Edycje romantyków – interpretacje romantyzmu

To wzmożone zainteresowanie literaturą pierwszej połowy XIX wieku przełożyło się również na ciekawe inicjatywy wydawnicze. Dysponujemy dzisiaj w większości przypadków poprawnie przygotowanymi (z punktu widzenia współczesnego edytorstwa naukowego) edycjami najważniejszych dzieł romantyków, a to przekłada się z kolei na zintensyfikowanie refleksji badawczej nad romantyzmem. Refleksji – dodajmy – niekiedy spychanej na margines, często ograniczanej tylko do twórczości czterech naszych wieszczów narodowych bądź obarczonej licznymi kontekstami pozaliterackimi, głównie politycznymi. Mimo zainicjowanego obchodami dwusetnej rocznicy wydania debiutanckiego tomiku Poezji Adama Mickiewicza powrotu do romantyzmu, namysł badawczy nad literaturą tego czasu i jej twórcami domaga się dopełnień, które dyktuje przyrost wiedzy. Także – a może przede wszystkim – w warstwie ściśle edytorskiej, zdominowanej przecież w istocie wydaniami dzieł Mickiewicza, Słowackiego i Norwida, rzadziej Krasińskiego. Czy nie jest bowiem tak, jak pisze Mirosław Strzyżewski w artykule otwierającym ten numer „Sztuki Edycji”, że nadal „poruszamy się utartym szlakiem”, wciąż tkwimy w „zaklętym kręgu czterech wielkości romantyzmu polskiego” i „nie wytyczamy nowych ścieżek”? W rezultacie na polskim rynku wydawniczym brakuje zbiorowych edycji dzieł innych romantyków, zwłaszcza autorów krajowych, których twórczość niesłusznie bywa traktowana jako mniej interesująca, wtórna, li tylko naśladowcza, po wielokroć powtarzająca motywy znane z najważniejszych dzieł romantyzmu emigracyjnego.

Ze wstępu Agnieszki Markuszewskiej