Polish Studies Newsletter

New release

okładka książki "Miasto potencjalne" | Instytut Literatury
Added on: 20.01.2023
Literature studies

Miasto potencjalne. Warszawa w latach 1945-1980 w wybranych utworach prozy polskiej

Author/Editor:
Publishing house::
ISBN:
ISBN 9788367170130

Publikacja została poświęcona powojennej Warszawie z lat 1945–1980 oraz temu w jaki sposób uobecniła się ona w wybranych utworach Leopolda Tyrmanda, Stefana Kisielewskiego, Mirona Białoszewskiego, Pawła Hertza, Marii Dąbrowskiej, Tadeusza Konwickiego i Edmunda Niziurskiego. 

W centrum uwagi Piotra Prachnio są obrazy Warszawy w latach 1945-1980 omawiane na podstawie wybranych utworów prozy polskiej. Krytyk skupił się na gatunkach, dziełach i autorach mniej do tej pory zbadanych. Dotyczy to w szczególności eseistyki Pawła Hertza, dzienników intymnych Marii Dąbrowskiej, Leopolda Tyrmanda i Stefana Kisielewskiego, powieści kryminalnych dwu ostatnich, a wreszcie... Niewiarygodnych przygód Marka Piegusa Edmunda Niziurskiego. W rozprawie utwory te pojawiają się obok dzieł niejako klasycznych w ramach badań nad Warszawą, bo tak należy traktować analizowane przez autora małe prozy Mirona Białoszewskiego czy Małą apokalipsę Tadeusza Konwickiego, ale i one czytane są oryginalne lub zjawiają się w nowym kontekście (Białoszewski obok Hertza), co daje efekt odkrywczy [...].

Po lekturze książki pozostaje przekonanie, iż Warszawa, o której opowiadają prozaicy, to przestrzeń złożona, skomplikowana i niejednorodna. Składają się na nią budynki, ulice, miejsca, ale też ludzie, ubrania, idee, władza, gastronomia. To także miejsce, które żyje na przecięciu kilku czasów, zwłaszcza tego utraconego i tego projektowanego utopijnego. To przestrzeń negatywna i niestabilna, to miasto wykorzenione i wykorzeniane, ale też potencjalne, żyjące w cieniu minionej i wciąż możliwej zagłady. To wreszcie przestrzeń szczególnie etycznej odpowiedzialności, którą zdradzają prozaicy, troski o dzieje stolicy, o jej dawne oblicze, z którymi wiążą oni takie wartości jak różnorodność czy wolność.

(Z recenzji wydawniczej prof. dra hab. Macieja Urbanowskiego)

Sięgając po temat Warszawy i jej różne prezentacje w wybranych utworach prozy polskiej Piotr Prachnio pokazał, że miasto – czy to jako przedmiot refleksji w dziele literackim, czy też jako składnik jego świata przedstawionego, miejsce akcji i tło opisywanych zdarzeń – jest ważnym obszarem badań, a ich podjęcie i umiejętne przeprowadzenie może zaowocować dotarciem do ukrytych treści literatury.

(Z recenzji wydawniczej dra hab. Andrzeja Karcza, prof. IBL PAN)

List of contents

  • WPROWADZENIE
  • LITERATUROZNAWCZE BADANIA PRZESTRZENI

Badania przestrzeni w czasie specjalizacji poetyk

Geopoetyka

Idea urbanaliów

Topopoetyka

Ekopoetyka

  • WARSZAWA POWOJENNA W WYBRANYCH PRACACH LITERATUROZNAWCZYCH

Mit utraconego starego miasta

Utracona wielokulturowość

Miasto na ruchomych piaskach

Skażenie materiału faktycznego

  • DWA MIASTA. DOŚWIADCZENIE UTRATY RZECZY W MAŁYCH NARRACJACH MIRONA BIAŁOSZEWSKIEGO I ESEISTYCE PAWŁA HERTZA

Utraty rzeczy – inkorporacja czy introjekcja?

Pamięć historyczna

Warszawa – przestrzeń potencjalna

  • GEOWŁADZA. ZARYS PROBLEMATYKI NA PODSTAWIE DZIENNIKÓW MARII DĄBROWSKIEJ, LEOPOLDA TYRMANDA I STEFANA KISIELEWSKIEGO

Władza

Warszawa

Mieszkańcy

Geowładza a warszawski wariabilizm

  • BUDOWAĆ I RZĄDZIĆ. POWOJENNA ODBUDOWA I ROZBUDOWA WARSZAWY

Peryferia. Rozbudowa Warszawy w latach 70.

  • ETYKA WOBEC PRZESTRZENI. ZARYS PROBLEMATYKI NA PODSTAWIE TEKSTÓW PROZATORSKICH MIRONA BIAŁOSZEWSKIEGO, PAWŁA HERTZA, LEOPOLDA

Pamięć o historii i różnorodności

Prawda i wolność. Miejska historia i różnorodność

  • NIEPRZENIKNIONE OCZYWISTOŚCI. WARSZAWA W WYBRANYCH POWIEŚCIACH KRYMINALNYCH
  • JESZCZE JEDEN LIST? WIARYGODNE I NIEWIARYGODNE W WARSZAWSKICH PRZYGODACH MARKA PIEGUSA
  • MODA WARSZAWSKA. INDYWIDUALIZOWANIE PRZEZ UBIÓR W PROZIE LEOPOLDA TYRMANDA
  • AHASWERUS. MIESZKANIEC PRZESTRZENI POTENCJALNYCH

„Wniebowstąpienie”

„Mała apokalipsa”

Ahaswerus. Warszawska legenda przybrana?

  • ZAKOŃCZENIE

Information

Year of publication:
2022
Pages:
212
Added on:
20 January 2023; 22:53 (Mariola Wilczak)
Edited on:
6 March 2023; 14:13 (Mariola Wilczak)

See also

17.06.2022
Anthropology of culture

Krzysztof Puławski, Przetłumaczyć Irlandię

Author/Editor:

Monografia K. Puławskiego Przetłumaczyć Irlandię dobrze wpisuje się we współczesne nurty polskiego przekładoznawstwa. Temat problemów przekładu aluzji językowych, obecny od pewnego czasu w dyskursie dyscypliny, wciąż wymaga starannego zbadania. Studium przypadku, jakiego dokonał Autor, analizując dogłębnie wybrane polskie przekłady utworów pisanych w Hiberno-English (lub z wyraźnym jego udziałem), jest próbą całościowego opisu teoretycznego i praktycznego tego zagadnienia. Próbą tym cenniejszą, że Autor omawia też własne przekłady i proponuje niebanalne rozwiązanie strategiczne dla przekładów tego typu, jakim jest melanż języków i stylów autorskich. Potencjalnymi odbiorcami pracy mogą być nie tylko specjaliści-przekładoznawcy, ale też studenci wydziałów filologicznych, uczący się sztuki tłumaczenia i czytelnicy zainteresowani przekładem lub literaturą irlandzką. Z recenzji prof. dr hab. Doroty Urbanek (UW) Z niecierpliwością oczekuję ukazania się tej monografii, wprowadzającej czytelnika w świat języka Hiberno-English i jego literackich realizacji. Polskiego czytelnika, podkreślmy, na ogół w ogóle nieświadomego istnienia takiego języka, jego bogactwa i szczególnych wyzwań, jakie stawia on przed tłumaczami. Wypełni ona z pewnością lukę w naszej wiedzy, a także posłuży jako cenne kompendium zainteresowanym przekładem literackim (także w praktyce), również z innych języków (głównie tzw. małych, peryferyjnych, czy odmian dialektalnych). Monografię rekomenduję do druku z pełnym przekonaniem, ufając, że (…) stanie się ona cenną pozycją, zarówno akademicką, jak i popularyzatorską, a to rzecz nieczęsto widziana na naszym rynku. Z recenzji dr hab. Joanny Pietrzak-Thébault, prof. UKSW

25.05.2018
Literature studies

W głąb. Szkice o współczesnej poezji Śląska i Zagłębia

Author/Editor: Magdalena Piotrowska-Gort

Zebrane w książce szkice dotyczą wybranych utworów poetyckich pisarzy Śląska i Zagłębia. Na podstawie przeprowadzonych analiz monografia unaocznia różnorodne poetyckie korelacje z przestrzenią oraz sposoby wyrażania stanowiska wobec kategorii miejsca i nie-miejsca w poezji współczesnych twórców regionu - Macieja Meleckiego, Krzysztofa Siwczyka, Grzegorza Olszańskiego, Marty Podgórnik, Marka Baczewskiego, Pawła Lekszyckiego, Pawła Sarny, Pawła Barańskiego. Mówiąc o nie-miejscach (Marc Aúge) wspomnieć należy także o problematyce eschatologicznej, która pojawia się w tej poezji niezwykle często, nabiera jednak wyraźnie anty-metafizycznego charakteru, poeci Śląska i Zagłębia w swych postindustrialnych obrazach ukazują bowiem wyraźnie dokonującą się implozję mitów i obrazów archetypicznych miejsc. Od wyobraźni przestrzennej płynnie przechodzimy więc, jako czytelnicy tej poezji, do problematyki egzystencjalnej (antropologicznej/antropocentrycznej ale także niejednokrotnie post-humanistycznej).

07.12.2020
Literature studies

Wiktor Gardocki,CENZURA WOBEC LITERATURY POLSKIEJ W LATACH OSIEMDZIESIĄTYCH XX W.

Author/Editor:

Miejsce wydania: Warszawa Rok wydania: 2019 Oprawa: twarda Liczba stron: 262 ISBN: 978-83-66076-89-1 Wydawnictwo IBL

30.01.2023
Linguistics

Prace aksjologiczne. Język - literatura - kultura, tom 3, 2022

Author/Editor: Monika Katarzyna Kaczor, Piotr Jan Kładoczny

Świat opiera się na wartościach. Aksjologizowanie jest zjawiskiem powszechnym i codziennym, które spotykamy w większości sfer naszego funkcjonowania. Ludzie organizują w ten sposób przestrzeń, budują na ich podstawie relacje z innymi i oceniają wszelakie działania oraz wytwory tych działań. (...)

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.