Biuletyn Polonistyczny

Nowość wydawnicza

okładka książki "Miasto potencjalne" | Instytut Literatury
Data dodania: 20.01.2023
Literaturoznawstwo

Miasto potencjalne. Warszawa w latach 1945-1980 w wybranych utworach prozy polskiej

Autor/Redaktor:
Wydawnictwo::
ISBN:
ISBN 9788367170130

Publikacja została poświęcona powojennej Warszawie z lat 1945–1980 oraz temu w jaki sposób uobecniła się ona w wybranych utworach Leopolda Tyrmanda, Stefana Kisielewskiego, Mirona Białoszewskiego, Pawła Hertza, Marii Dąbrowskiej, Tadeusza Konwickiego i Edmunda Niziurskiego. 

W centrum uwagi Piotra Prachnio są obrazy Warszawy w latach 1945-1980 omawiane na podstawie wybranych utworów prozy polskiej. Krytyk skupił się na gatunkach, dziełach i autorach mniej do tej pory zbadanych. Dotyczy to w szczególności eseistyki Pawła Hertza, dzienników intymnych Marii Dąbrowskiej, Leopolda Tyrmanda i Stefana Kisielewskiego, powieści kryminalnych dwu ostatnich, a wreszcie... Niewiarygodnych przygód Marka Piegusa Edmunda Niziurskiego. W rozprawie utwory te pojawiają się obok dzieł niejako klasycznych w ramach badań nad Warszawą, bo tak należy traktować analizowane przez autora małe prozy Mirona Białoszewskiego czy Małą apokalipsę Tadeusza Konwickiego, ale i one czytane są oryginalne lub zjawiają się w nowym kontekście (Białoszewski obok Hertza), co daje efekt odkrywczy [...].

Po lekturze książki pozostaje przekonanie, iż Warszawa, o której opowiadają prozaicy, to przestrzeń złożona, skomplikowana i niejednorodna. Składają się na nią budynki, ulice, miejsca, ale też ludzie, ubrania, idee, władza, gastronomia. To także miejsce, które żyje na przecięciu kilku czasów, zwłaszcza tego utraconego i tego projektowanego utopijnego. To przestrzeń negatywna i niestabilna, to miasto wykorzenione i wykorzeniane, ale też potencjalne, żyjące w cieniu minionej i wciąż możliwej zagłady. To wreszcie przestrzeń szczególnie etycznej odpowiedzialności, którą zdradzają prozaicy, troski o dzieje stolicy, o jej dawne oblicze, z którymi wiążą oni takie wartości jak różnorodność czy wolność.

(Z recenzji wydawniczej prof. dra hab. Macieja Urbanowskiego)

Sięgając po temat Warszawy i jej różne prezentacje w wybranych utworach prozy polskiej Piotr Prachnio pokazał, że miasto – czy to jako przedmiot refleksji w dziele literackim, czy też jako składnik jego świata przedstawionego, miejsce akcji i tło opisywanych zdarzeń – jest ważnym obszarem badań, a ich podjęcie i umiejętne przeprowadzenie może zaowocować dotarciem do ukrytych treści literatury.

(Z recenzji wydawniczej dra hab. Andrzeja Karcza, prof. IBL PAN)

Spis treści

  • WPROWADZENIE
  • LITERATUROZNAWCZE BADANIA PRZESTRZENI

Badania przestrzeni w czasie specjalizacji poetyk

Geopoetyka

Idea urbanaliów

Topopoetyka

Ekopoetyka

  • WARSZAWA POWOJENNA W WYBRANYCH PRACACH LITERATUROZNAWCZYCH

Mit utraconego starego miasta

Utracona wielokulturowość

Miasto na ruchomych piaskach

Skażenie materiału faktycznego

  • DWA MIASTA. DOŚWIADCZENIE UTRATY RZECZY W MAŁYCH NARRACJACH MIRONA BIAŁOSZEWSKIEGO I ESEISTYCE PAWŁA HERTZA

Utraty rzeczy – inkorporacja czy introjekcja?

Pamięć historyczna

Warszawa – przestrzeń potencjalna

  • GEOWŁADZA. ZARYS PROBLEMATYKI NA PODSTAWIE DZIENNIKÓW MARII DĄBROWSKIEJ, LEOPOLDA TYRMANDA I STEFANA KISIELEWSKIEGO

Władza

Warszawa

Mieszkańcy

Geowładza a warszawski wariabilizm

  • BUDOWAĆ I RZĄDZIĆ. POWOJENNA ODBUDOWA I ROZBUDOWA WARSZAWY

Peryferia. Rozbudowa Warszawy w latach 70.

  • ETYKA WOBEC PRZESTRZENI. ZARYS PROBLEMATYKI NA PODSTAWIE TEKSTÓW PROZATORSKICH MIRONA BIAŁOSZEWSKIEGO, PAWŁA HERTZA, LEOPOLDA

Pamięć o historii i różnorodności

Prawda i wolność. Miejska historia i różnorodność

  • NIEPRZENIKNIONE OCZYWISTOŚCI. WARSZAWA W WYBRANYCH POWIEŚCIACH KRYMINALNYCH
  • JESZCZE JEDEN LIST? WIARYGODNE I NIEWIARYGODNE W WARSZAWSKICH PRZYGODACH MARKA PIEGUSA
  • MODA WARSZAWSKA. INDYWIDUALIZOWANIE PRZEZ UBIÓR W PROZIE LEOPOLDA TYRMANDA
  • AHASWERUS. MIESZKANIEC PRZESTRZENI POTENCJALNYCH

„Wniebowstąpienie”

„Mała apokalipsa”

Ahaswerus. Warszawska legenda przybrana?

  • ZAKOŃCZENIE

Informacje

Rok publikacji:
2022
Strony:
212
Słowa kluczowe:
Data dodania:
20 stycznia 2023; 22:53 (Mariola Wilczak)
Data edycji:
6 marca 2023; 14:13 (Mariola Wilczak)

Zobacz także

17.06.2022
Antropologia kultury

Krzysztof Puławski, Przetłumaczyć Irlandię

Autor/Redaktor:

Monografia K. Puławskiego Przetłumaczyć Irlandię dobrze wpisuje się we współczesne nurty polskiego przekładoznawstwa. Temat problemów przekładu aluzji językowych, obecny od pewnego czasu w dyskursie dyscypliny, wciąż wymaga starannego zbadania. Studium przypadku, jakiego dokonał Autor, analizując dogłębnie wybrane polskie przekłady utworów pisanych w Hiberno-English (lub z wyraźnym jego udziałem), jest próbą całościowego opisu teoretycznego i praktycznego tego zagadnienia. Próbą tym cenniejszą, że Autor omawia też własne przekłady i proponuje niebanalne rozwiązanie strategiczne dla przekładów tego typu, jakim jest melanż języków i stylów autorskich. Potencjalnymi odbiorcami pracy mogą być nie tylko specjaliści-przekładoznawcy, ale też studenci wydziałów filologicznych, uczący się sztuki tłumaczenia i czytelnicy zainteresowani przekładem lub literaturą irlandzką. Z recenzji prof. dr hab. Doroty Urbanek (UW) Z niecierpliwością oczekuję ukazania się tej monografii, wprowadzającej czytelnika w świat języka Hiberno-English i jego literackich realizacji. Polskiego czytelnika, podkreślmy, na ogół w ogóle nieświadomego istnienia takiego języka, jego bogactwa i szczególnych wyzwań, jakie stawia on przed tłumaczami. Wypełni ona z pewnością lukę w naszej wiedzy, a także posłuży jako cenne kompendium zainteresowanym przekładem literackim (także w praktyce), również z innych języków (głównie tzw. małych, peryferyjnych, czy odmian dialektalnych). Monografię rekomenduję do druku z pełnym przekonaniem, ufając, że (…) stanie się ona cenną pozycją, zarówno akademicką, jak i popularyzatorską, a to rzecz nieczęsto widziana na naszym rynku. Z recenzji dr hab. Joanny Pietrzak-Thébault, prof. UKSW

25.05.2018
Literaturoznawstwo

W głąb. Szkice o współczesnej poezji Śląska i Zagłębia

Autor/Redaktor: Magdalena Piotrowska-Gort

Zebrane w książce szkice dotyczą wybranych utworów poetyckich pisarzy Śląska i Zagłębia. Na podstawie przeprowadzonych analiz monografia unaocznia różnorodne poetyckie korelacje z przestrzenią oraz sposoby wyrażania stanowiska wobec kategorii miejsca i nie-miejsca w poezji współczesnych twórców regionu - Macieja Meleckiego, Krzysztofa Siwczyka, Grzegorza Olszańskiego, Marty Podgórnik, Marka Baczewskiego, Pawła Lekszyckiego, Pawła Sarny, Pawła Barańskiego. Mówiąc o nie-miejscach (Marc Aúge) wspomnieć należy także o problematyce eschatologicznej, która pojawia się w tej poezji niezwykle często, nabiera jednak wyraźnie anty-metafizycznego charakteru, poeci Śląska i Zagłębia w swych postindustrialnych obrazach ukazują bowiem wyraźnie dokonującą się implozję mitów i obrazów archetypicznych miejsc. Od wyobraźni przestrzennej płynnie przechodzimy więc, jako czytelnicy tej poezji, do problematyki egzystencjalnej (antropologicznej/antropocentrycznej ale także niejednokrotnie post-humanistycznej).

12.11.2024
glottodydaktyka

Warszawa i Ryga w piosence na lekcjach języka polskiego jako obcego

Autor/Redaktor: Krystyna Barkowska, Katarzyna Duda, Marlena Olechowska, Agata Roćko

Warszawa i Ryga w piosence na lekcjach języka polskiego jako obcego to materiały edukacyjne z ćwiczeniami rozwijającymi sprawność rozumienia ze słuchu oraz umiejętność pracy z tekstem poetyckim, adresowane do uczących się języka polskiego jako obcego, drugiego i odziedziczonego, którzy opanowali polski alfabet oraz reprezentują poziomy biegłości językowej od A1 do C1 w skali Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego (ESOKJ).

07.12.2020
Literaturoznawstwo

Wiktor Gardocki,CENZURA WOBEC LITERATURY POLSKIEJ W LATACH OSIEMDZIESIĄTYCH XX W.

Autor/Redaktor:

Miejsce wydania: Warszawa Rok wydania: 2019 Oprawa: twarda Liczba stron: 262 ISBN: 978-83-66076-89-1 Wydawnictwo IBL

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.