Numer czasopisma
Inscripton. An Anthology 1
Redakcja „Napisu” z przyjemnością informuje o ukazaniu się online pierwszej części anglojęzycznej serii tłumaczeń „Inscription. An anthology 1” – opatrzonego wstępem wyboru 13 artykułów spośród 535 rozpraw, opublikowanych na łamach rocznika „Napis” w latach 1994–2021. Można je znaleźć na stronach Repozytorium Cyfrowego Instytutów Naukowych i „Napisu”.
Pierwszy numer specjalny to z konieczności zaledwie niewielki ułamek dorobku pisma, jednak pokazuje zarówno jego wielostronność, jak i przyrastanie wiedzy humanistycznej oraz metodologicznej świadomości w ramach literatury okolicznościowej i użytkowej.
Rocznik powstał w środowisku badaczy polskiej kultury szlacheckiej końca XVIII wieku, skupionych wokół prof. Janusza Maciejewskiego (1930-2011), zajmujących się pracami edytorskimi i tekstologicznymi dotyczącymi literatury okolicznościowej z czasów konfederacji barskiej (1768-1772), której wielotomowe wydanie ujrzało ostatecznie światło dzienne w latach 2005-2008.1 znacznie wcześniej, bo w 1975 r., prof. Maciejewski opublikował w renomowanym czasopiśmie literackim „Teksty” artykuł pt. „Obszary trzecie literatury”, w którym określił zakres zainteresowań swojej szkoły badawczej jako teksty literackie odrębne od literatury ścisłej i poza folklorem (bezpośrednio związanej z kulturą ludową). Wśród tak zdefiniowanych gatunków literackich i form pisarstwa prof. Maciejewski wymienił m.in.: inskrypcje, epigramaty, epitafia, komedię minstrela, poezję i fraszki mieszczańskie, list, pieśni ludowe i pieśni wędrownych śpiewaków, satyry i paszkwile, poezję polityczną różnych okresów historycznych. Te formy pisma istniały w wielu tradycjach literackich różnych narodów, ale w tradycji staropolskiej pojawił się taki gatunek literacki jak baśń szlachecka, który wiązał się ze specyficzną formą organizacji społeczno-politycznej ówczesnej Rzeczypospolitej (demokracja szlachecka) i jej losami historycznymi, a jednocześnie stanowił modelowy przykład literatury okolicznościowej i stosowanej. Inną formą, która niewątpliwie należy do "trzecich dziedzin literatury", jest poezja robotnika, powstała spontanicznie pod wpływem obecnej sytuacji podczas przełomu politycznego w Polsce w latach 1980–1981, który doprowadził do wydarzeń symbolicznie określanych zbiorczo jako "upadek komunizmu". [...] Podejście badawcze stosowane w piśmie odwołuje się z jednej strony do nowych osiągnięć teorii literatury, antropologii i socjologii, a z drugiej do specyficznych doświadczeń polskiego społeczeństwa, które przez dziesięciolecia po utracie suwerenności opierało się na literaturze nie tylko jako źródle komentarzy do bieżących wydarzeń (przy braku reprezentacji politycznej i niezależnej prasy), ale także jako społecznym "spoiwie", które podtrzymuje zbiorową tożsamość i aktywne dążenie do wolności.
Ze Wstępu Marka Pąkcińskiego
Spis treści
Marek Pąkciński, Introduction: Literature: text and social communication; Janusz Maciejewski, Occasional and applied literature. (In place of an introduction); Aleksander W. Lipatow, Russia and Poland – a ‘domestic row’ of Slavs, or a conflict of mentalities?; Beata Cieszyńska, The image of Poland and Poles in the Dmitriads, from the British perspective; Barbara Wolska, Without guilt or shame. Sexuality in eroticism-themed Polish obscene poetry of the Enlightenment period; Dorota Samborska-Kukuć, Resident bards. The court poet in light of memories from the Polish Eastern Borderlands in the first half of the 19th century; Agata Grabowska-Kuniczuk, A ‘judgement of the eye’? The way(s) the world is perceived in Bolesław Prus’s prose works; Jolanta Sztachelska, From a trip East. On a different Europe and the genre-fluid nature of the letter in Henryk Sienkiewicz’s travel correspondence; Marek Pacukiewicz, ‘A different fabric’. The overt and the hidden in Joseph Conrad’s prefaces to his prose works; Wiesław Ratajczak, Conrad and Arendt. Revealing the roots of evil; Agnieszka Bąbel; The art of breaking up. Infelicitous engagements in Polish novels and memoirs from the turn of the 20th century; Marek Pąkciński, Body, gender, and a communist’s shame (side notes on Stanisław Lem’s utopian science fiction novels from the 1950’s); Franciszek Apanowicz, The issue of the genre of Kolyma stories by Varlam Shalamov and its editions in Polish; Aleksandra Matykiewicz-Włodarska, The Luther effect. The consequences of the Reformation in the area of printed media and communication.
Informacje
Ostatnio dodane numery
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | XXIX | 2023
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | XXVIII | 2022
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | | 2022
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | XXVII | 2021
Zobacz także
European Journal of Life Writing | (10) | 2021
Tytuł numeru: Cluster on “Remembering Late Socialism in Autobiographical Novels and Autofictions from Central and Eastern Europe”
Guest editors: Agnieszka Mrozik and Anja Tippner Since the fall of communism in 1989 and 1990/91 literature has dealt with this epochal societal change, trying to come to terms with the past and assessing its influence on the present. In the last years, the focus has turned towards the era of late socialism, that is the 1970s and 1980s. Many writers who attempt to present and reevaluate these decades and their ongoing influence on biographies and societies today grew up or came of age in this era. Our main contention is that different forms of life-writing, especially autofictions and autobiographical novels, have become the dominant narrative device for addressing and narrating the socialist past. Accordingly, the contributions to this cluster explore the era of late socialism, examining its different and often contested meanings not only from the perspective of the past but also from the perspective of today. Thus, we explore the role of autobiographical writing in commemorating the past as well as in demonstrating the demise of socialism, as represented in contemporary literatures in Czech, Polish, Romanian, and Russian.
Tematy i Konteksty | (No. 1) | 2020
Tytuł numeru: Numer specjalny w języku angielskim - Wybór z dekady
Numer specjalny "Tematów i Kontekstów", będący wyborem artykułów z 10-letniej historii czasopisma, został w całości przetłumaczony na język angielski. Redakcja numeru: Jolanta Pasterska, Elżbieta Rokosz, Marek Stanisz.
Logopaedica Lodziensia | 1 | 2017
Tytuł numeru: „Logopaedica Lodziensia”. Tom 1
Pierwszy numer czasopisma „Logopaedica Lodziensia”, które powołano na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego przy Zakładzie Dialektologii Polskiej i Logopedii zawiera 15 prac autorów z różnych instytucji i ośrodków naukowych w Polsce.