Filmowe i serialowe adaptacje literatury dziecięcej i młodzieżowej w XXI wieku

Czym jest dzieciństwo? W jaki sposób zmieniały się jego kulturowe (narodowe, regionalne, klasowe, genderowe…) modele w minionych stuleciach i w jakim kierunku przeobrażają się w XXI wieku? Jakimi środkami szeroko pojmowane dzieciństwo jest (re)konstruowane w rozmaitych tekstach kultury? I jak badać owe różnorodne wizje? Na łamach nowego czasopisma naukowego „Dzieciństwo. Literatura i Kultura” będziemy prezentować refleksję naukową nad rozmaitymi reprezentacjami niedorosłości w utworach literackich, filmach, serialach, komiksach, sztukach teatralnych, pracach plastycznych, grach wideo itd. – adresowanych do odbiorców nie tylko dziecięcych i młodzieżowych, lecz także dorosłych. […] Pierwszy numer półrocznika poświęcony jest współczesnym filmowym i serialowym adaptacjom literatury dziecięcej i młodzieżowej, które od początku XXI wieku stają się coraz bardziej popularne […].

Artykuły zebrane w dziale „Studia” układają się w określonym porządku: od adaptacji starszych opowieści po ekranizacje dzieł najnowszych. Violetta Wróblewska zaproponowała analizę dwóch sezonów serialu telewizyjnego Baśnie i bajki polskie, przygotowanych w latach 2002–2009 przez TV Studio Filmów Animowanych w Poznaniu dla TVP1, a nawiązujących do rodzimych narracji ludowych i literackich. W kolejnych trzech tekstach przedmiotem namysłu stały się ekranowe wersje dzieł powstałych w „złotym wieku” anglojęzycznej literatury dla młodych odbiorców: Weronika Kostecka i Adam Franke poświęcili swoje studium Alicji w Krainie Czarów (2010) Tima Burtona, a dwie autorki, Karolina Starnawska i Karolina Gierszewska, w swoich artykułach pod różnym kątem przeanalizowały serial Ania, nie Anna (2017– ) Moiry Walley-Beckett. W dalszej kolejności prezentujemy teksty skupiające się na adaptacjach prozy dla dzieci i młodzieży powstałej w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku. Maciej Skowera pisze o Zegarze Czarnoksiężnika (2018) Elia Rotha, Barbara Kaczyńska – o Serii niefortunnych zdarzeń (2017–2019) dystrybuowanej przez portal Netflix, Anna Mik – o Percym Jacksonie i bogach olimpijskich. Złodzieju pioruna (2010) Chrisa Columbusa, a Fatemeh Farnia – o Siedmiu minutach po północy (2016) J. A. Bayony. Ponadto w dziale „Varia” znalazły się cztery artykuły. Julia Harasimowicz poddała refleksji charakter projektów z udziałem dzieci i młodzieży w twórczości amerykańskiej artystki Sharon Lockhart. Xavier Mínguez-López przeanalizował konstrukcje postaci dziewczęcych i kobiecych w atalońskiej literaturze dziecięcej i młodzieżowej. Serii książek o Neli Małej Reporterce jako modyfikacji gatunku powieści przygodowo-podróżniczej dla młodych odbiorców przyjrzała się Ewelina Rąbkowska, a Katarzyna Reszczyńska-Urban zaproponowała rozważania nad powieściami Fanfik (2016) i Slash (2017) Natalii Osińskiej jako przykładami realizacji nowego modelu młodzieżowej powieści inicjacyjnej w Polsce. Wreszcie – czytelnicy i czytelniczki mogą się zapoznać z recenzjami monografii: Gry wideo w środowisku rodzinnym. Diagnoza i rekomendacje (2017) Damiana Gałuszki, Portret dziewczynki, dziewczyny i kobiety w powieściach Marii Krüger (2017) Karoliny Jędrych oraz Twenty-First-Century Feminisms in Children’s and Adolescent Literature (2018) Roberty Seelinger Trites – napisanymi, odpowiednio, przez Adama Flammę, Katarzynę Slany i Adriannę Zabrzewską.

(z Od Redakcji)