Numer czasopisma
Pisane światłem. Fotografia – tekst i kontekst
Tematem numeru jest fotografia w dialogu z tekstem – ewolucja stosunku do fotografii i sposobów jej wykorzystania (począwszy od dziewiętnastowiecznego rozumienia jako medium dokumentacyjnego, traktującego „obraz jako dowód prawdy”, po dzisiejsze walory estetyczne, artystyczne i kreacyjne tej dziedziny sztuki, również przez ukazanie roli ikonograficznych tekstów kultury i ich wpływu na życie autorów, podmiotów/obiektów i odbiorców oraz rozmaite możliwości ich interpretacji), skomplikowane dzieje oraz przemiany relacji między fotografią (lub malarstwem, rysunkiem itd.) a pojęciami „prawdy faktów”, „fotograficznego realizmu”, „odzwierciedlenia rzeczywistości”.
Poruszony został też problem wykorzystania fotografii jako przekazu o jawnym lub ukrytym celu reklamowym bądź propagandowym. Przedstawiono także funkcję obrazów (różnych krajów, kontynentów czy planet) w geograficznym i kulturowym „oswajaniu inności” oraz fotografię jako symboliczny zapis wędrówki, znak turystyki, podboju i podporządkowania (albumy, bedekery, pocztówki, reportaże, relacje fotograficzne – również w postaci stron i witryn www).
Na czytelników czeka dwanaście artykułów (wiele z nich wzbogaconych zdjęciami) w działach: „Rozprawy i materiały”, „Pasje i potyczki edytorskie i tekstologiczne”, „Varia”, „Recenzje”.
Uzupełnieniem tomu są opatrzone komentarzami prace studentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych – efekt różnorodnych wizualnych interpretacji tematu fotografii jako obrazu ”pisanego światłem”.
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Rozwój czasopism naukowych” na lata 2022–2024.
Spis treści
Wstęp: Fotografia: świet(l)ny portret nowoczesności (Marek Pąkciński, Agnieszka Bąbel)
I. ROZPRAWY I MATERIAŁY
Marek PĄKCIŃSKI, Rekonesans, oswojenie, inkorporacja – astronomiczna narracja popularnonaukowa przełomu XIX i XX wieku a ludzka świadomość poznająca Kosmos i odzwierciedlenie jej pozycji w fotografii
Anna ZIĘBA, Daniel DZIENISIEWICZ, Urlop w PRL-u: multimodalna analiza dyskursu polskich widokówek z okresu 1945–1989
Ewa SZKUDLAREK, Portrety fotograficzne w filmie polskim: pamiątka, ślad, rekwizyt
Beata GARLEJ, Laury Makabresku „skradanie się” do wnętrza
Marcin PLISZKA, „Zagapianie się” – na styku literatury i fotografii. „Dzień na ziemi” Michała Pawła Markowskiego
II. PASJE I POTYCZKI EDYTORSKIE I TEKSTOLOGICZNE
Joanna HAŁACZKIEWICZ, Melchior Wańkowicz i fotografia – uwagi edytorskie
Wiktor GARDOCKI, Cenzurowanie tekstów literackich dotyczących drugiej wojny światowej, okupacji i Zagłady. Kontrola słowa w latach 1966–1970
III. VARIA
Klara DESZCZYŃSKA, „Lenin” Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego na tle wybranych literackich portretów wodza
Liudmyla HARMASH, Reflections of War Experience in Ukrainian Songs
Pisane światłem. Fotografia – tekst i kontekst. Prace studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Komentarze autorów do fotografii
Izabela MACIUSOWICZ, Krótka historia „rysowania światłem”. Ewolucja roli fotografii i jej pozycja wobec nowych technologii (zamiast posłowia)
IV. RECENZJE
Katarzyna NADANA-SOKOŁOWSKA, Flâneurka schodzi do piekła – „Kroniki wojenne 1939-1944” Aurelii Wyleżyńskiej (Aurelia Wyleżyńska, Kroniki wojenne, t. 1: 1939–1942, t. 2: 1943–1944, oprac. Grażyna Pawlak, Marcin Urynowicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2022)
Noty o autorach artykułów
Informacje
Ostatnio dodane numery
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | XXIX | 2023
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | XXVIII | 2022
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | | 2022
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | XXVII | 2021
Zobacz także
Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie | 17(1) | 2020
Tytuł numeru: Tekstografie. Edytorskie przestrzenie tekstu i obrazu / Vol 17, No 1 (2020)
Prezentowanemu numerowi „Sztuki Edycji” patronuje ukute specjalnie na tę okazję określenie – tekstografie, którego wieloznaczność i swego rodzaju nieukonstytuowanie wydają się jednak dobrze harmonizować z mnogością zagadnień i wątków, problemów i możliwości zwyczajowo wiązanych z domeną książki. Po przewrocie wizualnym kwestie funkcjonowania tekstu i obrazu w graficznej przestrzeni książki w oczach badaczy skomplikowały się i otworzył się przy tym szereg nowych, wartych naświetlenia problemów, a wcześniejsza waloryzacja kultury popularnej w badaniach humanistycznych przyniosła zainteresowanie takimi odmianami książek wizualno-tekstowych, jak komiks czy powieść graficzna. Coraz bardziej rośnie także świadomość znaczenia wizualności projektów typograficznych, czyli semantyki typografii (dla której być może odległym źródłem jest klasyczna już dziś refleksja Marshalla McLuhana o medium jako przekazie). Równocześnie jako wyzwanie wciąż przed badaczami stoją tradycyjne problemy edytorskie, dotyczące chociażby adekwatnego do czasów najnowszych wydawania tekstów dawnych czy też transformacji wielowiekowej spuścizny tekstowej na nośniki cyfrowe. Tego typu różnorodne zagadnienia stały się płaszczyzną dla ubiegłorocznej konferencji naukowej zatytułowanej „Tekstografie”.
Pamiętnik Literacki | (1) | 2018
Tytuł numeru: Zeszyt 1
Myślą przewodnią numeru jest namysł nad istotą poezji, jej formami podawczymi, a także motywiką i topiką różnorodnych wątków i tropów poetyckich obrazujących kwestie podmiotowości oraz poznania. Ciekawie rysuje się również refleksja genologiczna i poetologiczna.
Witkacy! | (1) | 2016
Tytuł numeru: Nr 1
Na łamach półrocznika „Witkacy!” publikowane są zarówno recenzowane rozprawy naukowe, artykuły o charakterze publicystyczno-popularyzatorskim i biograficznym oraz różnorodne teksty kultury inspirowane estetyką, sztuką czy życiem Witkacego.