Dynamika wariantu - status tekstologiczny wierszy Czesława Miłosza i jego konsekwencje interpretacyjne

______________________

Notatnik z podróży na Wschód Juliusza Słowackiego, odnaleziony niedawno w Moskwie przez dra hab. Henryka Głębockiego, jest źródłem literackim i kulturowym o bezcennej wartości. W całości dotąd nigdy nie był wydany i nie został poddany eksploracji naukowej, zaś większość rysunków notatnika znamy tylko ze wzmianek poprzednich edytorów. Raptularz, o którym od ponad pół wieku pisano, że spłonął w czasie II wojny światowej, zawiera uznawane dotąd za utracone brulionowe rękopisy dzieł poety (poematu "Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu" i wierszy), rysunki, notatki, zapiski podróżne, fragmenty narracji diariuszowych z okresu podróży poety na Bliski Wschód (1836-1837). Odnalezienie autografu Słowackiego jest samo w sobie wydarzeniem o wielkiej wadze dla polskiego dziedzictwa narodowego, ma jednak także ogromne – stricte naukowe – znaczenie dla badań nad twórczością poety i szerzej – XIX wiekiem. Przed rokiem 1939 raptularz ten należał do Biblioteki ord. Krasińskich w Warszawie (nr inw. 5217) i jego losy nie są do końca znane, a ich odtworzenie również mieści się w planach badawczych zespołu.

Projekt pozwolił na wypracowanie nowej metody badania przekładów i ich funkcjonowania w literaturze narodowej oraz doprecyzowanie używanego dotychczas w polskiej translatologii pojęcia "seria przekładowa". Zostało ono uzupełnione o dwa nowe terminy: "seria tekstualizacji" oraz "seria recepcyjna", a zasadność takich rozróżnień terminologicznych i ich znaczenie dla nauki o przekładzie zostało uzasadnione w cyklu publikacji polsko i angielskojęzyczych. Przygotowana do druku monografia: Polskie serie recepcyjne wierszy Walta Whitmana. Monografia wraz z antologią przekładów prezentuje wszystkie wyniki badań wraz z tekstami przekładów wierszy Whitmana (w wielu wypadkach niepublikowanymi od czasu pierwodruku, w jednym przypadku wydobytym z manuskryptu, w kilku z programów radiowych) oraz z tekstami intertekstulanie/ intersemiotycznie związanymi z oryginałem i jego przekładami. Monografia przynosi zarówno bogatą refleksję teoretyczną i metodologiczną na temat kulturowego funkcjonowania przekładu, jak i dokładną analizę dwunastu serii recepcyjnych, które wytworzyły w kulturze polskiej poszczególne wiersze Whitmana. Tak opracowana publikacja przyczynić się może do dyskusji metodologicznej nad kierunkami rozwoju filologii narodowej i obcej, a zwłaszcza komparatystyki.

"Strony Poezji" – portal poświęcony polskiej liryce nowoczesnej, skupiający badaczy i krytyków różnych orientacji, otwarty na wszystkie dykcje i wszystkie środowiska poetyckie. Elementy strony – leksykon twórców, zjawisk i tendencji, monografie poszczególnych poetów, antologie ważnych wierszy, almanachy wypowiedzi krytycznoliterackich, zapisy rozmów z poetami, kalendaria i zestawienia bibliograficzne, biblioteka publikacji poświęconych poezji, zdjęcia i materiały wideo – złożą się na sukcesywnie uzupełniane kompendium wiedzy o dokonaniach i przemianach polskiej liryki nowoczesnej, a tym samym tworzyć będą przestrzeń rezonansu dla współczesnych wierszy i dla ich uważnej lektury.