Статья / интервью
Skamandryci w cyfrowej rzeczywistości
Projekt "Skamandrycka triada na emigracji. Edycja listów Jana Lechonia, Kazimierza Wierzyńskiego i Mieczysława Grydzewskiego" to przykład połączenia tradycji "fiszki i ołówka" z nowoczesnymi technologiami, w pełni profesjonalnego opracowania krytycznego z otwartym dostępem do wiedzy i źródeł naukowych, szelestu kartek książki drukowanej z funkcjonalną edycją cyfrową. Dotyczy korespondencji wybitnych przedstawicieli literatury i kultury polskiej XX wieku, poetów Jana Lechonia i Kazimierza Wierzyńskiego oraz redaktora Mieczysława Grydzewskiego. Wymieniane między nimi listy, zachowane w Polskim Instytucie Naukowym w Ameryce z siedzibą w Nowym Jorku i Bibliotece Polskiej w Londynie, są ważnym ogniwem polskiego dziedzictwa kulturowego.
O projekcie opowiedzieli nam jego twórcy: dr hab. Beata Dorosz, prof. IBL PAN, z Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej IBL PAN oraz dr Bartłomiej Szleszyński, kierownik zespołu Nowej Panoramy Literatury Polskiej (Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN).
"Biuletyn Polonistyczny": Jak narodził się wspólny projekt "Skamandrycka triada emigracji"?
dr hab. Beata Dorosz, prof. IBL PAN: Projekt narodził się jako kontynuacja moich wcześniejszych prac. Po wydaniu w 2006 r. korespondencji Jana Lechonia i Mieczysława Grydzewskiego zamierzałam podjąć pracę nad dwoma kolejnymi „ramionami” owego „skamandryckiego trójkąta korespondencyjnego na emigracji”, którego trzecim punktem był Kazimierz Wierzyński. Kiedy pojawiła się możliwość aplikacji o grant, zwróciłam się do Dyrekcji IBL PAN z pytaniem o aprobatę takiego wniosku. Wówczas Maciej Maryl, który oprócz pełnionej do dziś funkcji kierownika Centrum Humanistyki Cyfrowej, był także zastępcą dyrektora IBL PAN, zobaczył w tym projekcie możliwość połączenia dwóch naukowych „rzeczywistości” – obok projektowanego tradycyjnego wydania książkowego zaproponował mi też rozważenie edycji cyfrowej. Zwrócił się do zespołu Nowej Panoramy Literatury Polskiej (zajętej wówczas tworzeniem platformy NPLP.PL) z propozycją zainteresowania się tematem edycji cyfrowych i standardu TEI (Text Encoding Iniciative) w kontekście owej korespondencji.
dr Bartłomiej Szleszyński: Po intensywnym namyśle i rozpoznaniu tematu zdecydowaliśmy się na uczestnictwo w tym projekcie, ja zaś nieformalnie oprócz nadzorowania części cyfrowej zobowiązałem się do pełnienia funkcji kierownika organizacyjnego całego projektu (przy czym, oczywiście, wszystkie decyzje merytoryczne, ale też organizacyjne są zatwierdzane przez Beatę). Beata zaś, uzyskawszy zapewnienie, że zajmiemy się nie tylko aspektami cyfrowymi, ale i organizacją całego projektu, przystała na projekt w kształcie hybrydowym, dążącym zarówno do stworzenia tradycyjnej papierowej książki (a w zasadzie dwóch książek w sumie w pięciu tomach) oraz naukowej edycji cyfrowej z wykorzystaniem standardu TEI, na potrzeby której miało powstać oprogramowanie na platformie TEI.NPLP.PL (http://tei.nplp.pl/).
Kiedy będą udostępniane cyfrowe wersje kolejnych bloków korespondencji?
B.SZ.: Obecnie na platformie TEI.NPLP.PL udostępniony jest blok korespondencji pomiędzy Janem Lechoniem i Kazimierzem Wierzyńskim (http://tei.nplp.pl/documents/korespondencja-jana-lechonia-i-kazimierza-wierzynskiego/). W pełni sprawne jest oprogramowanie do cyfrowej edycji naukowej listów z wykorzystaniem międzynarodowego standardu TEI. Obecnie trwają prace oznaczania i dodawania kolejnych listów ze znacznie obszerniejszego korpusu korespondencji Kazimierza Wierzyńskiego i Mieczysława Grydzewskiego.
B.D.: Prace cyfrowe nad obiema edycjami przebiegały (i przebiegają) w różnym tempie przede wszystkim ze względu na różną objętość obu archiwalnych zespołów korespondencji. Listy Lechonia i Wierzyńskiego w liczbie około 230 w tradycyjnej formie książkowej można było opublikować w jednym tomie (wydało je Wydawnictwo IBL PAN w 2016 roku). Kiedy ja wespół z Pawłem Kądzielą pracowałam nad tą edycją, trwały prace programistyczne, ale potem stosunkowo szybko można było przenieść ten zasób na platformę cyfrową. Korespondencyjny dialog Wierzyńskiego z Grydzewskim, na który składa się blisko 1100 listów, będzie wydany w czterech tomach, najpewniej w 2021 roku, ale właśnie z powodu obfitości tego zespołu listów prace nad edycją tradycyjną i cyfrową muszą się toczyć prawie równolegle, zatem i pojawienie się go na platformie nastąpi niewiele później niż wydrukuje je drukarnia.
W jakim stopniu tradycyjny system grantowy jest dostosowany do potrzeb humanistyki cyfrowej?
B.SZ.: Nie tylko system grantowy, ale cały system nauki polskiej dotyczący humanistyki jest słabo dostosowany do potrzeb humanistyki cyfrowej (pomimo deklaracji o potrzebie ucyfrowienia nauki). Dotyczy to systemu punktowego, który nie uwzględnia ani edycji cyfrowych, ani kolekcji cyfrowych, a także systemu stanowisk w instytucjach naukowych, gdzie trudno znaleźć miejsce dla osób zajmujących się takimi kwestiami jak cyfrowa typografia, czy grafików niezbędnych w projektach humanistyki cyfrowej, takich jak tworzone przez zespół Nowej Panoramy Literatury Polskiej (ta druga kwestia nie dotyczy zresztą tylko Polski, ale pojawia się również w rozpoznaniach badaczy z innych krajów europejskich). Stosunkowo najłatwiej „zmieścić” projekty cyfrowe w formule zaproponowanej przez granty Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, ale w związku z ograniczeniami finansowymi, narzucanymi od kilku edycji, staje się to coraz trudniejsze (projekty cyfrowe wiążą się często z dużo większymi kosztami, związanymi z projektowaniem, tworzeniem i obsługą oprogramowania na potrzeby projektów).
B.D.: To zresztą swoisty paradoks, bo u podłoża naszej decyzji o ubieganie się o grant leżało przekonanie, że tradycyjna edycja książkowa skamandrytów-emigrantów może się sama nie obronić w konkursie, natomiast przydanie temu projektowi walorów nowej technologii, a co za tym idzie umożliwienie w zasadzie nieograniczonego korzystania z tej formy edycji przez wielu użytkowników wzmacniało jego szanse wobec zwykle dużej konkurencji.
W jaki sposób można by finansować dalsze prace nad projektem po zakończeniu grantu?
B.SZ.: Optymalnym i w dłuższej perspektywie jedynym rozwiązaniem byłoby zatrudnienie podstawowego zespołu na etatach (lub przynajmniej ich cząstkach), by zagwarantować utrzymanie wyników projektu oraz spokojne przejście do kolejnych projektów. W obecnej rzeczywistości humanistyki polskiej, zwłaszcza w okresie zamieszania po kolejnej reformie, jest to trudne do osiągnięcia, ale liczę, że w końcu uda się zrealizować w przypadku zespołu Nowej Panoramy Literatury Polskiej (w przeciwnym razie zmuszeni będziemy znacznie ograniczyć działalność, być może nawet na jakiś czas zamrozić wiele przedsięwzięć).
Jak humanista cyfrowy, prowadzący taki projekt, znajduje czas na analizy naukowe?
B.SZ.: Nie jest to proste. Nawet w moim przypadku, przy zatrudnieniu etatowym, dosyć trudno jest zarówno zarządzać projektami i pilnować związanych z nimi aspektów „produkcyjnych”, jak i tworzyć prace naukowe w dwóch obszarach (moim pierwszym polem zainteresowań naukowych i prymarnym zatrudnieniem w IBL-u jest Pracownia Literatury II Połowy XIX wieku). Dlatego też w miarę możliwości staram się łączyć te działalności – idealnie jest, gdy udaje się to jak w niedawno ukończonej kolekcji cyfrowej „Sienkiewicz ponowoczesny”, często jednak oddzielnie tworzę referaty i artykuły z dziedziny humanistyki cyfrowej, oddzielnie zaś o Bolesławie Prusie i Henryku Sienkiewiczu.
Jakie jest nastawienie do tego typu projektów w środowisku naukowym?
B.SZ.: Wydaje się, że w większości, jeżeli badacze zainteresowani są działalnością w środowisku cyfrowym, udaje się nam (mam na myśli zespół Nowej Panoramy Literatury Polskiej) znaleźć z nimi wspólny język. Oczywiście jest część środowiska niechętna wszelkiego rodzaju nowościom, w tym ucyfrowieniu nauki, ale ich nie przekonają żadne argumenty. Są też osoby zainteresowane tematem czysto teoretycznie, którym dopiero trzeba uświadamiać ograniczenia praktyczne wynikające z naszego doświadczenia – tutaj jak najbardziej widzę potencjał do współpracy. Paradoksalnie, często znajdujemy więcej uznania wśród kolegów z zagranicy, którzy mają świadomość tego, jak trudno zbudować w kilka lat dwie duże platformy (NPLP.PL do publikacji naukowych kolekcji cyfrowych i TEI.NPLP.PL do naukowych edycji cyfrowych), co udało się naszemu zespołowi.
B.D.: Ja jestem dość typową przedstawicielką „pokolenia fiszki i ołówka” i doskonale pamiętam, jaką swego rodzaju sensacją był w IBL-u fakt przygotowywania przez prof. Jadwigę Czachowską we współpracy ze mną bibliografii druków literackich wydawanych w PRL w drugim obiegu (Literatura i krytyka poza cenzurą 1977-1989. Bibliografia druków zwartych, wyd. 1991) na komputerze. Młodemu pokoleniu badaczy trudno sobie wyobrazić, że dla ich starszych kolegów rewolucją mogło być nawet przejście na komputer z maszyny do pisania. Nic zatem dziwnego, że i ja do propozycji „ucyfrowienia” skamandrytów odniosłam się początkowo z pewną rezerwą. W miarę wspólnej pracy nad edycją cyfrową przekonywałam się jednak o nowych możliwościach badawczych, jakie z niej wynikają – nie mówiąc o innym bardzo cennym i wielce praktycznym aspekcie: wersja cyfrowa edycji może być nieustannie rozwijana, udoskonalana, poprawiana. Tego rodzaju prace edytorskie mają to do siebie, że są w zasadzie „nieskończalne” – po wydaniu książki już nic w niej nie można zmienić i poprawić, jeśli nawet następnego dnia po jej pojawieniu się na półkach księgarskich znajdzie się niezwykle istotne, a dotychczas niedostępne lub nieznane informacje do jakiegoś przypisu, wersja cyfrowa zaś na to pozwala. Myślę, że wielu badaczy, którzy preferują kontakt z książką (bo mogą wziąć ją do łóżka, lubią szelest kartek i nie umieją czytać bez podkreślania – a ja do takich należę), będzie z czasem jednak zaglądało na platformę cyfrową, by sprawdzić, co się zmieniło. Aczkolwiek niestety spotyka się i taki pogląd niektórych naszych starszych kolegów, że edycja cyfrowa to „żadna praca naukowa, to tylko narzędzie pracy”, ale nie ma to nic wspólnego z rzeczywistością, a wynika z niezrozumienia i nieznajomości tematu.
O zagadnieniu zarządzania projektami humanistyki cyfrowej obszerniej można przeczytać w: Szleszyński, Bartłomiej. 'Digital Humanities: Project Funding versus Continuity of Research'. In: Lana Pitcher and Michael Pidd. Proceedings of the Digital Humanities Congress 2018. Studies in the Digital Humanities. Sheffield: The Digital Humanities Institute, 2019.
Artykuł jest dostępny w otwartym dostępie pod adresem: https://www.dhi.ac.uk/openbook/chapter/dhc2018-szleszynski
Информация
Główne kierunki zainteresowań naukowych oraz w charakterze eksperta:
- literatura polska i życie kulturalne na emigracji po 1939 roku,
- dokumentacja literacka (biografistyka i bibliografia),
- edytorstwo naukowe.
PUBLIKACJE:
Książki:
- Nowojorski pasjans. Polski Instytut Naukowy w Ameryce. Jan Lechoń. Kazimierz Wierzyński, Warszawa 2013.
- Lechoń i Tuwim – dzieje trudnej przyjaźni, Warszawa 2004.
- Literatura i krytyka poza cenzurą 1977–1989. Bibliografia druków zwartych. Współautorka: J. Czachowska, Wrocław 1991.
Jarosław Iwaszkiewicz. Poradnik bibliograficzny. Współautor: K. Nowak, Warszawa 1982.
Prace edytorskie:
- M. Grydzewski, K. i H. Wierzyńscy, Listy [1929-1969]. T. 1-4. Oprac. B. Dorosz przy współpracy P. Kądzieli. Warszawa 2022.
- K. Wierzyński, Wiersze wybrane. Oprac. B. Dorosz. Londyn 2017.
- J. Lechoń, K. Wierzyński, Listy 1941‒1956. Oprac. B. Dorosz przy współpracy P. Kądzieli. Warszawa 2016.
- J. Lechoń, Z. i R. Malczewscy, „Coraz trudniej żyć a umrzeć strach”. Listy 1952‒1955. Oprac. B. Dorosz, Warszawa 2008.
- M. Grydzewski, J. Lechoń, Listy 1923‒1956. Oprac. B. Dorosz, T. 1‒2. Warszawa 2006.
- Evening on the Hudson. An Anthology of Jan Lechoń’s American Writings. Ed. by B. Dorosz. New York 2005.
- J. Lechoń: W mym sercu jak w bursztynie. Wybór i wstęp B. Dorosz. Warszawa 2003.
- Lechoń nowojorski. Oprac. B. Dorosz. New York. Warszawa 1999.
- Księga gości Jana Lechonia. Oprac. B. Dorosz. Toruń 1999.
Prace redakcyjne:
- „Chcę wrócić, jak emigrant, z podróży dalekiej, Z podróż, z martwych liter, żywy, do twych rąk...” Życie i twórczość Kazimierza Wierzyńskiego (1894‒1969). pod red. B. Dorosz. Warszawa 2019.
- Od New Orleans do Missisauga. Polscy pisarze w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie po II wojnie światowej (najnowsze badania). Pod red. B. Dorosz. Warszawa 2015.
- „Jak się z wami zrosło moje życie”. Prace dedykowane Profesorowi Romanowi Lothowi. Pod red. B. Dorosz i P. Kądzieli. Warszawa 2011.
Artykuły, m.in.:
- Archiwa Jana Lechonia w Nowym Jorku i Kazimierza Wierzyńskiego w Londynie - nieco o historii i niektórych ineditach. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2023, z. 2 (67).
- „Pan Tadeusz” według ucznia Leszka Serafinowicza. „Sztuka Edycji” 2021 z. 2.
- Poeta i mecenas, czyli o przyjaźni „Leszka z Adasiem” (ze Stefanem Żeromskim w tle). W: „Odcisk palca – rozległy labirynt”. Prace ofiarowane profesorowi Wojciechowi Ligęzie na jubileusz siedemdziesięciolecia. Kraków 2021.
- „Święta Halina II”. Szkic do portretu żony poety ze strzępków listów uczyniony (rzecz o Halinie Wierzyńskiej. W: Paryż, Londyn, Monachium. Nowy Jork. Powrześniowa emigracja na mapie kultury nie tylko polskiej. Tom 3: Wybitne postaci kobiece. Białystok–Warszawa 2021.
- Roman Loth (11 grudnia 1931 – 30 listopada 2019). „Pamiętnik Literacki” 2020 z. 3.
- Skamandryckie listy na emigracji – garść informacji o korespondencji Jana Lechonia, Kazimierza Wierzyńskiego i Mieczysława Grydzewskiego. „Napis” 2020 nr XXVI.
- Kazimierz Wierzyński – (pół)intymnie, czyli tryptyk biograficzny. W: „Chcę wrócić, jak emigrant, z podróży dalekiej, Z podróż, z martwych liter, żywy, do twych rąk...”. Życie i twórczość Kazimierza Wierzyńskiego (1894–1969), Warszawa 2019.
- „Anioł chopinowski” i „nienapisany wiersz”. O korespondencji Haliny i Kazimierza Wierzyńskich (tuzin listów i garść uwag). „Sztuka Edycji” 2019 nr 2.
- O Annie Frajlich i jej wierszach (z nagrodą w tle). W: „Tu jestem / zamieszkuję własne życie”. Kraków 2018.
- Halina Wierzyńska – o podróżach wojennych i emigracyjnych. „Sztuka Edycji” 2017 nr 1 (11).
- „Co by było, gdyby...”, czyli o (dwóch) możliwych, a niezrealizowanych historiach emigracyjnych. „Napis” Seria XXIII 2017.
- Nieznane utwory nowojorskich skamandrytów – z listów Jana Lechonia i Kazimierza Wierzyńskiego. W: Politycy i pisarze emigracji po 1939 roku. Londyn-Rzeszów 2016.
- Amerykanie na odsiecz Pułaskiemu (nieznane karty z wojennych i powojennych dziejów Biblioteki Polskiej w Paryżu). W: Paryż – Londyn – Monachium – Nowy Jork. Powrześniowa Emigracja Niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej. T. 2. Białystok 2016.
- Poeta „do usług” w objęciach „wielkiego manipulatora” (na marginesie korespondencji Kazimierza Wierzyńskiego z Jerzym Giedroyciem). „Sztuka Edycji” 2015 nr 2.
- „Najlepsze pióro polityczne w Polsce”, czyli Jan Wolny na łamach nowojorskiego „Tygodnika Polskiego” Jana Lechonia. W: Od New Orleans do Mississauga. Polscy pisarze w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie po II wojnie światowej (najnowsze badania). Warszawa 2015.
- „Między nauką a polityką” ‒ Oskar Halecki jako współorganizator i dyrektor Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce. W: Oskar Halecki i jego wizja Europy. T. 3. Warszawa – Łódź 2014,
- Orwell według Lechonia (polska premiera). „Archiwum Emigracji” 2013 z. (2) 19; wersja ang.: George Orwell’s “1984”. The Polish Chapter in Light of PIASA Archives, „The Polish Review”, New York, Vol. LXI, No. 4, 2016.
- „Tu mówi Nowy Jork!” Z tekstów radiowych Jana Lechonia i Kazimierza Wierzyńskiego. „Roczniki Humanistyczne” KUL 2013 t. LXI, z. 1.
- O listach Jana Lechonia i Kazimierza Wierzyńskiego. (Kilka uwag na marginesie przygotowania edycji krytycznej). „Tematy i Konteksty” 2012 nr 2 (7); wersja ang.: Jan Lechoń’s and Kazimierz Wierzyński’s letters (some comments based on the critical edition). „Tematy i Konteksty” 2020. Special Issue in English. No 1: A Selection of the Decade.
- „Lechoń w Algierze”, czyli o pewnej (nieodegranej) roli dyplomatycznej. „Archiwum Emigracji” 2012 z. (1–2) XVI–XVII.
- Skamandryci na emigracji świetle najnowszych badań w archiwach amerykańskich (Nowy Jork ‒ Chicago ‒ Stanford w Kalifornii). W: Meandry Skamandrytów. Toruń 2011.
- „Lutnia Lechonia” i „Lutnia po …”, czyli o różnych odsłonach przyjaźni (z poetą osobiście i z poetą w tle). W: „Jak się z wami zrosło moje życie”. Warszawa 2011.
- Czesław Miłosz in the Context of the Polish Institute of Arts and Sciences in America. „The Polish Review”, New York, Vol. LVI, No. 4, 2011; wersja pol.: Czesław Miłosz w kręgu Polskiego Instytutu Naukowego. „Archiwum Emigracji” 2011 z. XIV‒XV.
- Kazimierz Wierzyński and the Polish Institute of Arts and Sciences. „The Polish Review”, New York 2010 vol. LV no 1 pp. 49‒92; wersja pol.: Kazimierz Wierzyński w kręgu Polskiego Instytutu Naukowego. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Historia Literatury 6”. Tematy i konteksty. Wielka Emigracja ‒ Druga emigracja niepodległościowa ‒ (E)migracja końca XX wieku. Rzeszów 2011.
- Korespondencja Kazimierza Wierzyńskiego i jego żony Haliny z Ludwikiem Krzyżanowskim: listy z 1947‒1958 i 1976‒1977. „Archiwum Emigracji” 2010 z. 1‒2 (XII‒XIII).
- Definicja szczęścia według Stefanii Kossowskiej. „Teksty Drugie” 2009 nr 1/2.
- Zagubiona idea. Wstęp do opisania dyskusji wokół Kongresu Wolnej Kultury Polskiej. W: Paryż – Londyn – Monachium – Nowy Jork. Powrześniowa Emigracja Niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej. Białystok 2008.
- Korespondencja: Lechoń – Grydzewski. Legenda i fakty. Uwagi na marginesie przygotowania edycji krytycznej. W: Życie literackie drugiej emigracji niepodległościowej (II). Toruń 2004.
- Nowojorskie tajemnice życia i śmierci Jana Lechonia. „Teksty Drugie” 2004 nr 3; wersja angielska: New York Mysteries of life and death of Jan Lechoń. „The Polish Review” (New York) 2004 vol. 49 no 2.
- Polonijne zbiory archiwalne w USA w badaniach nad biografią Jana Lechonia. Próba rekonesansu. „Teksty Drugie” 2001 nr 5; wersja ang.: Archives in the United States and Research on the Life of Jan Lechoń: An Attempt at Reconnaissance. „The Polish Review” (New York) 2002 vol. 47 no 3.
- Archiwum Jana Lechonia w Polskim Instytucie Naukowym w Nowym Jorku. Relacja z badań. „Pamiętnik Literacki” 1999 z. 3.
- Opracowania bibliograficzne w Instytucie Badań Literackich PAN. (Przegląd). W: Stan i perspektywy rozwoju biografistyki polskiej. Opole 1998.
- Prace dokumentacyjne w badaniach literackich ‒ dziś i jutro. Bibliografie. W: Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów. Warszawa 1996.
- Bibliografia w badaniach literackich. Stan i perspektywy. W: Czwarta Ogólnokrajowa Narada Bibliografów. Warszawa 1996.
- Literatura i krytyka w drugim obiegu (1977‒1989). Rekonesans bibliograficzny w zakresie druków zwartych). W: Piśmiennictwo ‒ systemy kontroli ‒ obiegi alternatywne. Warszawa 1992.
Udział autorski w słownikach biobibliograficznych:
- 14 haseł biobibliograficznych w: Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku. Nowa seria. Słownik biobibliograficzny. T. 1‒3. Warszawa 2011‒2016.
- 258 haseł biobibliograficznych w słowniku: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik bioblibliograficzny. T. 1‒10. Warszawa 1994‒2007.
Udział w życiu naukowo-organizacyjnym:
- członkini Rady Naukowej IBL PAN
- członkini Rady Programowej Nowej Panoramy Literatury Polskiej w Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN
- współpracowniczka Pracowni Edycji i Monografii Cyfrowych IBL PAN
- członkini zespołu redakcyjnego „Archiwum Emigracji” i jury Nagrody „Archiwum Emigracji”
- członkini Rady Naukowej „Sztuki Edycji”
- członkini Rady Wydawniczej naukowej serii „JERZY GIEDROYC I...” (Uniwersytet Łódzki i Stowarzyszenie Instytut Literacki – Kultura)
- członkini zarządu Komisji Edytorskiej Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza
- 2021 – członkini Komitetu Naukowego konferencji naukowej Czterdzieści lat po zamknięciu londyńskich „Wiadomości”, organizatorzy: Archiwum Emigracji, Muzeum Uniwersyteckie i Interdisciplinary Centre for Emigration Studies z Wydziału Humanistycznego UMK, Toruń, 16–18 września 2021.4
- 2018–2019 – wiceprzewodnicząca Komitetu Programowo-Organizacyjnego międzynarodowej konferencji naukowej „Chcę wrócić, jak emigrant, z podróży dalekiej // Z papieru, z martwych liter, żywy do twych rąk”. Życie i twórczość Kazimierza Wierzyńskiego (1894–1969) w 50. rocznicę śmierci Poety, Londyn, 16 lutego 2019; współorganizacja: IBL PAN i Polski Uniwersytet na Obczyźnie (Londyn)
- 2017 – członkini Rady Naukowej polsko-amerykańskiej konferencji naukowej Polacy w Ameryce z okazji 50-lecia Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, 27–28 czerwca 2017
- 2010–2018 – członkini jury Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (Londyn)
Granty i stypendia:
- 2018–2023 – Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku. Cyfrowy słownik biobibliograficzny – grant nr 0138/NPRH6/H11/85/2018 realizowany w IBL PAN – wykonawczyni
- 2015–2022 – Skamandrycka triada na emigracji. Edycja listów Jana Lechonia, Kazimierza Wierzyńskiego i Mieczysława Grydzewskiego (publikacja książkowa i cyfrowa) – grant nr 0173/NPRH/H1a/83/2015 realizowany w IBL PAN – kierowniczka grantu i wykonawczyni
- 2012–2017 – Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku – grant NPRH realizowany w IBL PAN – wykonawczyni
- 2012–2014 – Dokumentacja życia literackiego kręgu londyńskich "Wiadomości" 1945–1981, grant edytorski NPRH nr 11H 11 011880 realizowany na UMK w Toruniu – nadzór metodologiczny
- 2010–2013 – Życie kulturalno-literackie emigracji w kręgu Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku – 36-miesięczny grant habilitacyjny MNiSW – kierowniczka grantu, wykonawczyni.
- 2009 – grant Polish Institute of Arts and Sciences of America (PIASA) z Prof. Piotr S. Wandycz Fund na kwerendy w archiwum PIASA w Nowym Jorku
- 2000 – trzymiesięczne stypendium badawcze Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku
- 1998 – trzymiesięczne stypendium badawcze Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku
Nagrody i wyróżnienia:
- 2023 - wyróżnienie w konkursie o Nagrodę KLIO w kategorii edytorskiej za książkę: Mieczysław Grydzewski, Kazimierz i Halina Wierzyńscy, Listy [1920-1969], t. 1-4 (Warszawa 2022)
- 2015 – nagroda Fundacji im. Władysława i Nelli Turańskich (Toronto) za całokształt dorobku w dziedzinie dokumentacji literackiej oraz kultury i literatury polskiej na obczyźnie ze szczególnym uwzględnieniem Nowojorskiego pasjansa.
- 2009 – nagroda Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (za 2008) za książkę: Mieczysław Grydzewski, Jan Lechoń Listy 1923–1956 (Warszawa 2006).
Ważniejsze prace w przygotowaniu:
- edycja krytyczna korespondencji Jerzego Giedroycia i Kazimierza Wierzyńskiego (wyd. 2025).
Główne zainteresowania badawcze to literatura drugiej połowy XIX wieku, dyskurs kolonialny w kulturze dziewiętnastowiecznej, literacki sarmatyzm, literaturoznawstwo cyfrowe i naukowe edytorstwo cyfrowe. Autor książek Przymierzanie kontusza. Henryk Rzewuski i Henryk Sienkiewicz – najwybitniejsi twórcy XIX-wiecznego nurtu sarmackiego; Non omnis moriar? Bolesław Prus, wiek XIX i opowieści współczesne, redaktor naukowy książek: Przerabianie XIX wieku; Realiści, realizm, realność, Sienkiewicz ponowoczesny.
Смотреть также
Wokół sztuki w miejscach śmierci. Rozmowa z Profesor Haliną Taborską
„Książka Haliny Taborskiej (...) jest swoistym wykładem estetyki wyrosłej na aktach antyhuministycznego występku. Realnie rzecz ujmując – wstępem do takiej „estetyki”, w którym otrzymujemy bardzo starannie opracowany dokument rozmaitych obiektów, form materiałowo-przestrzennych, „instalacji”, murali, organizacji muzealnych i działań dokumentacyjnych. A zatem różnych istniejących w przestrzeni publicznej form pośredniczących w naszym „widzeniu” niewobrażalnej zbrodni lub form „oślepiania”, chroniącego przed desktrukcyjnym działaniem jej ponownego zobaczenia. Książka, kolekcjonując niejako owe praktyki, ukazuje ich charakter i wielość. Zgromadzony w niej materiał badawczy i akademicki warsztat czynią z niej literaturową pozycję niezbędną nie tylko w badaniach wojennych zbrodni w Europie, ale – zwłaszcza w dziedzinie kulturoznawstwa, antropologii kulturowej i historii sztuki – badaniach symbolicznej reprezentacji masowych zbrodni.” (dr hab. Jan Stanisław Wojciechowski, prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie - z recenzji zamieszczonej na okładce)
Ankieta OPERAS dla wydawnictw na temat książek w otwartym dostępie (open access)
Uprzejmie informujemy, że termin nadsyłania ankiet przedłużono do 14 kwietnia. Bardzo liczymy na głos polskich wydawców i dziękujemy za poświęcony czas! Gorąco zachęcamy wydawców do wypełnienia ankiety OPERAS (w języku angielskim): https://jisc.onlinesurveys.ac.uk/operas-business-models-survey-on-open-access-books.
Konkurs na stypendium dla naukowców z Ukrainy | Competition for scholarships for researchers from Ukraine
Konkurs jest wyrazem solidarności z ukraińskim środowiskiem akademickim i ma za zadanie wsparcie najlepszych naukowców z Ukrainy. Głównym celem konkursu jest umożliwienie naukowcom przyjazdu do Uniwersytetu Łódzkiego w celu prowadzenia badań, co w konsekwencji przyczyni się do wzmocnienia potencjału naukowego i rozwoju naszej Uczelni. Działania te wpisują się ponadto w jeden z celów strategicznych UŁ, a mianowicie zwiększenie stopnia umiędzynarodowienia.
Rockowa polonistka
Absolwentka zielonogórskiej polonistyki ze specjalnością dziennikarską. Kiedyś była prezenterką w Radiu Zielona Góra, a obecnie jest profesorem na Uniwersytecie w Zielonej Górze oraz kierowniczką Pracowni Dziennikarstwa i członkinią Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Prof. UZ dr hab. Magdalena Steciąg i jej różne oblicza.