu Polonistycznego”, które będzie częścią tegorocznego XXI Festiwalu Nauki.
Bartłomiej Szleszyński: O problemach zarządzania projektowego w humanistyce cyfrowej (na przykładzie Nowej Panoramy Literatury Polskiej) / Otwarte seminarium Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN
Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN serdecznie zaprasza na spotkanie inaugurujące cykl otwartych seminariów CHC, które odbędzie się w poniedziałek 5 listopada o godzinie 13:00 w sali 144 (Pałac Staszica, Nowy Świat 72). Dr Bartłomiej Szleszyński wygłosi referat O problemach zarządzania projektowego w humanistyce cyfrowej (na przykładzie Nowej Panoramy Literatury Polskiej).
X Międzynarodowy Tydzień Otwartej Nauki w Instytucie Badań Literackich PAN
Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN serdecznie zaprasza na spotkanie w ramach X Międzynarodowego Tygodnia Otwartej Nauki, które odbędzie się w czwartek 24 października o godzinie 11:00 w sali 144 (Pałac Staszica, Nowy Świat 72).
VIII Światowy Kongres Polonistów: FILOLOGIA – OD/NOWA. JĘZYK–LITERATURA–KULTURA W EPOCE CYFROWEJ
Kolejny VIII Światowy Kongres Polonistów odbędzie się w dniach 12-14 lipca 2023 roku w Krakowie. Organizatorami Kongresu są Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Międzynarodowe Stowarzyszenie Studiów Polonistycznych.