Wydarzenie
Inteligenckie rozrachunki lat 1914–1921
Kontynuując tradycję spotkań naukowych poświęconych fenomenowi literatury i kultury lat I wojny światowej, serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w kolejnej konferencji z tego cyklu, zatytułowanej Inteligenckie rozrachunki lat 1914–1921, którą w dniach 19–20 czerwca 2017 roku organizuje Katedra Modernizmu Polskiego Wydziału Nauk Humanistycznych UKSW.
Tym razem chcemy ją poświęcić różnego rodzaju inteligenckim dyskursom prowadzonym zarówno w powstającej wówczas literaturze, jak i publicystyce i krytyce literackiej, w przełomowych dla polskiej kultury i historii latach I wojny światowej (do których chcemy włączyć również czas kształtowania się granic II Rzeczypospolitej).
W świetle tezy, którą postawił Zdzisław Dębicki, pisząc w szkicu „Kryzys inteligencji polskiej" (1918), że inteligencja polska, którą naznaczyło wojenne doświadczenie, „stanęła wobec niego oszołomiona”, gdyż „żadnej zdecydowanej orientacji, żadnego programu, zbudowanego na trwałych i mocnych podstawach, nie miała”, warto zastanowić się nad problemem inteligenckiej tożsamości w latach konfrontacji zbrojnej oraz okresie tworzenia się niepodległego państwa polskiego. Ponadstuletni podział kraju na trzy odrębne organizmy kulturowe i ekonomiczne, podział owocujący w latach wojny trzema orientacjami politycznymi, w sytuacji konfliktu mocarstw zaborczych i wypływających z niego nadziei na zjednoczenie polskich ziem tworzył obszar licznych wyzwań, wśród których jednym z najistotniejszych stawało się wypracowanie wspólnej płaszczyzny ideowej i społecznej identyfikacji dla polskiego inteligenta. Utrwalanie i jednoczesne weryfikowanie inteligenckiego etosu, wszystkie przewartościowania w obrębie inteligenckiej świadomości, a także – co niezwykle istotne – dokonywana z ich perspektyw ocena wojennych realiów i kształtujących ją mechanizmów, stały się integralną częścią przemian tego czasu, których uchwycenie i opisanie jest tak bardzo ważne dla określenia procesów tożsamościowych na progu II Rzeczypospolitej.
-
wojenne rozważania o historii, roli i zadaniach inteligencji (inteligencki etos tworzony w perspektywie wojny światowej),
-
inteligencka autorefleksja w pamiętnikach i wspomnieniach wojennych,
-
wojenne projekty kulturowe i literackie jako obszar ujawniania się inteligenckiej tożsamości,
-
wojenne losy inteligentów (w tym żołnierska biografia inteligenta) jako doświadczenie tożsamościowe,
-
inteligencki etos wobec różnic politycznych (orientacji politycznych),
-
inteligenccy bohaterowie wojennej prozy – głos w dyskusji na temat inteligenckiego etosu,
-
instytucje inteligenckiej tożsamości w wojennej refleksji (np. Uniwersytet Warszawski, Towarzystwo Naukowe Warszawskie itd.).
Na zgłoszenia oczekujemy do 10 maja 2017 r. Prosimy kierować je na adres katedramodernizmupolskiego@gmail.com Opłata konferencyjna wynosi 400 zł. W pierwszym dniu konferencji zapraszamy na uroczystą kolację. Czas wygłaszania referatu nie powinien przekroczyć 20 min. Materiały zostaną opublikowane w księdze pokonferencyjnej, która ukaże się jako trzeci tom w serii „Modernistyczne przełomy".
prof. UKSW dr hab. Dorota Kielak
mgr Joanna Niewiarowska (sekretarz konferencji)
Informacje
Zobacz także
Tradycje o wojowniku w kulturze historycznej średniowiecza
W średniowiecznych wyobrażeniach ludzie miecza – prości wojownicy, rycerze czy też wielcy bohaterowie – często zajmowali miejsce zaszczytne. Sławni i wybitni, jak Roland, byli naśladowani. Opowieści im poświęcone pełniły specyficzną funkcję – kształtowały wzorce postępowań, egzemplifikowały cechy, którymi mieli charakteryzować się uczestnicy średniowiecznych bitew. Każda z tych postaci, wymodelowanych przez autorów opowieści, uosabiała cechy godne naśladowania, albo też – jak w przypadku zhańbionych tchórzy i zdrajców – zachowania godne potępienia. Tematem organizowanej przez nas konferencji są sposoby prezentacji bohaterów i antybohaterów – zarówno rzeczywistych, jak i fikcyjnych – w kulturze średniowiecznej Polski oraz Europy kręgu łacińskiego. Zależy nam na zademonstrowaniu, jak opowieści o wojownikach wchodziły w obręb historycznej świadomości społeczeństw średniowiecznych. Interesuje nas mechanizm działania mitów bohaterskich, który doprowadził do tego, że Starkadr, Teodoryk Wielki czy Attyla zastąpili w średniowiecznym świecie antycznych herosów. Warto przyjrzeć się również tym postaciom, które splamiły się tchórzostwem, uciekły z pola bitwy, zdradziły swych panów lub nawet podniosły rękę na swych władców. Chcemy możliwie najszerzej spojrzeć na elementy konstruujące tożsamość wojowników, również poprzez przykłady postaw antyheroicznych.
Zapomniane dziedzictwo kulturowe polskiej emigracji po roku 1939
Katedra Teorii Kultury i Sztuki KUL wraz ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Naukowych ma zaszczyt zaprosić na interdyscyplinarną konferencję "Zapomniane dziedzictwo kulturowe polskiej emigracji po roku 1939". Wybuch II wojny światowej stał się ważną cezurą we współczesnej historii Polski. Wielu twórców zostało zmuszonych do wyjazdu z kraju i pozostania w różnych częściach świata. Ich losy i dokonania nie zawsze zdobyły rozgłos. Wprost przeciwnie. Wielu zostało zapomnianych, a ich spuścizna uległa zniszczeniu lub trafiła do archiwów, prywatnych zbiorów bądź mniej znanych muzeów. Również twórczość, która zdobyła uznanie, nie zawsze została dostatecznie opisana. Podejmowanie tej tematyki było utrudnione zarówno przez trwające po wojnie oddzielenie Polski od Zachodu jak też cenzurę w kraju. Do dziś jednak wiedza na ten temat zawiera wiele „białych plam”. Celem konferencji jest zatem ukazanie ważnego, a zarazem zapoznanego dziedzictwa polskiej kultury tworzonej na obczyźnie od II wojny światowej. Do udziału zapraszamy specjalistów z różnych dziedzin w tym a zwłaszcza kulturoznawców, historyków, historyków sztuki, filologów, antropologów, teatrologów, filmoznawców i medioznawców.
Biografie i biografizacje w literaturze i kulturze
Katedra Poetyki i Teorii Literatury IFP w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie zaprasza do udziału w konferencji naukowej Biografie i biografizacje w literaturze i kulturze, zaplanowanej w dniach: 24–25 listopada 2015 roku w głównym budynku Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie przy ul. Podchorążych 2. Proponujemy namysł nad wielowymiarowością osoby w biografii i autobiografii, sposobami ich tworzenia i wykorzystania w aspekcie teoretycznoliterackim, historycznoliterackim i kulturowym, w odniesieniu do strategii pisarsko-artystycznych, genologii oraz innych dziedzin, zjawisk i obszarów, w których zachodzi profilowanie osoby. Na Państwa zgłoszenia czekamy do 10 października 2015 roku. Kartę zgłoszeń można nadesłać w wersji papierowej (pocztą tradycyjną na adres wyróżniony w nagłówku, z dopiskiem: Biografie i biografizacje) albo elektronicznej na adres: kpitl.ifp@gmail.com Opłata konferencyjna wynosi 350 zł (dla doktorantów i naukowych pracowników emerytowanych 300 zł). Nie zapewniamy referentom noclegów. Gwarantujemy publikację wygłoszonych referatów, które otrzymają pozytywne recenzje, w czwartym numerze rocznika redagowanego w katedrze – „Studia Poetica” (w ramach uniwersyteckiej serii „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”), już wówczas – jak sądzimy – mieszczącego się wśród punktowanych periodyków; albo w książkowej publikacji zbiorowej. dr hab. Katarzyna Wądolny-Tatar dr Magdalena Roszczynialska mgr Jakub Knap
Trzecie pokolenie. Postpamięciowe skutki II wojny światowej i Zagłady
Choć od zakończenia II wojny światowej minęło ponad 70 lat, skutki tego wydarzenia, podobnie jak innych, bezpośrednio z nim związanych, są nadal odczuwalne. Podczas gdy faktyczni ich świadkowie coraz liczniej odchodzą, traumatyczne wydarzenia i ich konsekwencje stają się przedmiotem narracji tworzonych przez tych, którzy doświadczyli ich wyłącznie w formie zapośredniczonej. O drugiej wojnie światowej i Zagładzie opowiadają już niemal wyłącznie kolejne generacje.