Wydarzenie
Noc Muzeów po raz pierwszy w Pałacu Rzeczypospolitej (z cyklu 'PIERWSZE/NAJSTARSZE' z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski)
Już 14 maja, po raz pierwszy w Noc Muzeów, na co dzień zamknięty Pałac Rzeczypospolitej zostanie otwarty dla zwiedzających, a w jego wnętrzach odbędzie się pokaz Statutów Kazimierza Wielkiego – jednego z najstarszych zabytków polskiego prawodawstwa.
W czasach, gdy Pałac powstawał, był najbardziej majestatycznym budynkiem w Warszawie, a osiemnastowieczni podróżnicy określali go nawet mianem najwspanialszego pałacu w naszej części Europy. Zaprojektowany w 1688 roku przez wybitnego Tylmana z Gameren, był świadkiem przełomowych dla Polski wydarzeń historycznych, a także pierwszą siedzibą Sądu Najwyższego czy kwaterą słynnego batalionu „Parasol”. Dzisiaj Pałac Rzeczypospolitej, czyli druga siedziba Biblioteki Narodowej, jest jednym z najciekawszych, a jednocześnie najrzadziej udostępnianych dla zwiedzających warszawskich zabytków.
W Noc Muzeów będzie można zobaczyć między innymi wypełnioną posągami rzymskich wojowników Salę Rycerską, monumentalną klatkę schodową i Bibliotekę Wilanowską, na którą poza księgami składają się oryginalne, mahoniowe meble oraz unikatowe globusy, mapy i popiersia starożytnych pisarzy. Pałac będzie można zwiedzać samodzielnie lub w towarzystwie przewodników Idy Herman i Jacka Karwata, którzy tura za turą oprowadzą wszystkich chętnych po barokowych wnętrzach oraz opowiedzą o ukrytej w nich historii rodu Krasińskich, o najbardziej hucznych w historii Warszawy imieninach, mających tam miejsce w 1789 roku, czy o odbywającym się przed Pałacem targu wełny.
STATUTY KAZIMIERZA WIELKIEGO
Czy można publicznie łajać szlachcica, żeby zmusić go do oddania pożyczonych pieniędzy? Czy sąsiedzi muszą pomóc kmieciowi w pościgu za złodziejem, który w środku nocy ukradł mu konia? Kiedy chłop może bezkarnie opuścić wioskę swojego pana? Spisane w połowie XIV wieku prawo regulowało odpowiedzialność karną, niektóre zagadnienia związane z posiadaniem ziemi i dziedziczeniem oraz kwestie prawa cywilnego i procesowego. Dzisiaj jest ono znane jako Statuty Kazimierza Wielkiego – i chociaż pierwotne egzemplarze Statutów nie przetrwały do naszych czasów, to w skarbcu Biblioteki Narodowej znajdują się niezwykle cenne odpisy z XV wieku, które w ramach cyklu PIERWSZE/NAJSTARSZE zostaną wystawione w Pałacu Rzeczypospolitej w Noc Muzeów.
PIERWSZE/NAJSTARSZE to cykl prezentacji z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego.
Pałac Rzeczypospolitej w Polonie – Cyfrowej Bibliotece Narodowej: polona.pl/search/collection/39914792/
Noc Muzeów w Pałacu Rzeczypospolitej
sobota 14 maja, 18.00 - 24.00
Pałac Rzeczypospolitej, pl. Krasińskich 3/5, Warszawa
Informacje
Zobacz także
Pokaz "Mszału" Erazma Ciołka – Pierwsze/Najstarsze
Kolejny pokaz z cyklu Pierwsze/Najstarsze to niepowtarzalna okazja, żeby zobaczyć na własne oczy "Mszał" Erazma Ciołka – bezcenna, bogato zdobiona księga opuści na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej, a zamknięte na co dzień wnętrza Pałacu Rzeczypospolitej zostaną udostępnione zwiedzającym. Erazm Ciołek, biskup i królewski dyplomata, był nie tylko niezwykle sprawnym politykiem, ale również znanym w Europie mecenasem sztuki. Znajdujący się w zbiorach Biblioteki Narodowej "Mszał" został przygotowany właśnie na jego zlecenie i pod wieloma względami wyprzedzał swoją epokę. Chociaż przyjmuje się, że gdy powstawał (1514-1518) w Polsce panowało jeszcze średniowiecze, to jego zdobienia są typowe dla włoskiego renesansu. Wykonało je przynajmniej trzech różnych iluminatorów, wśród których znajdował się prawdopodobnie Stanisław Samostrzelnik – jeden z najwybitniejszych polskich malarzy książkowych.
"Bogurodzica" – rękopis. Pokaz w Pałacu Rzeczypospolitej z cyklu Pierwsze/Najstarsze
Kolejny pokaz z organizowanego przez Bibliotekę Narodową cyklu Pierwsze/Najstarsze poświęcony jest "Bogurodzicy". Pieśń ta, tradycyjnie uważana za nasz pierwszy hymn narodowy, otwiera jednocześnie historię polskiej literatury. To najstarszy zachowany w całości spójny tekst w języku polskim. Jednodniowemu pokazowi rękopisu, który odbędzie się w sobotę 19 listopada, towarzyszą dwa wykłady i krótki koncert.
Pokaz "Psałterza floriańskiego" (z cyklu "PIERWSZE/NAJSTARSZE" z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski)
Już 23 kwietnia w warszawskim Pałacu Rzeczypospolitej będzie można zobaczyć na własne oczy "Psałterz floriański" – jeden z najstarszych i najbardziej zagadkowych zabytków języka polskiego. Bezcenna księga opuści na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej, a pałacowe wnętrza, na co dzień zamknięte, zostaną udostępnione zwiedzającym. "Psałterz floriański" został odkryty w XIX wieku w austriackim opactwie Sankt Florian – od razu stał się naukową sensacją, a do dziś pozostaje wielką, nierozwikłaną zagadką polskiego średniowiecza. Sprowadzony do Polski w 1931 roku, następnie, w obliczu II wojny światowej, wywieziony do Kanady, powrócił do Warszawy dopiero po dwudziestu ośmiu latach. Od tego czasu jest jedną z najcenniejszych ksiąg w skarbcu Biblioteki Narodowej. Naukowcy nadal toczą spory o to, gdzie "Psałterz floriański" powstał, kto go używał i co oznaczają zdobiące go miniatury. Tekst "Psałterza" został spisany na przełomie XIV i XV wieku w trzech językach: łacinie, polskim i niemieckim. Bardzo możliwe, że księga miała być darem dla królowej Jadwigi, a po jej śmierci była używana przez kolejne polskie monarchinie. Poza trójjęzycznym przekładem tekstu "Psalmów", na kartach "Psałterza" namalowano tajemnicze miniatury, w których jedni chcą widzieć astrologiczne symbole, inni mnemotechniczne schematy ułatwiające zapamiętywanie tekstu, a zdaniem niektórych znajdują się tam… Mistrz Yoda, Nosferatu i Gandalf Szary. Podczas pokazu "Psałterza" jego treść, dzieje i tajemnice przybliżą wystąpienia specjalistów. O 15.00 dr Marcin Kuźmicki z Zakładu Historii Języka Polskiego UAM wygłosi wykład "Wywiad z Psałterzem floriańskim – czyli historia małomównego manuskryptu", a o 16.30 odbędzie się dyskusja" Yoda czy Nosferatu? Świat na marginesach Psałterza floriańskiego". Wraz z udziałem publiczności dyskutować będą dr Kamil Kopania z Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki UW i Łukasz Kozak – redaktor Polony – Cyfrowej Biblioteki Narodowej i autor popularnego przeglądu średniowiecznej ikonografii "Discarding Images". Pokaz "Psałterza floriańskiego" to jednocześnie wyjątkowa okazja, żeby zwiedzić barokowe wnętrza Pałacu Rzeczypospolitej, po których oprowadzi warszawski przewodnik Jacek Karwat. PIERWSZE/NAJSTARSZE to cykl prezentacji z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego. Udział we wszystkich wydarzeniach związanych z cyklem PIERWSZE/NAJSTARSZE jest bezpłatny. Na oprowadzanie po Pałacu Rzeczypospolitej z przewodnikiem obowiązuje rejestracja. Wydarzenie na Facebooku: www.facebook.com/events/1716025545334937/
Pierwszy polski pisarz, pierwsza polska książka – pokaz "Kroniki" Wincentego Kadłubka
"Kronika polska" to pierwsza, najstarsza książka napisana przez Polaka. Mistrz Wincenty, zwany Kadłubkiem, stworzył na przełomie wieków XII i XIII barwną, erudycyjną opowieść o dziejach naszego kraju i przeszedł do historii jako pierwszy twórca polskiej literatury. Rękopis "Kroniki" zobaczyć będzie można w sobotę 24 września w Pałacu Rzeczypospolitej (Warszawa, pl. Krasińskich 3/5) na specjalnym, jednodniowym pokazie z cyklu Pierwsze/Najstarsze. Wydarzeniu towarzyszy wykład prof. Henryka Samsonowicza i rozmowa Włodzimierza Kalickiego z prof. Jackiem Banaszkiewiczem oraz możliwość zwiedzenia zamkniętego na co dzień Pałacu.