André Gide – współczesny niewspółczesny?

In other words, what has been separated and divided is precisely what—in a sort of divide et impera—allows the construction ofthe unity of life as the hierarchical articulation of a series offunctional faculties and oppositions Giorgio Agamben, The Open: Man and Animal W języku afrikaans apartheid oznacza tyle, co ‚osobno’ – w sensie fizycznym i symbolicznym, a więc zarówno jako wytyczenie granicy między zaludnionymi obszarami, jak i wzniesienie bariery kulturowej, czyniącej z niezrozumienia czy nieporozumienia (a więc fiaska komunikacji) zaczyn wrogości i nienawiści. W czasie, gdy do języka polityki powraca mur jako dystopijny symbol podziału, oferujący złudną gwarancję bezpieczeństwa i osobności, refleksja nad obcością, innością i wykluczeniem staje się szansą na zespolenie dyskursu filozoficznego z jego artystycznymi rezonansami, dostrzegalnymi w literaturze i kulturze bez względu na jej wysokie czy niskie ambicje artystyczne. Ogólnopolska konferencja naukowa "Obcość, inność, wykluczenie" ma w założeniu zachęcić do burzenia wszelkich murów: od tych dzielących twórczość wysokoartystyczną od popularnej aż po te pomiędzy akademickim dyskursem a ponowoczesną wypowiedzią, często wykraczającą poza ramy oficjalnych i naukowych kategorii.

ZAGADNIENIA BADAWCZE KONFERENCJI: • Inspiracje orientalne w literaturach słowiańskich od średniowiecza do współczesności. • Problemy metodologiczne w badaniach nad muzułmańskim Wschodem: warunki polskie, kontekst europejski. • Literackie obrazy krajów muzułmańskich. • Badacze Wschodu muzułmańskiego w Polsce i innych krajach słowiańskich. • Idee Wschodu w polityce i kulturze XVI-XX wieku. • Wschód muzułmański z perspektywy I i II Rzeczypospolitej. • Wschód mistyczny w ujęciu XIX-wiecznym i jego wpływ na polityczne aspekty odrodzenia państwa polskiego w 1918 roku. • Podróże polskich pisarzy, uczonych, polityków, dyplomatów do krajów muzułmańskich: ich świadectwa, diagnozy, fascynacje. • Pamiętniki i ich twórcy: źródła do poznania dziejów Wschodu w okresie staropolskim i w XIX w. • Polacy na Wschodzie: dobrowolni imigranci – przymusowi osiedleńcy i zesłańcy Tak jak podczas wcześniejszych konferencji organizowanych wspólnie ze Związkiem Tatarów RP (2014 i 2015 r.) interesować nas będą również zagadnienia związane z historią, kulturą i literaturą polskich, litewskich i białoruskich Tatarów: • Piśmiennictwo Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz współczesna literatura polsko-, białorusko- i litewsko-tatarska (ujęcia historyczno- i teoretycznoliterackie, tekstologiczne, kulturoznawcze, socjologiczne i inne). • Folklor tatarski (niekanoniczne modlitwy, zamówienia, zaklęcia, baśnie i legendy). • Publicystyka i ruch wydawniczy Tatarów w Polsce, na Białorusi i Litwie. • Historia Tatarów i islamu w Polsce, na Litwie, Białorusi i Ukrainie od XIV w. do współczesności.

„Słownik języka polskiego PWN” definiuje podróż jako „przebywanie drogi do jakiegoś odległego miejsca”. To zaskakująco krótka definicja, jeśli weźmiemy pod uwagę, że podróżowanie towarzyszy nam właściwie od zarania ludzkości, a do tej kategorii zaliczyć możemy szereg bardzo różnych i odmiennych praktyk kulturowych – są to m.in. dobrowolne i wymuszone migracje, pielgrzymki, handel, poselstwa polityczne, a także te związane z chęcią i potrzebą poznawania świata – czy to turystycznie, czy to naukowo. Kulturowa historia podróżowania prowokuje zatem wiele pytań badawczych: począwszy od zagadnień ogólnych (forma i funkcja podróży w kulturze), skończywszy na szczegółowych analizach konkretnych praktyk podróżniczych, które z kolei odsyłają nas do problematyki trwałości i zmiany w kulturze. Chcemy zaproponować szeroką, kulturoznawczą refleksję na temat podróżowania; interesują nas zarówno zagadnienia historyczne, jak i zjawiska współczesne, rozważania teoretyczne oraz interpretacje konkretnych praktyk. Do udziału w konferencji zapraszamy przedstawicieli różnych dyscyplin, szczególnie kulturoznawców, historyków kultury i antropologów kulturowych. Wykłady gościnne wygłoszą: prof. dr hab. Anna Wieczorkiewicz (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW) oraz prof. dr hab. Andrzej Chwalba (Instytut Historii UJ). PROPONOWANE WĄTKI I OBSZARY BADAWCZE: • historia podróżowania, • podróżowanie w różnych kulturach, • cele, role i funkcje podróżowania, • kulturowe wyobrażenia na temat podróży, • podróżowanie jako przemieszczanie się między kontekstami kulturowymi, • podróżowanie w tekstach kultury, • figury podróżników: nomada, włóczęga, turysta, kupiec, migrant i inne, • środki podróży, strój, bagaż i inne materialne wyposażenie podróżnika, • historie podróży i sylwetki podróżników; • przewidujemy także specjalny panel z okazji Roku Josepha Conrada. Wskazane wątki są tylko przykładowe, zachęcamy także do innych propozycji w zakresie tematu konferencji. INFORMACJE ORGANIZACYJNE: Zgłoszenia należy przesyłać w terminie do 15 września 2017 r. na adres: kulturowahistoria@us.edu.pl. Zgłoszenie powinno zawierać: imię i nazwisko autora, stopień naukowy, afiliację, tytuł, streszczenie referatu (ok. 1000-1500 znaków).