Marcin Bielski. Kronika, to jest historyja świata

Uwzględnione w badaniach księgi metrykalne chrztów stanowią polskie dziedzictwo historyczno kulturowe, źródło nazewnictwa osobowego, funkcjonującego od stuleci na pograniczu słowiańskiego Zachodu i Wschodu, i świadectwo zmian, jakie dokonywały się w zasobie własnych nazw osobowych badanego terenu w 2. połowie XIX i na początku XX wieku. O wartości badawczej tego typu źródeł stanowi stabilność zapisu elementów treści aktu metrykalnego, na¬syconych szczegółowymi informacjami, a także wysoki stopień wiarygodności tych zapisów. (...) Księgi metrykalne urodzeń (chrztów) są odpowiednimi źródłami do badań socjolingwistycznych nad imiennictwem osobowym danego terenu. Dokumenty te zawierają informacje o statusie społecznym dziecka i rodziców, jego pochodzeniu, wyznaniu, narodowości, pozwalają ustalić imiona przyniesione lub odziedziczone po rodzicach lub krewnych. Umożliwiają uchwycenie wielu czynników zarówno językowych, jak i pozajęzykowych, czyli historycznych, kulturowych, społecznych i politycznych. Pozwalają określić trwałość tradycyjnego systemu imienniczego, żywotność poszczególnych imion, a także zachodzące w nim zmiany. Stanowią bazę do opisu złożoności i wszystkich zależności rozwoju systemu imienniczego na terenie kulturowo i językowo mieszanym. Ujawnienie i analiza wpływów rosyjskiej kultury nazewniczej, czyli skutków funkcjonowania w okresie zaboru w polskim systemie antroponimicznym obcych elementów i wzorców nazewniczych, umożliwi przywrócenie pierwotnego brzmienia, czyli polskiej wersji, odnotowanych w księgach imion i nazwisk.

Prof. Anna Węgrzyniak w recenzji wydawniczej książki Marka Bernackiego Bielsko-Biała: małe centrum świata nazwała ją „intelektualną biografią bielszczanina, który przedstawia odbiorcy „miłosny” związek z rodzinnym miastem.

Tom zawiera kilkadziesiąt tekstów autorstwa językoznawców z różnych stron Polski, o tematyce bardzo zróżnicowanej, skupiającej się wokół problemów badawczych polszczyzny współczesnej i dawnej. Powstały one z myślą o uświetnieniu jubileuszu stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego.

Książkowy dwugłos bielskich profesorów — Marka Bernackiego i Mirosława Dzienia — stanowi wyrazisty i ważny gest obrony humanistyki przed „aksjologiczną nikczemnością” przybierającą różnorakie maski scjentyzmu (quasi-naukowości i quasi-obiektywizmu), relatywizmu, czy też hegemonii „wolnego rynku” przekształcającego uniwersytet w korporację. [...] Zbiór studiów i szkiców połączonych tytułową formułą Liryka i aksjologia [...] zawiera swoiste wyznanie wiary w senso- i kulturotwórczą moc tekstu. Wbrew licznym (po)nowoczesnym tendencjom „nihilującym” sens, znaczenie, osobę autora, spójność tekstu autorzy tomu Liryka i aksjologia deklarują swoje przywiązanie do hermeneutycznej i fenomenologicznej tradycji.