Nowość wydawnicza
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2022:Bliskie otoczenie człowieka. Leksyka, teksty, dyskursy
Oddawany do rąk Czytelników tom gromadzi artykuły powiązane motywem bliskiego otoczenia człowieka, rozumianego zarówno w wymiarze przestrzennym, jak i społecznym.
Doświadczenie przestrzeni jest codziennym i powszechnym składnikiem ludzkiego świata. Szczególne znaczenie ma najbliższe otoczenie człowieka: przestrzeń zamknięta, oswojona, centrum ustalonych wartości, czyli to, co Yi-Fu Tuan określa jako miejsce. Rozróżnienie na miejsce i przestrzeń pozwala zwrócić uwagę nie tylko na ich fizykalne aspekty, ale także na wynikające z tej opozycji kategorie, jak bezpieczeństwo – groza, stabilność – ruch, separacja – wspólnota, prywatne – publiczne, bliski – daleki, tu – tam. Oczywiste jest też, że różne kultury (a zatem i języki) inaczej dzielą przestrzeń, inaczej ją mierzą, inne wartości przypisują jej częściom. Najbliższe otoczenie człowieka można zatem uznać za historycznie i kulturowo uwarunkowaną rzeczywistość konstruowaną rozmaicie przez określone społeczności. Nie sposób też zapomnieć o społecznym wymiarze najbliższego otoczenia człowieka, czyli wspólnot różnego rodzaju, w tym wspólnot wirtualnych.
Postrzegane w tej perspektywie zagadnienie bliskiego otoczenia człowieka daje okazję, by przyjrzeć się istotnemu wycinkowi codzienności człowieka i sposobom jego ujęzykowienia na różnych etapach dziejów polszczyzny (i innych języków) w odmiennych (kon)tekstach kultury. (...)
(fragment "Wstępu")
Spis treści
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze
Bliskie otoczenie człowieka. Leksyka, teksty, dyskursy
pod red. Magdaleny Hawrysz, Magdaleny Jurewicz-Nowak, Irminy Kotlarskiej
Wstęp, s. 7
I. Bliskie otoczenie człowieka – w kręgu nazw osób i miejsc
Agnieszka Piela, O domaku, gniazdoszu, zapiecniku… Zapomniane synonimy leksemu domator w polszczyźnie, s. 13
Irmina Kotlarska, To, co dalekie, i to, co bliskie – nazwy własne i ich funkcje w materiałach do nauki języka angielskiego dla emigrantów wojennych z czasów drugiej wojny światowej, s. 29
Jarosław Pacuła, „Blisko domu”. Z historii określeń typu dom dziecka, dom wariatów, dom starców, s. 45
Nataliia Zotova, Koncept domu w powieściach dla młodzieży autorstwa Anny Łaciny, s. 71
Iwona Żuraszek-Ryś, O najbliższym otoczeniu człowieka na przykładzie zielonogórskich urbanonimów, s. 83
II. Bliskie otoczenie człowieka – w kręgu relacji międzyludzkich
Joanna Przyklenk, Kiedy obcy jest blisko. Obcy w relacjach świadków historii na przykładzie Powstania Warszawskiego, s. 97
Michał Szczyszek, Dyskurs parlamentarny jako przykład wspólnoty komunikatywnej? Obraz parlamentu oczami parlamentarzystów na tle przemian kulturowych (na podstawie "Korpusu Dyskursu Parlamentarnego" z lat 1918-2021), s. 113
Iwona Pałucka-Czerniak, Mechanizmy kształtowania się języka urzędowego w dokumentach małej wspólnoty cechowej (na materiale Regestru pogłównego jako też i składki różnej z lat 1757–1779), s. 127
Maria Trawińska, Determinanty prawne człowieka w średniowieczu z perspektywy historycznojęzykowej, s. 141
III. Bliskie otoczenie człowieka – w kręgu przyrody
Dominik Judek, Porównania przyrodnicze w powieści Olgi Tokarczuk Prowadź swój pług przez kości umarłych, s. 151
Magdalena Jurewicz-Nowak, Leksyka zwierzęca w prawnej odmianie języka na materiale Speculum Saxonum Pawła Szczerbica (XVI w.), s. 169
Agnieszka Urniaż, Toponimy w nazwach roślin polikonforntatywnie, s. 187
Monika Kaczor, „Szary łabędź”. Kilka uwag na temat słownictwa tematycznego związanego z koronawirusem (na przykładzie „Tygodnika Powszechnego”), s. 195