Nowość wydawnicza
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2022:Bliskie otoczenie człowieka. Leksyka, teksty, dyskursy
Oddawany do rąk Czytelników tom gromadzi artykuły powiązane motywem bliskiego otoczenia człowieka, rozumianego zarówno w wymiarze przestrzennym, jak i społecznym.
Doświadczenie przestrzeni jest codziennym i powszechnym składnikiem ludzkiego świata. Szczególne znaczenie ma najbliższe otoczenie człowieka: przestrzeń zamknięta, oswojona, centrum ustalonych wartości, czyli to, co Yi-Fu Tuan określa jako miejsce. Rozróżnienie na miejsce i przestrzeń pozwala zwrócić uwagę nie tylko na ich fizykalne aspekty, ale także na wynikające z tej opozycji kategorie, jak bezpieczeństwo – groza, stabilność – ruch, separacja – wspólnota, prywatne – publiczne, bliski – daleki, tu – tam. Oczywiste jest też, że różne kultury (a zatem i języki) inaczej dzielą przestrzeń, inaczej ją mierzą, inne wartości przypisują jej częściom. Najbliższe otoczenie człowieka można zatem uznać za historycznie i kulturowo uwarunkowaną rzeczywistość konstruowaną rozmaicie przez określone społeczności. Nie sposób też zapomnieć o społecznym wymiarze najbliższego otoczenia człowieka, czyli wspólnot różnego rodzaju, w tym wspólnot wirtualnych.
Postrzegane w tej perspektywie zagadnienie bliskiego otoczenia człowieka daje okazję, by przyjrzeć się istotnemu wycinkowi codzienności człowieka i sposobom jego ujęzykowienia na różnych etapach dziejów polszczyzny (i innych języków) w odmiennych (kon)tekstach kultury. (...)
(fragment "Wstępu")
Spis treści
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze
Bliskie otoczenie człowieka. Leksyka, teksty, dyskursy
pod red. Magdaleny Hawrysz, Magdaleny Jurewicz-Nowak, Irminy Kotlarskiej
Wstęp, s. 7
I. Bliskie otoczenie człowieka – w kręgu nazw osób i miejsc
Agnieszka Piela, O domaku, gniazdoszu, zapiecniku… Zapomniane synonimy leksemu domator w polszczyźnie, s. 13
Irmina Kotlarska, To, co dalekie, i to, co bliskie – nazwy własne i ich funkcje w materiałach do nauki języka angielskiego dla emigrantów wojennych z czasów drugiej wojny światowej, s. 29
Jarosław Pacuła, „Blisko domu”. Z historii określeń typu dom dziecka, dom wariatów, dom starców, s. 45
Nataliia Zotova, Koncept domu w powieściach dla młodzieży autorstwa Anny Łaciny, s. 71
Iwona Żuraszek-Ryś, O najbliższym otoczeniu człowieka na przykładzie zielonogórskich urbanonimów, s. 83
II. Bliskie otoczenie człowieka – w kręgu relacji międzyludzkich
Joanna Przyklenk, Kiedy obcy jest blisko. Obcy w relacjach świadków historii na przykładzie Powstania Warszawskiego, s. 97
Michał Szczyszek, Dyskurs parlamentarny jako przykład wspólnoty komunikatywnej? Obraz parlamentu oczami parlamentarzystów na tle przemian kulturowych (na podstawie "Korpusu Dyskursu Parlamentarnego" z lat 1918-2021), s. 113
Iwona Pałucka-Czerniak, Mechanizmy kształtowania się języka urzędowego w dokumentach małej wspólnoty cechowej (na materiale Regestru pogłównego jako też i składki różnej z lat 1757–1779), s. 127
Maria Trawińska, Determinanty prawne człowieka w średniowieczu z perspektywy historycznojęzykowej, s. 141
III. Bliskie otoczenie człowieka – w kręgu przyrody
Dominik Judek, Porównania przyrodnicze w powieści Olgi Tokarczuk Prowadź swój pług przez kości umarłych, s. 151
Magdalena Jurewicz-Nowak, Leksyka zwierzęca w prawnej odmianie języka na materiale Speculum Saxonum Pawła Szczerbica (XVI w.), s. 169
Agnieszka Urniaż, Toponimy w nazwach roślin polikonforntatywnie, s. 187
Monika Kaczor, „Szary łabędź”. Kilka uwag na temat słownictwa tematycznego związanego z koronawirusem (na przykładzie „Tygodnika Powszechnego”), s. 195
Informacje
Zobacz także
"Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze" 2019
Autor/Redaktor: Magdalena Hawrysz, Magdalena Jurewicz-Nowak, Irmina Kotlarska
Oddawany do rąk Czytelników tom gromadzi artykuły, dla których pojęciem kluczowym jest dyskurs. Ta pojemna kategoria pozwala skupić się na różnorodnych aspektach zachowań językowych, akcentując nie tylko samą formę przekazu, lecz także jej właściwości i strategie wytwarzania w odniesieniu do sytuacji użycia w szeroko rozumianym kontekście komunikacyjnym. Znajduje to odzwierciedlenie w prezentowanych tu studiach, których autorzy na podstawie różnorodnych źródeł przyglądają się zarówno dyskursom w przeszłości, jak i wielorakim sposobom mówienia o przeszłości.
Wartości językowe i kulturowe obecne w czasopiśmiennictwie polskim po roku 1989
Autor/Redaktor: Monika Katarzyna Kaczor, Anastazja Beata Seul
Aksjologia, pozostając domeną filozofii, budzi zainteresowanie przedstawicieli różnych dyscyplin – zwłaszcza humanistycznych i społecznych. Świat wartości obecny był w kulturze od zarania dziejów – obecny jest także i dziś. Świadectwem tej obecności jest także współczesne czasopiśmiennictwo.
„Estetyka językowa w komunikowaniu. Prace dedykowane Profesorowi Marianowi Bugajskiemu”
Autor/Redaktor: Monika Katarzyna Kaczor, Magdalena Steciąg
Tom „Estetyka językowa w komunikowaniu” jest kontynuacją cyklu poświęconego zagadnieniom związanym z szeroko rozumianą komunikacją językową, który został przed dekadą zainicjowany w Zakładzie Komunikacji Językowej Uniwersytetu Zielonogórskiego refleksją nad normą w komunikowaniu (Norma a komunikacja, Wrocław 2009). (...)
W głąb. Szkice o współczesnej poezji Śląska i Zagłębia
Autor/Redaktor: Magdalena Piotrowska-Gort
Zebrane w książce szkice dotyczą wybranych utworów poetyckich pisarzy Śląska i Zagłębia. Na podstawie przeprowadzonych analiz monografia unaocznia różnorodne poetyckie korelacje z przestrzenią oraz sposoby wyrażania stanowiska wobec kategorii miejsca i nie-miejsca w poezji współczesnych twórców regionu - Macieja Meleckiego, Krzysztofa Siwczyka, Grzegorza Olszańskiego, Marty Podgórnik, Marka Baczewskiego, Pawła Lekszyckiego, Pawła Sarny, Pawła Barańskiego. Mówiąc o nie-miejscach (Marc Aúge) wspomnieć należy także o problematyce eschatologicznej, która pojawia się w tej poezji niezwykle często, nabiera jednak wyraźnie anty-metafizycznego charakteru, poeci Śląska i Zagłębia w swych postindustrialnych obrazach ukazują bowiem wyraźnie dokonującą się implozję mitów i obrazów archetypicznych miejsc. Od wyobraźni przestrzennej płynnie przechodzimy więc, jako czytelnicy tej poezji, do problematyki egzystencjalnej (antropologicznej/antropocentrycznej ale także niejednokrotnie post-humanistycznej).