Nowość wydawnicza
Ogród Sztuk. Maska
Fenomen maski, nacechowany niezwykłym bogactwem znaczeń, funkcji i form kulturowych, wpisuje się w wielogłosowy dyskurs różnych nauk i metodologii.
Projekt „Ogród Sztuk. Maska”, zorganizowany w 2016 roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego, osadził taką polifoniczną refleksję badawczą nad maską w trzech kontekstach problemowych: rytuału, teatru i literatury. W trzech częściach książki odpowiadających tej problematyce mieści się zarówno plan konferencyjnej sekwencji projektu, jak też wystąpienia badaczy zaproszonych do cyklu wykładów „Maski w kulturach świata”.
Projekt dopełniła wystawa ponad 100 masek etnicznych z prywatnych kolekcji. Książka zawiera częściową dokumentację fotograficzną tej wystawy oraz zapis dyskusji, która poprzedziła jej otwarcie. Wersja cyfrowa wystawy „Maski w kulturach świata”, prezentujące artefakty pokazane na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego oraz sukcesywnie uzupełniana o nowe obiekty, jest dostępna online.
Spis treści
Słowo wstępne (Małgorzata Jarmułowicz) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
MASKI ŚWIĘTOŚCI. MASKI ŚMIERCI | 11
Mirosław Kocur Maska w antyku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Krzysztof Niedałtowski Maski rytualne Afryki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Józef Niesyto Maski Indian kanadyjskich na przykładzie irokezkich masek Towarzystwa Mylnych Twarzy . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Wojciech Bęben Maski Sepiku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Włodzimierz Szturc Ambalaż i maska w kulturach Nowej Gwinei i Bali. Zagadnienie „ciała widowiskowego” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Stanisław Rosiek Maska pośmiertna. Kilka wstępnych ustaleń . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
PERFORMANSE MASEK | 115
Wojciech Dudzik Metamorfozy maski karnawałowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Estera Żeromska Nomura Mannojō V i jego maski jako aktorskie doświadczanie dzieła sztuki, ciała, umysłu, czasu . . . . . . . 131
Małgorzata Jarmułowicz Ulalkowione maski teatru azjatyckiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Renata Lesner-Szwarc Znaczenie masek w religii hindu dharma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Elżbieta Mikiciuk „Maska” Boga-Człowieka. Teatr wobec ikony Chrystusa . . . . . . . . . . . . 173
Ewa Bal Maski komedii dell’arte jako problem badawczy. Perspektywy metodologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Dorota Sosnowska Maska jako przedmiot performatywny – teoria i jej możliwości badawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 Emilia Wieliczko-Paprota Maski kobiecości. Cross-dressing w teatrze wiktoriańskim . . . . . . . . . . 215
Tomasz Wiśniewski Maska Jacquesa Lecoqa w teatrze Complicité . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
NARRACJE MASEK | 237
Jan Ciechowicz Maski Wyspiańskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Zbigniew Kaźmierczyk Maski romantyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Mariusz Kraska Zbrodnia jako spektakl. Agatha Christie i powieść detektywistyczna . . . . 267
Maria Sibińska W stronę otchłani. Inscenizowanie tożsamości w sztuce Znikam Arnego Lygre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281 Barbara Zwolińska Maski i przebrania w Mojej córeczce Tadeusza Różewicza . . . . . . . . . . . 293
Barbara Zwolińska, Krystian Maciej Tomala Maska Casanovy w Występie gościnnym w Bolzano (1940) Sándora Máraiego . . . . . 309
Małgorzata Dorna-Wendrychowska Maska jako forma obnażenia i ukrycia. Przekraczanie granic . . . . . . . . . 323
Maria Pawlicka Maska jako manifestacja destrukcyjnego alter ego. Motyw maski-demona na podstawie anime i mangi Bleach . . 333
Maski w kulturach świata (oprac. Małgorzata Jarmułowicz) . . . . . . . . . . . . 343
Informacje
Zobacz także
Prace Literaturoznawcze 2022, nr 10
Autor/Redaktor:
Czasopismo "Prace Literaturoznawcze" (40 pkt) powstało w 2013 roku z inicjatywy pracowników Instytutu Polonistyki i Logopedii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
(Nie)pokój w tekstach kultury XIX–XXI wieku
Autor/Redaktor: Krystian Maciej Tomala, Barbara Lucyna Zwolińska
Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego ukazała się publikacja (Nie)pokój w tekstach kultury XIX–XXI wieku pod redakcją Barbary Zwolińskiej i Krystiana Macieja Tomali, będąca wynikiem ogólnopolskiej interdyscyplinarnej konferencji naukowej o tym samym tytule, zorganizowanej przez Pracownię Badań nad Literaturą Zapoznaną i Mniej Znaną na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego w 2019 roku.
Liryka i aksjologia. Rozmowy o poezji i sztuce polskiej przełomu XX i XXI wieku
Autor/Redaktor: Marek Bernacki, Mirosław Włodzimierz Dzień
Książkowy dwugłos bielskich profesorów — Marka Bernackiego i Mirosława Dzienia — stanowi wyrazisty i ważny gest obrony humanistyki przed „aksjologiczną nikczemnością” przybierającą różnorakie maski scjentyzmu (quasi-naukowości i quasi-obiektywizmu), relatywizmu, czy też hegemonii „wolnego rynku” przekształcającego uniwersytet w korporację. [...] Zbiór studiów i szkiców połączonych tytułową formułą Liryka i aksjologia [...] zawiera swoiste wyznanie wiary w senso- i kulturotwórczą moc tekstu. Wbrew licznym (po)nowoczesnym tendencjom „nihilującym” sens, znaczenie, osobę autora, spójność tekstu autorzy tomu Liryka i aksjologia deklarują swoje przywiązanie do hermeneutycznej i fenomenologicznej tradycji.
Teatr w Słupsku. Historie (o)powiedziane
Autor/Redaktor: Sobiecka Anna
Monografia Teatr w Słupsku. Historie (o)powiedziane koncentruje się na zagadnieniach teatru lokalnego, na który spojrzę przez pryzmat dwóch zredefiniowanych współcześnie pojęć. Pierwszym z nich pozostaje „teatr”, określany jako zmienna historycznie i kulturowo praktyka artystyczna stanowiąca punkt wyjścia do badania określonej rzeczywistości kulturowej (Dariusz Kosiński). Drugim jest „geoprzestrzeń” związana w istotny sposób z tożsamością kulturową konkretnego obszaru historyczno-geograficznego (Elżbieta Rybicka). Na styku obu kategorii – w moim rozumieniu – powinny sytuować się badania nad teatrem lokalnym i jego osiągnięciami, zjawiskiem ściśle łączącym się z daną geoprzestrzenią.